شاخص های حجم

شاخص‌های کلیدی عملکرد باید نسبت به تغییرات ناشی از انحراف استارتاپ از مسیر اصلی حساس باشند و در اسرع وقت این تغییرات را منعکس کنند.

مهم ترین ویژگی های یک شاخص کلیدی عملکرد مناسب چیست؟

شاخص کلیدی عملکرد یا Key Performance Indicator که به اختصار KPI نامیده می‌­شود، کاربرد بسیار مهمی در راهبری و هدایت استارتاپ‌ها، سنجش پیشرفت برنامه‌­ها و دستیابی به اهداف کسب و ­کار دارند. در مراحل مختلف رشد و توسعه استارتاپ، وجود شاخص­‌های کلیدی عملکرد متناسب با هر مرحله اهمیت ویژه‌­ای دارد و تعریف شاخص‌­های کلیدی عملکرد مناسب یکی از مسائل مهم و چالش­‌برانگیزی است که مدیران استارتاپ با آن مواجه هستند. شاخص‌­های کلیدی عملکرد، علاوه بر این که به مدیران کمک می­‌کند تا میزان موفقیت مجموعه­ خود را رصد نمایند، در زمان جذب سرمایه نیز به آنان این امکان را می‌­دهد تا بتوانند توافقات منعطف‌­تری با سرمایه­‌گذار داشته باشند.

در مطالب قبلی به ۵ شاخص کلیدی عملکرد که استارتاپ نباید از رصد آن ها غافل شود پرداختیم، در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌های یک شاخص کلیدی عملکرد مناسب می‌پردازیم.

شاخص های کلیدی موفقیت استارتاپ

تشخیص اینکه چه چیزی برای استارتاپ مهم است مربوط به تعیین KSF یا شاخص‌های کلیدی موفقیت استارتاپ است. بنابراین اولین ویژگی یک شاخص کلیدی عملکردِ خوب این است که مرتبط با یک KSF درست باشد و آن را به درستی و با دقت و اطمینان بالا اندازه‌گیری کند.

KSF در سطح راهبردی تعریف می‌شود، اهداف راهبردی استارتاپ معمولا به صورت کیفی توصیف می‌شوند و تحقق آن‌ها به معنای تحقق چشم‌انداز استارتاپ است. «جذب کاربران جدید در تمام شهرهای بزرگ» یک KSF مهم برای استارتاپ تاکسی آنلاین است. تعداد KSF معمولا بیشتر از ۵ عدد نیست و باید در یک افق ۵ تا ۱۰ ساله محقق شوند.

شاخص‌های کلیدی عملکرد ترجمه عینی، کمی و عملیاتی KSFها هستند که با انعطاف بیشتری برای دوره‌های زمانی کوتاه‌تر تعریف می‌شوند. بر خلاف KSFها که مقادیر کیفی هستند، شاخص‌های کلیدی عملکرد را به راحتی می‌توان اندازه‌گیری کرد و بر اساس مقادیر مختلف آن، شرایط عملیاتی را تغییر داد. به عبارت بهتر KSFها فقط مسیر و اهداف نهایی را نشان می‌دهند در حالیکه شاخص‌های کلیدی عملکرد ابزاری برای اطمینان از حرکت در مسیر درست به سمت اهداف هستند.

یک شاخص کلیدی عملکرد خوب باید آنچه را که برای یک استارتاپ مهم است، اندازه‌گیری بکند.

فرض کنید استارتاپ شما یک سرویس SaaS حسابداری ارائه کرده است. استفاده از شاخص‌های کلیدی عملکردی مانند تعداد کاربر فعال روزانه یا ماهانه باعث گمراهی شما خواهد بود. در حالی که برای بقیه SaaSها یا استارتاپهای دیگر که بر شاخص های حجم خلاف شما ماهیت B2B ندارند، این شاخص کلیدی عملکرد اهمیت بالایی دارد. برای استارتاپ B2B، شاخص‌های کلیدی عملکرد مرتبط با نرخ تبدیل مشتریان به مراتب اهمیت بالاتری دارد. اینکه چند درصد از کاربرانی که از سایت بازدید کرده‌اند، واقعا مشتری هدف بوده و به عنوان یک شرکت نیازمند یک نرم‌افزار حسابداری هستند. چند درصد از آن‌ها صفحات مختلف سایت را پیمایش می‌کنند و در نهایت به CTA‌ اصلی سایت که ممکن است ثبت‌نام، درخواست دمو یا جلسه حضوری باشد اقدام کرده‌اند.

برای یک استارتاپ می‌توان تعداد بی‌شماری شاخص کلیدی عملکرد تعریف کرد. در حالیکه بسته به مدل کسب و کار استارتاپ، مرحله‌ای از رشد که در آن قرار دارد و KSFها برخی از شاخص‌های کلیدی عملکرد اهمیت‌ بسزایی می‌یابند.

شاخص کلیدی عملکرد باید واکنش‌گرا باشد.

شاخص‌های کلیدی عملکرد باید نسبت به تغییرات ناشی از انحراف استارتاپ از مسیر اصلی حساس باشند و در اسرع وقت این تغییرات را منعکس کنند. به این ویژگی واکنش‌گرایی گفته می‌شود. شاخص کلیدی عملکردی که نتواند چنین تغییراتی را نشان دهد یا با تاخیر آن‌ها را آشکار کند، گمراه‌کننده‌ست. در مقابل شاخص‌های کلیدی عملکردی که بتوانند در اسرع وقت انحرافات از هدف را نشان دهند، ارزش بسیاری دارند.

نرخ رشد ماهانه کاربر یک شاخص کلیدی عملکرد است که به سرعت نسبت به عملکرد استارتاپ واکنش نشان ‌می‌دهد. در مقابل تعداد کاربر تجمیعی سالانه نمی‌تواند به سرعت به ما بگوید که محصول طراحی شده استارتاپ چه میزان با بازار تناسب دارد و یا کمپین‌های جذب کاربر چه میزان کارایی داشته‌اند. علاوه بر شاخص‌های کلیدی عملکرد تجمیعی، شاخص‌هایی که از میانگین گرفتن یک سنجه در بازه زمانی‌ای طولانی به دست می‌آیند، واکنش‌گرایی کمتری نسبت به وضعیت فعلی استارتاپ دارند. شاخص‌های کلیدی عملکردی که تکانه‌های لحظه‌ای را می‌سنجند، معمولا واکنش‌گرایی بهتری دارند.

