صبر استراتژیک چیست

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی ، حوزه سیاست خارجی در طول هفته‌ای که گذشت اخبار متنوعی داشت که جزئیات آن‌ها پیش‌تر منتشر شده است. مهم‌ترین اخبار این حوزه را مرور می‌کنیم.

صبر استراتژیک چیست

دنياي امروز پُر از حوادث پُر تنش است و رفاه حاصل از پيشرفت فناوري، روحيه راحت طلبي را افزايش و ظرفيت تحمل را كاهش داده و زمينه را براي تعجيل در رسيدن به اميال، خواسته ها و آرزوها تشديد كرده است. در چنين شرايطي، برخورداري از فضيلت صبر و شكيبايي ظرفيت دروني را در برابر سختيها، مصيبت ها و حتي معصيت ها بالا مي برد (نوري، 1387). انسان براي مقابله با حوادث و ناملايمات زندگي در كنار سلامت رواني و توانايي ادامه زندگي پر شور و نشاط، نيازمند صبر است.

صبر و ماهيت آن

تحمل، همدردی، ادراک و باور کسانی که در نشان دادن بلوغ فکری، آزادی هیجانی و توان مقابله با مشکلات از شما کندترند.

باور داشتن مفاهيمى چون ثبات قدم و تعهد. حفظ خونسردى با در نظر گرفتن مسائل مربوط به رشد درتعهدات زناشويى، خانوادگى، شغلى يا مذهبى

باور اينكه تلاش ها، از خودگذشتگى ها و تغييرات روزمره سبب تكامل فرد، افزايش عزت نفس و سلامت روان مى شود

احساس رضايت از به كار بردن ابزار مقابله در تغيير شكل، بازسازى و دگرگونى تدريجى براى تبديل شدن به فردى با اعتماد به نفس، مطمئن، قابل اعتماد و دوست داشتنى با ارتباطاتى سالم و خودواقع بين .

صبر در قرآن به معني ثبات، استحكام، و قدرت مقاومت روح است؛ صبر، تحمل از سر ناچاري نيست بلكه عزم قوي براي انجام كار و ادامه ي پشتكار و استقامت خلل ناپذير است. حضرت علي (ع) در اين باره مي فرمايد: "صبر مبارزه با حوادث است".

وجوه گوناگون صبر كدامند؟

صبر از زواياي مختلف، معاني متفاوتي مي رساند مانند " سعه صدر،پايداري، حلم و بردباري، مهار خشم، عفت، و . . . "..

معادل هاي صبر در روان شناسي براساس معاني گوناگون آن بسيار متفاوتند. براي نمونه صبر در طاعت به مفهوم "خودگرداني" نزديك است. خودگرداني زماني است كه افراد براي كسب نتيجه اي يا پرهيز از پيامدي، گفتارها، كردارها، و پندارهايي را مراعات يا ترك كنند. كه در اين معنا، انجام آن ناظر بر "صبر در طاعت" است.. صبر در معصيت در روان شناسي تا حدودي با مفهوم"خود مهاري" يا "خويشتن داري" گره مي خورد. و سرانجام، صبر در سختي ها را در روان شناسي مي توان با مفهوم تاب آوري و سرسختي و تحمل معادل دانست.

با توجه به آنچه كه درباره معاني صبر گفته شد مي توان صبر را اين گونه تعريف كرد: به طور كلي صبر جريان نگه داري و مهار نفس در حالت خاصي است كه سبب پايداري و استقامت در انجام كارهاي سخت، تحمل سختي ها و مشكلات و در اختيار گرفتن اميال شهواني و پرخاشگري مي شود (حسين ثابت، 1387).

كاركردهاي صبر در زندگي

صبر چهار خاصيت دارد: 1.مقابله با فشار روحي، 2.توفيق در تحصيل، شغل، و روابط اجتماعي، 3.مهار خشم و شور جنسي، و 4.دين داري.

مقابله با فشار روحي. از منظر روان شناسي فشار رواني موجب ناهماهنگي بين توانمندي هاي زيستي، رواني، و اجتماعي فرد با پيامدهاي يك موقعيت مي شود. بنابراين، اگر تعادل برقرار باشد يعني منابع دروني (بردباري) كافي باشد فشار موقعيتي زياد هم موجب فشار رواني نمي شود. بنابراين، وقتي كسي صبور است، كمتر رنج مي كشد.

موف قيت در تحصيل، شغل، و روابط اجتماعي . تحقيقات حاكي است كه افرادي كه قادرند بيشتر روي خود تسلط داشته باشند در تمامي زمينه ها موفق تر از كساني هستند كه تكانشي و افسارگسيخته اند. مطالعه طولي والتر ميشيل نشان داد كه افرادي كه در كودكي خويشتن دار بودند در نوجواني از نظر اجتماعي صالح تر، كارآمد تر و داراي قدرت ابراز وجود بيشتري هستند، و بهتر مي توانند با ناكامي هاي زندگي درافتند، كمتر دچار فشار رواني مي شوند، و در مواجهه بامشكلات بجاي كنار كشيدن خود با معضلات در مي افتند، و در طرح ها و كارها از خود خلاقيت بيشتري نشان مي دهند.

مهار هيجان خشم و غريزه جنسي. از ديد روان كاوي كسي كه بتواند دو غريزه پرخاشگري و جنسي را مهار كند آدم خويشتنداري است. در اسلام هم صبر در معصيت كه پايه اول آن بر مهار نفس است اهميت خاصي دارد.

دين داري. در اسلام، صبر نيمي از ايمان است و نيم ديگر آن شكر. يعني انسان يا در رفاه و آسايش است كه شاكر است و صبر استراتژیک چیست از سوي ديگر در حال سختي و گرفتاري است كه بايد صبور باشد. مومن صبور است.

برخی از باورهای افراد فاقد صبر و تحمل:

· بايد بتوانم اين كار را سريع تر و بهتر انجام دهم .

· ديگران بايد مرا از همان ابتدا درك كنند بدون آنكه لازم باشد حرفم را تكرار كنم .

· چرا تغيير و رشد بايد اين همه به طول بيانجامد و مستلزم اين همه تلاش باشد؟

· آنقدر مسئوليت بر دوش من است كه هيچگاه نمى توانم همة آنها را انجام دهم .

· هركز راهى نيست كه كسى بتواند به من كمك كند تا تغيير كنم. تغيير من غيرممكن است.

· براى انجام كارها يك راه درست و يك راه غلط وجود دارد چرا به هر كس كه برخورد مى كنم راه غلط را انتخاب مى كند؟

· چرا ديگران نمى توانند سريع تر تغيير كنند؟

· همة افراد بايد به اندازة من از ميل به رشد و تغيير هيجان زده شوند.

· مى خواستم اين كار را ديروز انجام دهم .

· اگر به اهداف موردنظرم نرسم، فرقى نمى كند تا چه اندازه پيش رفته ام .

· نمى توانم چيزهايى مثل رژيم غذايى، مشاوره، فيزيوتراپى، حساسيت زدايى و ارتودونسى را تحمل كنم . همه آنها چندان به طول مى انجامد كه نتايج شان قابل مشاهده نيست

· هر گاه مانعى بر سر راه خود مى بينم يا دچار لغزشى مى شوم، از اين كه رشد و تغيير تا اين اندازه طول مى كشد، پريشان مى شوم

· نمى توانم تحمل كنم اوضاع بر وفق مراد نباشد. اين بى نظمى مرا عصبى و ناراحت مى كند .

· من بايد بى نقص باشم، پس تو هم بايد بى نقص باشى؛ اگر نباشيم، حتماً به اين سبب است كه نمى خواهيم چنين باشد .