فرض کنید برای ارزیابی عملکرد یک تاکسی آنلاین از میانگین نرخ سفر موفق در ۹ ماه گذشته به عنوان یک شاخص کلیدی عملکرد استفاده کنیم. مقدار این شاخص کلیدی عملکرد ممکن است به دلیل بالا بودن این نرخ در ۶ ماه اول وضعیت خوبی داشته باشد در حالی که در ۳ ماه گذشته با ورود یک رقیب جدی این نرخ عدد پایین‌تری دارد. آنچه در واقع اتفاق افتاده است عملکرد شاخص های حجم ضعیف تیم مارکتینگ در جذب و یا حفظ کاربر در ۳ ماه گذشته است در حالی که عملکرد قابل قبول استارتاپ در ۶ ماه اول، وضعیت 3 ماه اخیر آن را پنهان کرده است.

شاخص‌های کلیدی عملکرد باید نسبت به تغییرات ناشی از انحراف استارتاپ از مسیر اصلی حساس باشند و در اسرع وقت این تغییرات را منعکس کنند.

شاخص کلیدی عملکرد باید به راحتی قابل فهم باشد.

بهتر است تا جایی که می‌شود شاخص کلیدی عملکرد‌ به راحتی توسط همه افراد تیم درک شود، محاسبه آن پیچیده نباشد و اولین برداشت افراد از مقدار و یا تغییرات آن صریح و روشن باشد. بخشی از فهم راحت، به ساده بودن نحوه محاسبه و سنجش شاخص کلیدی عملکرد و بخشی به میزان بلوغ استارتاپ در استفاده از آن شاخص کلیدی عملکرد در تصمیم‌گیری‌های مختلف برمی‌گردد. هر چه استارتاپ از مراحل اولیه رشد بیشتر فاصله گرفته باشد، کارکنان آن مهارت بیشتری در بکارگیری شاخص‌های کلیدی عملکرد پیچیده‌ داشته و همه به درستی معانی مقادیر مختلف شاخص‌های کلیدی عملکرد و تغییرات آن را می‌فهمند.

برای مثال شاخص میانگین درآمد به شاخص های حجم ازای هر کاربر (ARPU) و محاسبه آن بسیار ساده و قابل فهم است. درآمد یک دوره زمانی تقسیم بر تعداد کاربران آن دوره نشان می‌دهد هر مشتری به طور میانگین چه میزان خرید کرده است. در مقابل محاسبه شاخصی مانند ارزش طول عمر کاربر (LTV) پیچیدگی‌های بیشتری دارد و محاسبه و فهم آن برای استارتاپ در مراحل اولیه کمی دشوار است. این درحالی است که LTV‌ توسط استارتاپ‌ها در مراحل میانی و نهایی رشد به راحتی محاسبه می‌شود و گاهی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های مورد استفاده برای تصمیم‌گیری است.

محاسبه شاخص کلیدی عملکرد باید آسان باشد.

روش جمع‌آوری داده‌ها، پردازش و محاسبه مقدار شاخص کلیدی عملکرد باید آسان، همه‌فهم و در عین حال ممکن باشد. برای مثال اگر می‌خواهید رضایت کاربر را با استفاده از شاخص کلیدی عملکرد NPS محاسبه کنید، باید مطمئن باشید که کاربران به طور یکسانی متمایل به شرکت در نظرسنجی مربوطه باشند. اگر به هر دلیلی کاربران حاضر به این کار نباشند نباید از NPS برای سنجش رضایت مشتری استفاده کنید. در چنین شرایطی شاید بهتر است به جای استفاده از NPS‌ برای محاسبه رضایت مشتری از نرخ خرید مجدد کاربران به صورت غیرمستقیم استفاده کنید.

شاخص کلیدی عملکرد باید جامع و فراگیر باشد.

در انتخاب مجموعه شاخص‌های کلیدی عملکرد باید به طور فراگیری تمام جوانب استارتاپ را در نظر گرفت. غفلت از KSFها تاثیر خود را در طولانی مدت روی عملکرد کلی استارتاپ خواهد گذاشت.

اگر استارتاپ شما یک مشکل جدی دارد، این مشکل حتما باید توسط یک شاخص کلیدی عملکرد نشان داده شود. یک استارتاپ چندوجهی (برای مثال دو وجه عرضه و تقاضا در تاکسی آنلاین؛ راننده و مسافر) را در نظر بگیرید. اگر تمامی شاخص‌های کلیدی عملکرد مربوط به یک وجه‌ از کاربران برای مثال جذب مسافران در تاکسی آنلاین باشد، ممکن است پس از مدتی وضعیت آن وجه از کاربران بهتر شده و رشد خوبی داشته باشد ولی هیچ ضمانتی نیست که وضعیت در وجه دیگر کاربران یعنی رانندگان هم خوب باشد.

چالش اصلی یک بازار اپلیکیشن‌های موبایل در مراحل اولیه، حجم و رشد محتوا (برنامه‌های موبایل) است. بنابراین طبیعی‌ست که در آن مرحله شاخص‌های کلیدی عملکرد اصلی با محوریت وجه توسعه‌دهندگان و وضعیت کلی برنامه‌ها شاخص های حجم انتخاب شود. اگر این تمرکز ادامه پیدا کند ممکن است بعد از مدتی با پلتفرمی مواجه باشیم که تعداد زیادی برنامه موبایل دارد اما کاربری برای نصب این برنامه‌ها ندارد. اتفاقی که در ایران هم برای چند رقیب تازه‌وارد کافه‌بازار افتاد. بنابراین باید تمرکز روی دو وجه را به صورت الاکلنگی تغییر دهیم تا تمام وجوه استارتاپ به طور یکنواخت و با هم رشد کند.

محاسبه شاخص کلیدی عملکرد بر اساس داده‌های صحیح و دقیق باشد.

تعریف یک شاخص کلیدی عملکرد مناسب به تنهایی برای موفقیت در بکارگیری از آن کافی نیست. منبع و روش جمع‌آوری داده‌های مورد استفاده برای محاسبه آن شاخص‌ها باید قابل اعتماد بوده و از صحت و دقت کافی برخوردار باشد. چه در مرحله تعریف و چه در مرحله اجرا باید اطمینان پیدا کرد که برای محاسبه چنین شاخص کلیدی عملکردی به منابع داده‌ای معتبر و قابل اعتماد دسترسی وجود دارد.

شاخص کلیدی عملکرد باید عملیاتی باشند.

شاخص‌های کلیدی عملکرد باید اهدافی را اندازه‌گیری کنند که تغییر آن‌ها تحت کنترل تیم باشد. یعنی تیم بتواند با ایجاد تغییرات و اصلاحاتی در مدل عملیاتی خود، مقادیر آن شاخص کلیدی عملکرد را بهبود دهد.

مقدار هدف یک شاخص کلیدی عملکرد

بعد از تعریف شاخص‌های کلیدی عملکرد مناسب برای ارزیابی عملکرد و رشد استارتاپ، سوال مهم این است که برای هر یک از شاخص‌ها چه مقدار هدفی را تعیین کنیم. به بیان بهتر هر کدام از شاخص‌های کلیدی عملکرد بایستی چه مقداری داشته باشند تا سلامت استارتاپ را نشان دهند و اگر از چه مقداری کمتر یا بیشتر شوند باید نگران شد؟ برای ایجاد انگیزه در استارتاپ چه مقادیری را باید به عنوان هدف یک شاخص کلیدی عملکرد تعیین کنیم تا در عین در دسترس بودن، به اندازه کافی چالش‌برانگیز باشد؟

چالش نهایی پس از تعریف یک شاخص کلیدی عملکرد مناسب و نظارت بر مراحل جمع‌آوری داده و محاسبه آن، هدف‌گذاری درست است. زیرا چنانچه شاخص‌های کلیدی عملکرد مناسبی تعریف و محاسبه شوند، اگر هدف نامتناسبی برای آن‌ها در نظر گرفته شود ممکن است منجر به از بین رفتن انگیزه یا انرژی تیم استارتاپ شود. بنابراین در گام نهایی باید دقت کرد که چه مقدار هدفی برای هر یک از شاخص‌های کلیدی عملکرد تعیین می‌شود.

اگر هدف نامتناسبی برای شاخص کلیدی عملکرد در نظر گرفته شود ممکن است منجر به از بین رفتن انگیزه یا انرژی تیم استارتاپ شود.

ترس و امید ناشی از شاخص کلیدی عملکرد برای تیم استارتاپ

ترس از اینکه اگر ذره‌ای تعلل کند، نمی‌تواند به اهداف تعیین شده برسد و امید به اینکه با برنامه‌ریزی درست و تلاش می‌تواند به آن اهداف برسد. زیرا اگر دسترسی به اهداف شاخص کلیدی عملکرد، آسان باشد باعث کاهش کارایی تیم و رشد استارتاپ می‌شود و حتی ممکن است تیم را بی‌انگیزه کند. از طرفی اهداف بسیار سخت، تنش بین تیمی و استرس را افزایش و کارایی را کاهش می‌دهند و در نهایت باعث عدم موفقیت و فروپاشی تیم خواهند شد.

نکته مهم در رابطه با شاخص‌های کلیدی عملکرد، بازبینی آن‌ها و مقادیر هدف در نظر گرفته شده برای آن‌ها در بازه‌های زمانی مشخص است. به خصوص برای استارتاپ‌هایی که در مراحل اولیه رشد قرار دارند و مدل کسب و کار آن‌ها با عدم قطعیت‌های فراوانی روبروست.

در این شرایط ممکن است هر عنصری از مدل استارتاپ تغییر بکند. با تغییر بخش مشتریان، ارزش پیشنهادی، مدل درآمد، قیمت‌گذاری و … شاخص کلیدی عملکرد مرتبط هم بایستی بازبینی شود و مقادیر هدف جدید متناسب با شرایط مدل کسب و کار و رشد استارتاپ و همچنین بازار هدف و محیط رقابت تغییر بکند. هر چه استارتاپ به مراحل نهایی رشد نزدیک شود به دلیل تسلط بیشتر به بازار، تثبیت مدل کسب و کار و تجربه می‌تواند با اطمینان بیشتری مقادیر هدف را برای زمان طولانی‌تر تعیین کند.

شاخص کل اندکی رشد کرد/ حجم معاملات هنوز مطلوب نیست

نماگر بازار سرمایه ایران پس از چند روز افت مداوم، توانست در پایان دادو ستد های سومین روز این هفته، نسبت به روز گذشته اندکی بالا رود همچنین حجم معاملات علی رغم پایین بودن، نسبت به دیروز مقداری تقویت شد.

به گزارش شفقنا به نقل از ایسنا، شاخص کل بازده نقدی و قیمتی بورس اوراق بهادار تهران امروز -دوشنبه- از ابتدای باز شدن معاملات مقداری صعود کرد و تا به عدد ۷۶ هزار و ۵۲۳ واحد بالا رفت، اما از این لحظه به بعد با نوسان‌هایی روبه‌رو شد و در پایان، تقریبا در همین رقم به کار خود خاتمه داد. دماسنج بازار سرمایه در معاملات امروز در حالت کمینه تا رقم ۷۶ هزار و ۴۸۶ واحد پایین رفت.