· وقتى فكر مى كنم همه چيز را از دست داده و شكست خورده ام، دوباره به وضع گذشته برمى گردم و عادات قبلى خود را تكرار مى كنم . اين آن چيزى نيست كه انتظارش را داشتم .

· هيچگاه نمى توانم به هدف خود مبنى بر رشد و تغيير دست يابم، بنابراين تلاش كردن هم سودى ندارد.

براى بالا بردن ميزان صبر خود بايد :

ü جهان بينى منسجمى از زندگى داشته باشيد. دغدغة آينده را نداشته باشيد . هر روز را موهبتى از زندگى بدانيد كه به شما امكان خواهد داد يك قدم به هدف خود كه رشد و تغيير است، نزديك تر شويد

ü واقعيت انسان بودن خود را بپذيريد؛ بدين معنا كه براى تغيير و رشد صبر استراتژیک چیست به زمان، تلاش و مصرف انرژى نياز داريد. به عبارت ديگر شما در مقام يك انسان در برابر رو­ش هاى ديرينه و هميشگى رفتارى، واكنشى، و باورپذيرى از خود مقاومت نشان خواهيد داد .

ü ديدگاه خود را از گذشته، حال و آينده تغيير دهيد . بر اشتباهات و خطاهاى گذشته خود انگشت نگذاريد . نگران نباشيد كه در آينده چگونه عمل خواهيد كرد . هر روز را به عنوان شروعى تازه آغاز كنيد .

ü اهداف بزرگ تر را به هدف هاى كوچك ترى تقسيم كنيد كه به شكلي واقع بينانه تر در آيندة نزديك قابل حصول باشند.

ü براى طرح ريزى مسير خود به سوى بهبود و رشد، به صورت نظام مند برنامه ريزى كنيد .

ü از واقعيات اطراف خود آگاه باشيد. با هر كس كه برخورد مى كنيد مشغول كشمكش با مشكلات، نقاط ضعف، ناكامى ها، خطاها، بحران ها و موانع موجود در مسير رشد فردى و بهبود خود است . همة ما در مسير رشد فردى قرار داريم . كسى از اين سفر مستثنا نيست . به پايان رسيدن اين سفر يك عمر به طول مى انجامد.

با ترس هاى خود در راه دست يافتن به اهداف مواجه شويد . به ياد داشته باشيد دنيا يك روزه خلق نشد . سمفونى هاى زيبا، آثار هنرى و شاهكارهاى ادبى يك روزه خلق نشدند. يك عمر را نمى توان دريك روز زندگى كرد .

گام های پرورش صبر در ادامه رشد فردی و تغییر:

گام اول: پيش از كسب مهارت هاى لازم براى افزايش صبر، وضع كنونى صبورى خود را شناسايى كنيد . در دفتر يادداشت خود به پرسش هاى زير پاسخ دهيد :

1- تعريف شما از صبر چيست؟

2- وقتى مشكلى بروز مى كند، تا چه اندازه صبر داريد؟

3- دربارة ميزان رشد فردى خود تا چه اندازه صبوريد؟

4- دربارة ميزان رشد ديگر افراد مهم در زندگى چقدر صبوريد؟

5- پيامدهاى منفى بردبارى نداشتن براى شما چه بوده است؟

6- ديگران در برابر تحمل نداشتن شما چه واكنشى نشان مى دهند؟ واكنش شما چيست؟

7- وقتى طاقت شما تمام مى شود چه احساسى داريد؟

8- چه باورهايى در شما مانع صبر و تحمل اند؟

9- چه باورهاى جايگزينى به شما كمك مى كند صبورتر باشيد؟

10- چه ويژگى هاى رفتارى جديدى مى توانيد كسب كنيد تا صبورتر باشيد؟

گام دوم: به مجرد اين كه تصوير بهترى از وضع بردبارى خود داشته باشيد، شايد لازم باشد بياموزيد چگونه هدفى را كه براى رشد برگزيده ايد به هدف هاى كوتاه مدت و واقع بينانه تقسيم كنيد. از فعاليت هدف گذارى زير استفاده كنيد تا اين مهارت را بياموزيد.