در سومین روز معاملات تالار شیشه ای شاخص کل هم‌وزن با ۰.۱ واحد کاهش تقریبا در تراز روز گذشته باقی ماند همچنین شاخص آزاد شناور با کمی بیشتر از ۵۴ واحد کاهش، رقم ۸۴ هزار و ۹۶۹ واحدی را تجربه کرد. شاخص بازار اول با ۵.۴۲ واحد رشد، به رقم ۵۳ هزار و ۶۸۴ واحدی رسید و شاخص بازار دوم با ۴۹ واحد صعود تا عدد ۱۶۶ هزار و ۵۲۲ واحدی بالا رفت.

در معاملات امروز همچنان که بیان شد نماگر بازار سرمایه توانست بعد از چند روز پیاپی افت، ۱۲.۷۸ واحد رشد کند. این رشد به مدد نماد معاملاتی سه شرکت نفت و گاز پتروشیمی تامین، پالایش نفت بندرعباس و مخابرات ایران صورت پذیرفت، چرا که این نمادها به ترتیب ۳۶.۷۴، ۲۰.۳۱ و ۱۵.۹۳ واحد تاثیر مثبت را در شاخص اعمال کردند، اما در طرف مقابل نماد معالاتی شرکت‌های کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، سرمایه‌گذاری غدیر و بانک پاسارگاد بیشترین فشار را برای پایین نگه داشتن شاخص اعمال کردند.

در معاملات نماد شرکت ایران خودرو سهامداران حقیقی بیش از ۷۰ درصد خریدها را به خود اختصاص دادند و از طرفی بیش از ۹۰ درصد عرضه‌ها را نیز حقیقی‌ها داشتند. همچنین در نماد معاملاتی زامیاد ۱۱ میلیون و ۹۴۹ هزار سهم توسط حقوقی‌ها خریداری شد و در طرف مقابل ۱۱ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم نیز توسط آنها به فروش رسید.

ارزش معاملات امروز به رقم ۱۳۵ میلیارد و ۱۰۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بالغ شد که این رقم ناشی از دست به دست شدن ۵۷۳ میلیون و ۸۵۱ هزار سهم و اوراق مالی قابل معامله طی نزدیک به ۳۸ هزار نوبت دادوستد بود در نتیجه ارزش و حجم معاملات امروز نسبت به روز گذشته شاهد مقداری رشد است اما این مقدار رشد به هیچ وجه جوابگوی شرایط رکود فعلی در بازار سرمایه ایران نیست.

اگر این تعداد معاملات در روزها و هفته های آینده نیز تداوم داشته باشد احتمال دارد که معامله گران و سهامدارانی برای نقد شوندگی سرمایه شان مجبور به فروش سهام خود در قیمت های پایین تری شوند و شاخص کل بیش از روزهای گذشته افت پیدا کند اگر چه انتظار می رود با پایان شهریور ماه و گزارش گری ۶ ماهه شرکت ها وضعیت فعلی تا حدودی تلطیف شود.

در پایان معاملات امروز نماد معاملاتی شرکت شیر پاستوریزه پگاه آذربایجان غربی به علت برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده بابت تصمیم‌گیری درباره اصلاح اساسنامه و شرکت سیمان کردستان به علت برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده بابت تصمیم‌گیری درباره‌ی افزایش سرمایه و حق تقدم شرکت بین‌المللی محصولات پارس به علت پایان مهلت پذیره‌نویسی متوقف شدند.

بیشترین حجم و ارزش معامله امروز به نماد معاملاتی بانک پاسارگاد اختصاص یافت به‌طوری که در این نماد ۴۲۰ میلیون و ۳۱۹ هزار سهم به ارزش ۴۵ میلیارد و ۱۶۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان دادوستد شد.

آی‌فکس امروز ۴.۴ واحد رشد کرد و به رقم ۷۹۷.۴ رسید. ارزش معاملات فرابورس ایران امروز به عدد ۱۱۷ میلیارد و ۳۶۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید که این رقم ناشی از دست به دست شدن ۳۴۱ میلیون و ۵۰۶ هزار سهم و اوراق مالی قابل معامله طی ۱۳ هزار و ۴۱۳ نوبت دادوستد بود.

مایع آمنیوتیک باید چقدر باشد؟

مایع آمنیوتیک مایع روشن و زردرنگی است که 12 روز بعد از لقاح در کیسه بارداری ایجاد می شود . در واقع جنین در این مایع شناور می باشد . نقش مهم این مایع حفاظت از جنین می باشد . حال میزان این مایع چه تاثیری در رشد و سلامت جنین دارد ؟ برای دانستن این موضوع با ما در ادامه همراه باشید .

مایع آمنیوتیک چیست و چگونه ایجاد می شود؟

در دوره 14 هفته اول بارداری این مایع به وسیله جریان خون مادر وارد کیسه آب می شود . در سه ماهه دوم بارداری جنین از این مایع تغذیه کرده و ادرار می کند. این ادرار دوباره توسط جنین از این مایع جذب می شود . هر چند ساعت یکبار این فرآیند تکرار می شود . در واقع بخش زیادی از این مایع از ادرار جنین ایجاد شده است .

اندازه گیری میزان مایع آمنیوتیک

یکی از روش های سنجش حجم مایع آمنیون ، محاسبه شاخص مایع آمنیون است . برای بدست آوردن این شاخص ، رحم به چهار ربع مساوی تقسیم شده و سپس عمق عمودی بزرگترین بسته مایع آمنیون در هر ربع اندازه گیری می شود و اعداد حاصل با یکدیگر جمع می گردد . مقدار AFI بر حسب سن حاملگی متفاوت است . به طور کلی بعد از هفته 30 حاملگی مقدار طبیعی AFI بین 20-10 cm می باشد . مقدار کمتر از 5cm اولیگوهیدرآمنیوس و بیشتر از 24cm هیدرآمنیوس تعریف می شود .

تحقیقات نشان داده است که AFI در تعیین طبیعی بودن یا افزایش مایع امنیون قابل اعتماد است اما در تشخیص اولیگوهیدرآمنیوس دقت کافی را ندارد . هر گاه AFI کمتر از 24-25 cmتعریف شود ، هیدرآمنیوس ، مرگ و میر پری ناتال را به طور چشمگیری افزایش می دهد .