فعاليت تعيين هدف

در حالت آرام قرار گيريد . چشمان خود را ببنديد . خود را در مسيرى طولانى مجسم كنيد كه به ميدانى وسيع و گسترده منتهى مى شود . همين كه طى مسير را آغاز مى كنيد، علائمى مشاهده مى كنيد كه براى نشان دادن مسير سفر به شما در نظر گرفته شده اند. هر علامت معرف كانونى متفاوت در مسير زندگى شماست . این علائم عبارت اند از : خانواده، روابط، دانشگاه، شغل، جامعه، و صحت فردى . به هر علامت كه مى رسيد، تجسم كنيد اهداف نهايى شما براى اين محدوده چيست. پس از آن كه به آخرين علامت رسيديد، اهداف زندگيتان را در ذهن خواهيد داشت . به قدم زدن در افق ادامه دهيد با اين اطمينان كه اهداف شما در زندگى هميشه آشكارا در كانون توجه خواهد بود . به مجرد اين كه آماده شديد، از پنج تا يك بشماريد . چشمان خود را باز كنيد و به خود آرامش دهيد و آمادة كار شويد .

الف- اهداف زندگى را كه براى هر يك از شش علامت در مسير زندگيتان مجسم كرده ايد ثبت نماييد.

خانواده( خانوادة پدرى، خانوادة كنونى و فرزندان)

روابط(دوستان يا زندگى زناشويى)

مدرسه ) دبيرستان، دانشكده، فارغ التحصيلى (

دوران شغلى ) حرفه، شغل، كار (

جامعه ) گروه هاى شهرى، فعاليت داوطلبانه، مسجد، سياست (

صحت فردى ) سلامت جسمانى، سلامت روانى، فعاليت فيزيكى، اوقات فراغت، تفريح (

ب- آيا اهداف گام " الف " معرف تمام اهداف فردى شماست؟ اگر اين گونه است، تا گام "ج " پیش بروید اگر نه، اهداف دیگری را که برای زندگی خود مد نظر دارید ثبت کنید.

ج- براى هر هدف فهرست بندى شده، به پرسش هايى كه در ادامه آمده است، در دفتر يادداشت خود پاسخ دهيد.

· چه مدت به طول خواهد انجاميد تا به هدف دست يابم؟

· چه هدف هاى كوتاه مدتى براى تحقق اين هدف بزرگ تر لازم است؟ هر يك از اين اهداف كوچك ترچه مدت به طول خواهد انجاميد؟

· چه رفتار جديدى بايد بياموزم تا به اهداف كوچك تر دست بيابم؟

· چه وظايفى را بايد انجام دهم تا به اين اهداف كوچك تر دست يابم؟

· براى دست يافتن به هر يك از اهداف كوچك تر چه پاداش هايى مى توانم به خود بدهم؟

· صبر چه نقشى در دست يافتن به اهداف كوچك تر ايفا مى كند؟

د- هر يك از شش هدف زندگى را با طرح كلى اهداف زندگى تطبيق دهيد :

طرح كلى هدف زندگى

هدف زندگى – مستلزم وقت است .

هدف فرعى - مستلزم صبر استراتژیک چیست وقت است

غايت ها - مستلزم وقت است .

وظايفى كه بايد انجام داد - مستلزم وقت است .

وظايفى كه بايد انجام داد - مستلزم وقت است .

پاداش هاى هر رفتار، وظيفه، غايت، اهداف فرعى و هدف هاى جديد .