عوامل افزایش دهنده شاخص مایع آمنیون

• در ارتفاعات بالا ( 6000 فوت ) شاخص مایع آمنیون بیشتر است .
• هیدراسیون مادر سبب افزایش شاخص فوق می شود . این اثر در عرض 24 ساعت از بین می رود.

عوامل کاهش دهنده شاخص مایع آمنیون

• محدودیت مایعات
• دهیدراتاسیون

افزایش مایع آمنیوتیک یا هیدرآمنیوس

شیوع هیدرآمنیوس ، حدود 1% بارداری هاست . با معیاری که تا حدودی اختیاری است . حجم بیش از 2 لیتر مایع آمنیون یا AFI بیشتر از 24 cm هیدرآمنیوس نامیده می شود . در اکثر موارد هیدرآمنیون حالت مزمن دارد که به معنی افزایش تدریجی مایع است و معمولا از هفته 30 حاملگی شروع می شود.

در هیدرآمنیوس حاد که حالتی نادر است و معمولا از هفته 20 بارداری شروع می شود ، افزایش حجم مایع خیلی ناگهانی است و رحم در عرض 4-3 روز به استخوان جناغ می رسد . هیدرآمنیون حاد اغلب با دوقلویی مونوزیگوت یا ناهنجاری های شدید جنینی همراه است و پیش آگهی ضعیفی برای جنین دارد .

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سونوگرافی های بارداری می توانید با مرکز رادیولوژی و سونوگرافی دکتر سیف در ارتباط باشید یا به آدرس اینستاگرام دکتر مراجعه کنید .
شماره های تماس مرکز سونوگرافی دکتر سیف : 88553310

پاتوژنزهیدرآمنیوس

ماهیت مایع آمنیون ، شبیه مایع خارج سلولی است . در سه ماهه دوم بارداری جنین شروع به دفع ادرار ، بلع و استنشاق مایع آمنیون می کند . این روندها در کنترل حجم مایع آمنیون نقش دارند .

چنانچه بلع جنینی مهار شود مانند آنچه در آترزی مری دیده می شود ، هیدرآمنیوس رخ می دهد . در موارد آننسفالی و اسپاینابیفدا ، افزایش تراوش مایع از مننژهای عریان به داخل حفره آمنیون یا افزایش ادرار جنین ( در اثر تحرک مراکز مغزی-نخاعی فاقد پوشش یا افزایش دفع ادرار به علت اختلال ترشح آرژینین وازوپرسیت که عملکرد ضد ادراری دارد ) ممکن است سبب هیدرآمنیوس شود.

مواردی از هیدرآمنیوس که به طور شایع در موارد دیابت مادر که در سه ماهه سوم رخ می دهند ، همچنان غیرقابل توجیه محسوب می شود . یکی از توضیحات احتمال در این زمینه اینست که هیپرگلیسمی مادر سبب هیپرگلیسمی جنین می شود و این مساله دیوز اسموتیک ایجاد می کند.

علائم افزایش مایع آمنیوتیک یا هیدرآمنیوس

علائم مادری هیدرآمنیوس عمدتا ناشی از فشاری است که مایع آمنیون به رحم وارد می کند و در نتیجه رحم شدیدا متسع هم بر اعضای مجاور فشار وارد می آورد و موجب بروز علائم ذیل می شود:

• تنگی نفس : گاه مادر فقط در حالت سر پا قادر به تنفس است .
• ادم : رحم متسع بازگشت وریدی را به ویژه در اندام های تحتانی ، ولو و دیواره شکم مختل می کند.
• اولیگوری : در موارد نادر ، رحم بزرگ موجب انسداد حالب می شود .
• سندرم آینه ای : که در آن وضعیت مادر به وضعیت جنین شباهت پیدا می کند و مادر دچار ادم و پروتئینوری خفیف می شود .

تشخیص افزایش مایع آمنیوتیک یا هیدرآمنیوس

معمولا به صورت بالینی مورد شک قرار می گیرد و با بررسی سونوگرافی تایید می شود . یافته های بالینی اصلی در هیدرآمنیوس ، بزرگ شدگی رحم همراه با دشواری در لمس بخش های کوچک جنین و سمع صداهای قلب جنین است . در موارد شدید ممکن است دیواره رحم به حدی تحت کشش باشد که نتوان هیچ یک از بخش های جنین را لمس کرد . مادر ممکن است از تنگی نفس و ناراحتی شکایت داشته باشد .

درمان هیدرآمنیوس

هدف از درمان هیدرآمنیوس تخفیف نشانه های مادری و در صورت امکان ادامه دادن بارداری است . اگر امکان باشد ، باید علت آن تعیین شود و کاریوتایپ جنین معین گردد .

در مواجهه با هیدرآمنیوس مادر باید بستری شود . قدم های بعدی به شرایط مادر و جنین ، علت و درجه آن و شاخص های حجم سن بارداری بستگی دارد . دیابت باید به دقت کنترل شود . ناهنجاری های جنینی با توجه به انتخاب روش و زمان زایمان درمان خواهد شد .

متخصص رادیولوژی ، سونوگرافی ، سی تی اسکن و MRI عضو انجمن رادیولوژی ایران رادیولوژی دیجیتال – OPG یا پانورکس دیجیتال ، تک دندان یا پری اپیکال و بایت وینگ دیجیتال(DDR)- سونوگرافی کالر داپلر

محاسبه BMI ، شاخص توده بدنی

شاخص توده بدنی (Body Mass Index) یا BMI ( بی ام آی ) ، یک معیار مهم برای اندازه گیری تناسب قد و وزن افراد میباشد و بکمک این شاخص میتوان مقدار اضافه وزن یا کمبود وزن را مشخص نمود.
در سایت باحساب امکان محاسبه آنلاین شاخص توده بدنی ( BMI ) ، تشخیص وضعیت وزنی و محاسبه اضافه وزن یا کمبود وزن وجود دارد.