گام سوم : پس از آن كه اهداف زندگى خود را بررسى كرديد و آموختيد آنها را به واحدهاى كوچك تر، عملى و قابل دسترس تقسيم كنيد، آماده ايد تا نظام باور خود دربارة دستيابى به هدف را بررسى كنيد . در دفتر يادداشت خود يك شعر كوتاه يا پارگراف دربارة هر يك از گفته هاى زير مبنى بر بالا بردن صبر و تحمل يادداشت كنيد :

از تو حركت از خدا بركت

كارها را بر خود آسان بگير

امروز اولين روز از بقية عمر توست

ابتدا بايد كارهاى مهم تر را انجام داد

نوشتة خود را مرور كنيد و تصويرى از زندگى خود ترسيم يا نقاشى كنيد كه شامل چشم انداز سفر در مسيرزندگى شما باشد. سپس به پرسش هاى زير در دفتر يادداشت خود پاسخ دهيد

1) چقدر پذيراى مفهوم تحمل خود و ديگران هستم؟

2) چقدر جملات بالا بردن صبر را باور دارم؟

3) زندگى من تا چه اندازه مملو از خشم، تنفر، و خصومت در اين باره است كه چقدر طول خواهد كشيد به هدفم دست يابم؟

4) چگونه مى توانم آرامش بيابم و آهسته و پيوسته به رشد فردى برسم؟

5) از اين تمرين چه چيزى دربارة صبر آموخته ام؟

6) در نتيجة اين تمرين دربارة خود و آينده ام چه احساسى دارم؟

گام چهارم : پس از به پايان رسيدن گام هاى اول، دوم و سوم خواهيد پذيرفت كه رشد فردى، بهبود و تغييردر سرتاسر زندگى جريان دارد و بايد با گام هاى واقع بينانه اين مسير را پيمود. اگر هنوز احساس مى كنيدتحمل خود يا ديگران را نداريد، به گام اول بازگرديد و از نو آغاز كنيد .

مباني روان شناختي صبر

1.داشتن هدف مشخص . اگر كسي هدف مشخصي نداشته باشد دليل تحمل سختي را ندارد و صبور نيست.

2. داشتن هدف ارزشمند . فرد زماني مي تواند سختي را تحمل كند كه براي رسيدن به هدفي با ارزش باشد. در قرآن هدف صبر، جلب رضايت خداوند است.

3 .شوق رسيدن به هدف . داشتن انگيزه رسيدن به هدف انسان را صبور مي كند. اين اشتياق لزوما با ارزشمند بودن هدف همراه نيست . ممكن است هدفي ارزشمند باشد اما شخص اشتياق رسيدن به آن را نداشته باشد.

4.ترس از شكست . از آموزه هاي اسلامي چنين بر مي آيد كه شوق به تنهايي انسان را به مسيري سوق نمي دهد بلكه ترس هم لازم است. مانند خوف و رجاء. براي نمونه، ترس مطلق از خدا به نا اميدي و رها كردن عمل و اميد مطلق به او، بي خيالي و رها كردن عمل را در پي دارد.

5 .زهد و رهايي از هوس. اگر كسي تمام شرايط گفته شده را داشته باشد ولي در عين حال به چيزهايي علاقه داشته باشد كه منافي هدف است آنگاه نمي تواند سختي رسيدن به هدف را تحمل كند. مثل دانش جويي كه ارزش قبولي در كنكور كارشناسي ارشد را مي داند و به قبولي در ان هم علاقه دارد اما به خوش گذراني اشتياق بيشتري دارد ونيم تواند از هوس خود بگذرد.

6. ترس از شكست. شوق به تنهايي انسان را به مسيري سوق نمي دهد بلكه ترس هم لازم است. مثلا فقط شوق قبولي براي شركتدر امتحان كافي نيست بلكه ترس از شكست در امتحانات هم لازم است. در دين اسلام هم وعده بهشت داده مي شود و هم هشدار جهنم. كه هر دو براي رسيدن به رستگاري لازمند.