فرمول محاسبه BMI

وزن و قد تنها عوامل موثر در محاسبه BMI میباشند. بنابراین سایر خصوصیات فیزیکی مانند سن ، جنسیت (زن ، مرد) ، نژاد ، نوع استخوانبندی و . در اندازه گیری شاخص توده بدنی هیچ تاثیری ندارد. برای محاسبه BMI فرمول استانداردی وجود دارد که در ادامه آمده است.

فرمول محاسبه BMI : وزن تقسیم بر توان دوم قد. (وزن به کیلوگرم ، قد به متر)

منظور از فرمول بالا این است که وزن بر مقدار قد ضربدر قد ، تقسیم میشود. باید واحد وزن کیلوگرم و واحد قد متر باشد.

تحلیل شاخص توده بدنی بزرگسالان ( سن ۱۹ سال و بالاتر )

تحلیل نتیجه محاسبه BMI بزرگسالان ۱۹ ساله یا سن شاخص های حجم بالاتر ، مطابق تقسیم بندی زیر میباشد. (جنسیت تاثیری ندارد)

• BMI کمتر از ۱۸/۵ : کمبود وزن
• BMI بین ۱۸/۵ تا ۲۴/۵ : وزن سلامت
• BMI بین ۲۵ تا ۲۹/۹ : اضافه وزن
• BMI بیشتر از ۳۰ : چاقی

توجه : زنان باردار ، ورزشکاران حرفه ای دارای بدن عضلانی ، افراد دچار بیماری شدید و نقص عضو ، نباید ازاین تقسیم بندی استفاده کنند.

تحلیل شاخص توده بدن کودکان و نوجوانان (سن کمتر از ۱۹ سال)

رشد قد و وزن کودکان و نوجوان تا سن ۱۹ سالگی به سرعت درحال تغییر است و همین مسئله باعث میشود تقسیم بندی BMI بزرگسالان برای کودکان و نوجوانان قابل استفاده نباشد. مثلا برای یک دختر ۸ ساله ، محدوده bmi سلامت بین ۱۳ و ۱۷/۵ شاخص های حجم میباشد که تفاوت بسیار زیادی با محدوده وزن سلامت بزرگسالان دارد.
بنابراین تحلیل شاخص توده بدنی کودکان و نوجوان نیازمند جداولی است که متناسب با وضعیت رشد و جنسیت این گروه سنی باشد. یک معیار معتبر دراین زمینه جدول BMI مورد تایید سازمان بهداشت جهانی (WTO) برای دختران و پسران کمتر از ۱۹ سال است.
در این جدول تشخیص شاخص های حجم وضعیت وزنی براساس صدکهای BMI انجام میشود. یعنی ابتدا بی ام آی را مطابق فرمول اصلی بدست آورده و سپس وضعیت وزنی باتوجه به جدول و سن و جنسیت و محدوده های زیر مشخص میشود.

• کمبود وزن : کمتر از صدک سوم
• وزن سلامت : صدک سوم تا صدک هشتاد و پنجم
• اضافه وزن : صدک هشتاد و پنجم تا صدک نود و هفتم
• چاقی : صدک نود و هفتم و بالاتر

توجه : در سایت باحساب تشخیص وضعیت وزنی افراد ۲ تا ۱۹ سال مطابق جداول و نمودارهای سازمان بهداشت جهانی میباشد. لینک این جدولها در ادامه قابل مشاهده است.(بمنظور مشاهده ، روی لینک مورد نظر کلیک کنید)

شاخص توده بدنی (BMI) چیست؟

شاخص توده بدنی ابزاری مناسب است تا سلامت وزن فرد با توجه به قدش تخمین زده شود. هرچقدر این شاخص بالاتر باشد نشان دهنده این است که میزان چربی بدن بیشتر است و ریسک ابتلاء به برخی بیماری ها در نتیجه چاقی رو به افزایش است. اگر می خواهید درباره BMI بیشتر بخوانید، در ادامه با زوم لایف همراه باشید.

شاخص توده بدنی چیست؟

شاخص توده بدنی یا شاخص کوتله یا بی ام آی BMI (body mass index) سنجشی آماری برای مقایسه وزن و قد یک فرد است. در واقع BMI مقیاسی برای اندازه گیری میزان چربی بدن و تناسب اندام بر اساس نسبت وزن به قد فرد است. این شاخص از طریق حاصل تقسیم وزن بر مجذور قد فرد محاسبه میشود و برای افراد بالای 20 سال چه خانم چه آقا درست کار میکند و اعداد متوسط این شاخص برای کودکان بالای دو سال متفاوت است.

شاخص توده بدنی تنها یک معیار ساده و سطحی است و فقط وضعیت وزنی ما را نشان میدهد. و با اینکه میزان چربی بدن ما را نیز به صورت حدودی مشخص می کند اما نحوه توزیع چربی ها را نشان نمی دهد و همچنین تمایزی بین چربی و عضله قائل نیست.

برای مثال اگر ورزشکاری که به صورت حرفه ای ورزش میکند و بافت عضلانی قابل توجه (به همراه مقدار بسیار جزئی چربی داشته باشد) و شاخص توده بدنی این ورزشکار ۳۰ باشد، مطابق فرمول BMI باید ورزشکار چاق باشد. این درحالی است که ورزشکاران عضله بیشتری دارند و چاق نیستند.

BMI چطور محاسبه می شود؟

فرمول محاسبه شاخص توده بدنی در عکس زیر توضیح داده شده است.

فرمول BMI = (وزن بر حسب کیلوگرم) تقسیم بر (قد × قد بر حسب متر) یا به توان 2

شاخص توده بدنی از طریق تقسیم وزن فرد به کیلوگرم بر توان دوم (x²) قدش به متر بدست می آید. این شاخص در بین سالهای 1830 تا 18520 توسط آدولف کوتله دانشمند بلژیکی ابداع شد به همین دلیل به آن شاخص کوتله نیز می گویند.

جدول شاخص توده بدنی

بعد از محاسبه bmi و مشخص شدن شاخص جرم بدن، مشخص می شود که وضعیت وزن شما در چه گروهی قرار دارد.

BMI مناسب گروه های سنی مختلف

• 19-24 سال = 22
• 25-34 شاخص های حجم سال = 23
• 35-44 سال = 24
• 45-54 سال = 25
• 55-64 سال = 26
• 65 سال به بالا = 27

این اعداد نشان می دهد که شما دارای کمبود وزن هستید و باید وزن اضافه کنید یا اندامتان متناسب است یا اضافه وزن دارید و باید وزنتان را کاهش دهید.

شاخص توده بدنی (BMI) بزرگسالان

از آنجا که انسان ها در قد و شکل بدن متفاوت هستند، BMI هم وزن طبیعی را نسبت به قد نشان می دهد. BMI بالاتر از حد طبیعی در بزرگسالان، نشان می دهد که سنگین تر از وزن ایده آل هستید. محدوده زیر حد طبیعی فقط برای بزرگسالان حساب می شود.
BMI زیر 18.5:

• پایین تر از این حد به این معناست که فرد کمبود وزن دارد.
• دلایل زیادی برای این نتیجه می تواند وجود داشته باشد.
• این افراد باید به دنبال افزایش وزن باشند تا سلامت خود را به دست بیاورند.

BMI بین 18.5 تا 24.9:

• این محدوده ی وزن مناسب است.
• اگر برای شما در این محدوده است، یعنی نسبت به قدتان وزن مناسبی دارید.
• به هر حال این افراد هم باید برنامه غذایی سالم به همراه فعالیت بدنی مرتب را دنبال کنند تا هم اندامی متناسب داشته باشند و هم وزنشان از حد طبیعی بالاتر یا پایین تر نیایید.

BMI 25 یا بیشتر:

• این اندازه بیش از حد ایده آل است و ممکن است فرد اضافه وزن داشته باشد، یعنی نسبت به قدتان سنگین تر هستید.
• اضافه وزن، شما را در خطر بیماری های قلبی، سکته مغزی و دیابت نوع 2 قرار می دهد.
• وقت آن رسیده که واکنش نشان دهید و برنامه غذایی و ورزشی را شروع کنید.

BMI 30 به بالا:

• این اندازه در بالاترین حد است و چاقی نام دارد.
• چاقی، فرد را در خطر بسیاری از بیماری ها قرار می دهد.
• کاهش وزن خیلی سریع تاثیر مثبت خود روی سلامت این افراد نشان می دهد.

شاخص توده بدنی (BMI) کودکان

همانطور که گفتیم BMI برای کودکان به شکل دیگری محاسبه میشود هرچند روش کار برای آنها نیز تقریبا مشابه بزرگسالان است اما برای کودکان درصدی را برای مقایسه کودک با کودکان هم سن و هم جنسیت او فراهم میکند. برای ارزیابی وزن مناسب در کودکان، متخصصان به قد، سن و جنسیت کودک توجه می کنند.

نتیجه صدک BMI نام دارد. راهی مناسب برای تشخیص وزن مناسب کودکان است و توسط متخصصان انجام میشود.

متخصص با استفاده از آن میتواند به شما بگوید کودک آنطور که انتظار می رفته است رشد کرده یا خیر. وقتی صدک BMI کودک مشخص میشود در یکی از این چهار گروه قرار می گیرد:

• کمبود وزن: زیر صدک 2
• وزن سلامت: بین صدک 2 و 90
• اضافه وزن: بین صدک 91 و 97
• چاق: روی صدک 98 یا بالاتر از آن، بیشتر کودکان باید روی وزن ایده آل قرار داشته باشند.

اما اگر کودک بالاتر از محدوده طبیعی باشد، باید زیر نظر قرار بگیرد تا به وزن ایده آل برسد. اضافه وزن مشکلاتی را برای سلامت کودک به وجود می آورد. تحقیقات نشان داده کودکان دارای اضافه وزن یا چاق در دوران کودکی و بعدها، دست به گریبان بیماری های مربوط به چاقی هستند. پس اگر کودکی با چنین مشکلی دارید بهتر است هرچه زودتر اقدام کنید.

وزن ایده آل چقدر است؟

مطمئنا هر از گاهی به وزن خود فکر می کنید و عدد آن برایتان مهم است. وزن ایده آل به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• قد؛
• جنسیت؛
• میزان چربی و عضلات؛
• اندازه چارچوب بدن؛

شاخص توده بدنی BMI یکی از بهترین روش ها برای محاسبه وزن ایده آل است. محاسبه BMI کار بسیار ساده ای است و با دانستن اندازه قد و وزن می توان آن را محاسبه کرد.

اگر نتیجه بین 18.5 و 24.9 باشد، یعنی وزن شما نسبت به قدتان ایده آل است. اگر نتیجه به دست آمده کمتر از 18.5 باشد، باشد، دچار کمبود وزن هستید. اگر شاخص های حجم شاخص توده بدن شما بین 25 و 29.9 باشد، دچار اضافه وزن هستید. اگر عدد به دست آمده بین 30 تا 35 باشد، اضافه وزن شما بیش از اندازه بوده و چاق محسوب می شوید.

توجه داشته باشید که BMI همیشه دقیق نیست چرا که عواملی مانند اندازه چارچوب بدن و ترکیب عضلات در نظر گرفته نمی شوند.

تاثیرات اضافه وزن و چاقی بر سلامت

طیف های مختلف BMI بر اساس رابطه بین وزن بدن و بیماری ها و مرگ تعیین شده است. افراد دارای اضافه وزن یا چاق بیشتر به بیماری های مختلف و مشکلات سلامتی مبتلا می شوند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

؛
• چربی خون بالا؛ ؛
• بیماری های قلبی عروقی؛
• سکته؛
• بیماری کیسه صفرا؛
• آرتروز استخوانی؛
• اختلالات خواب؛
• برخی از انواع بیماری سرطان (سینه، رحم، مقعد و . ).