نتيجه

صبر يكي از فضيلت ها و ويژگي دروني و حاكي از ثبات دروني است كه نتيجه آن مديريت احساسات و هيجانها، توان تحمل سختي ها و سخت كوشي هاست. صبر در زندگي روزمره داراي كاربرد است مانند مقابله با فشارهاي رواني. همچنين صبر موفقيت در تحصيل، شغل، و روابط اجتماعي را تسهيل مي كند. در برخورد با هيجانها آدمي را توانمندتر مي سازد و در زمينه دينداري انسان را ياري مي دهد. با توجه با آيات و روايات پايه هاي روان شناختي صبر را مي توان در مشخص بودن هدف، ارزشمندي هدف، اشتياق به رسيدن به هدف، ترس از شكست، بي ميلي به امور منافي هدف، ضرورت پيمودن مسير براي رسيدن به هدف، و قصدمندي و عامليت در رسيدن به هدف. جستجو كرد.

سرانجام امروزه، صبر نه يك واژه و مفهوم بلكه فضيلتي است كه قابل سنجش و اندازه گيري است و مي توان با ابزارهاي روان شناختي مناسب ميزان و نوع آن را اندازه گرفت.

محمد مهدی مظاهری: صبر استراتژیک ایران دشمنان کشور را یاغی تر کرده است

در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران باید تلاش کند در گام نخست شکایت خود را از طریق سازمان ملل و شورای امنیت پیش ببرد، کاری که نماینده دائم ایران در سازمان ملل با ارسال نامه به شورای امنیت کلید آن را زده است.

پایگاه خبری جماران: روز جمعه 7 آبان خودروی دکتر محسن فخری زاده، یکی از دانشمندان برجسته هسته ای و دفاعی کشورمان مورد اصابت گلوله قرار گرفت و در پی این عملیات تروریستی این شخصیت برجسته علمی به شهادت رسید.

در همین رابطه، مشاور وزیر امور خارجه گفت: در شرایط کنونی تصمیم گیری برای ایران تا حدودی دشوار است؛ از یکسو صبر استراتژیک ایران در سالهای اخیر بوده که هر چند سایه جنگ را از کشور دور ساخته، اما متأسفانه رقبا و دشمنان منطقه ای و بین المللی ایران را یاغی‌تر کرده و اطمینان آنها از عدم واکنش ایران سبب شده تا جسورانه تر امنیت و منافع ملی ایران را تضییع کنند.

متن کامل گفت و گوی محمدمهدی مظاهری را با خبرنگار جماران در ادامه بخوانید:

تروریسم سازمان یافته دولتی بار دیگر چهره خشن خود را به ملت ایران نشان داد

آقای دکتر! به نظرتان ترور دکتر فخری زاده می تواند چه تاثیری بر روند علمی کشور دارد؟ یا به طور کلی ترور چنین شخصیت های بزرگی در کشور چه آثاری در بر دارد؟

در شرایطی که دولت و مردم ایران هنوز داغدار فرزند رشید خود حاج قاسم سلیمانی هستند که او هم در اقدامی مغایر با حقوق بین الملل توسط دولت آمریکا ترور شد، در روزهای گذشته نیز تروریسم سازمان یافته دولتی بار دیگر چهره خشن خود را به ملت ایران نشان داد و با ترور یک دانشمند هستهای دیگر توسط رژیم صهیونیستی، ضربه ای مهلک به اعتبار حقوق بین الملل و کشورهای حامی حقوق بشر زد.

در گام نخست باید گفت که صرف این اقدام نوعی تجاوز به حاکمیت ملی و امنیت سرزمینی جمهوری اسلامی ایران بوده و خطایی است که نمی توان به راحتی از کنار آن گذشت.

در وهله دوم باید گفت روحیه ایستادگی و مقاومت شیعه و عرق ملی ایرانیان در ادوار مختلف تاریخی ثابت کرده که حرکت های حذفی و نابخردانه این چنینی نه تنها لطمه ای به عزم راسخ ملت ایران برای پیشرفت در ابعاد مختلف، از جمله زمینه های علمی نمی زند، بلکه حس مقاومت و اراده اصلاح و پیشرفت را در آنها دوچندان می کند.