شناسایی فاکتورهای خطرزا

بیماری هایی که نام بردیم، از جمله بیماری های مرتبط با چاقی هستند در صورتی که اضافه وزن یا چاقی شما همراه با دست کم دو مورد از فاکتورهای خطرزا نیز همراه باشد، احتمال ابتلای شما به این بیماری ها بیشتر میشود. عوامل خطرزا عبارتند از:

• فشار خون بالا؛
• سطح بالای کلسترول بد در خون LDL؛
• سطح پائین کلسترول خوب در خون HDL؛
• چربی خون بالا ( تریگلیسیرید بالا)؛ ؛
• سابقه خانوادگی بیماری قلبی؛
• عدم فعالیت بدنی و ورزش؛
• مصرف سیگار و الکل.

برای افرادی که شاخص توده بدنی آنها 30 و بالاتر از آن است و یا کسانی که دچار اضافه وزن هستند و یک یا دو مورد از فاکتورهای خطر را دارند پیشنهاد میکنیم که وزن خود را کاهش دهند. حتی یک کاهش وزن جزئی (5 تا 10 درصد وزن فعلی شما) ریسک ابتلا به این قبیل از بیماریها را کاهش میدهد.

افرادی که اضافه وزن دارند و کمتر از دو مورد از فاکتورهای خطر را دارند نیز با اینکه خطر کمتری تهدیدشان میکند اما باید مراقب افزایش وزنشان باشند و وزنشان را کاهش دهند.

چه کسانی می توانند از BMI و صدک BMI استفاده کنند؟

• همانطور که گفته شد BMI بهترین راه ارزیابی وزن سلامت در بزرگسالان است.
• صدک BMI بهترین روش ارزیابی وزن مناسب در کودکان 2 سال به بالا است.
• بعضی افراد بزرگسال که بدنی عضلانی دارند ممکن است BMI بالاتر از حد سلامت داشته باشند.
• در حالی که چربی بسیاری کمی دارند ( مثلا یک بدنساز ).
• BMI این ورزشکار چاقی را نشان می دهد در حالی که چنین نیست، پس شاخص BMI برای همه کارایی ندارد.

این شاخص ممکن است برای ورزشکاران و افرادی که بافت ماهیچه‌ای مستحکم و متراکم دارند، با ضریب خطا همراه باشد و BMI آنها را بیشتر از میزان واقعی نشان دهد زیرا اضافه وزنی را که به دلیل بافت ماهیچه ای به وجود آمده است را با چربی اضافی بدن اشتباه می گیرد.

در مورد استفاده از این شاخص برای سالمندان نیز محدودیت هایی وجود دارد زیرا ممکن است در مورد اضافه وزن این افراد را کمتر از حد واقعی نشان دهد. محاسبه شاخص توده بدنی برای زنان باردار کاربردی نیست. در افراد بین 18 تا 20 سال باید از روش محاسبه شاخص توده بدنی برای کودکان استفاده کرد تا اعداد به دست آمده واقعی باشند.

سوالات متداول درباره شاخص توده بدنی

در ادامه به مهم ترین سوالات درباره شاخص توده بدنی پاسخ داده ایم:

آیا BMI فقط توسط پزشکان تعیین می شود و فقط برای آن ها کاربرد دارد؟

خیر، برای به دست آوردن این شاخص شما از یک فرمول استفاده می کنید که بسیار ساده است و در حالت ساده تر توسط ماشین حساب یا محاسبه گر آنلاین (مشابه محاسبه‌گرِ ما) به دست می آید. هم پزشکان، هم متخصصان تغذیه و هم تمام مردم عادی می توانند شاخص توده بدنی خود را محاسبه کنند و از آن استفاده کنند.

آیا نحوه محاسبه BMI در کودکان و بزرگسالان یکسان است؟

خیر یکسان نیست. برای اندازه گیری BMI کودکان از یک سری چارت بر اساس جنسیت استفاده می شود و برای بزرگسالان از فرمول معمولی. شما می توانید با محاسبه گر داخل این صفحه، هم شاخص توده بدنی کودکان و هم بزرگسالان را با دقیق ترین ابزار به دست بیاورید.

آیا محاسبه BMI می تواند مشخص کند که باید چقدر وزن کم کنیم؟

بله. از آنجا که با کمک این شاخص می توان متوجه شد که در مجموع چقدر اضافه وزن دارید، می توان همان میزان اضافه وزن را شاخص های حجم کم کرد تا به محدوده وزنی سالم برسید. با محاسبه آنلاین شاخص توده بدنی خود در محاسبه گر ما میزان وزنی که باید از دست دهید به شما اعلام خواهد شد.

آیا BMI میزان دقیق چربی های بدن و مخصوصا شکم ما را مشخص می کند؟

خیر، BMI نمی تواند مشخص کند که شما چقدر چربی دارید و این چربی شاخص های حجم ها در کجا و به چه صورت قرار داشته یا پخش شده است. این شاخص تنها مشخص می کند که آیا شما در محدوده وزنی سالم هستید یا خیر. اگر نیستید چقدر باید وزن خود را کم یا زیاد کنید که به این محدوده برسید.

آیا عضلات و ماهیچه تاثیری در محاسبه شاخص توده بدنی دارند؟

بله عضلات روی نتیجه محاسبه شاخص توده بدنی تاثیر میگذارد. به این شکل که هرچه شما عضله بیشتری داشته باشید این شاخص برای شما افزایش پیدا می کند. این در حالی است که وقتی شما عضله دارید چربی هایتان بسیار کمتر است و شما چاق نیستید. و این یکی از نکات منفی در خصوص این شاخص است که تمایزی بین چربی و ماهیچه قائل نیست.

آیا خواندن این مطلب برای شما مفید بود؟

برای حمایت از محتوایی که می‌پسندید، لطفاً به اشتراک بگذارید:

توجه: اطلاعات موجود در سایت زوم لایف، از منابع معتبر خارجی تهیه و ترجمه شده است اما جایگزین هیچ‌یک از نسخه‌هایی که پزشکان می‌نویسند، نیست. اگر فکر می‌کنید مشکل پزشکی دارید، لطفاً برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.