مهم ترین هدف اسرائیل تحریک ایران است

با توجه به این مسأله، هدف دشمنان از چنین ترور هایی چیست؟

رژیم صهیونیستی اهداف و منافع متعددی از ترور دانشمندان هسته ای ایران دنبال می کند. هدف گرفتن مغزهای متفکر برنامه هسته ای ایران است که مهمترین عامل پیشرفت کشور در این زمینه هستند. همچنین ایجاد فضای رعب و وحشت در بین محققان و پژوهشگران ایرانی و تنگ کردن عرصه بر آنها، به رخ کشیدن توان اطلاعاتی و عملیاتی و فرار از موج اعتراضات داخلی با بزرگنمایی خطر یک قدرت خارجی را می توان در زمره اهداف آنها دانست.

با این وجود در مقطع فعلی که دونالد ترامپ، حامی اسرائیل بود و انتخابات را به رقیبش واگذار کرده و در کمتر از دوماه آینده کاخ سفید را ترک می کند، شاید مهمترین هدف اسرائیل در این مقطع، تحریک ایران و آماده سازی فضا برای یک حمله هوایی گسترده به تأسیسات هسته ای کشورمان باشد.

ایران بر طبق حقوق بین الملل حق اقدام متقابل را دارد

به نظر شما در این مقطع چه باید کرد؟

در شرایط کنونی تصمیم گیری برای ایران تا حدودی دشوار است؛ از یکسو صبر استراتژیک ایران در سالهای اخیر بوده که هر چند سایه جنگ را از کشور دور ساخته، اما متأسفانه رقبا و دشمنان منطقه ای و بین المللی ایران را یاغی‌تر کرده و اطمینان آنها از عدم واکنش ایران سبب شده است تا جسورانه تر امنیت و منافع ملی ایران را تضییع کنند.

از سوی دیگر هرگونه اقدام شتاب زده و یا واکنش بیش از حد و نامتناسب می تواند خطر جنگ و حمله به تأسیسات هسته ای و زیربنایی کشور را به دنبال داشته باشد.

در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران باید تلاش کند در گام نخست شکایت خود را از طریق سازمان ملل و شورای امنیت پیش ببرد، کاری که نماینده دائم ایران در سازمان ملل با ارسال نامه به شورای امنیت کلید زده است. اما در صورت عدم واکنش متناسب این سازمان و جامعه بین المللی، ایران بر طبق حقوق بین الملل حق اقدام متقابل را دارد و می تواند با رعایت تناسب به حمله اسرائیل پاسخ دهد.

جزئیات گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران/ گذر از «صبر استراتژیک» به راهبرد «مقاومت فعال»/ آغاز راه‌اندازی زنجیره ۲۰ تایی ماشین IR۴ و گازدهی به زنجیره ۲۰ تایی ماشین IR۶/ انحلال ۵ هفته‌ای پارلمان با موافقت ملکه!

حوزه سیاست خارجی در هفته‌ای که گذشت اخبار متنوعی داشت که جزئیات آن‌ها پیش‌تر منتشر شده است. مهم‌ترین اخبار این حوزه را مرور می‌کنیم.

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی ، حوزه سیاست خارجی در طول هفته‌ای که گذشت اخبار متنوعی داشت که جزئیات آن‌ها پیش‌تر منتشر شده است. مهم‌ترین اخبار این حوزه را مرور می‌کنیم.

ظریف: افراط‌گری هیچ نسبتی با دین ندارد
وزیر امور خارجه، گفت: افراط‌گری هیچ نسبتی با دین ندارد و شما وقتی این امر را می‌فهمید که بتوانید حافط ، سعدی ، مولانا، فردوسی و رودکی بخوانید.

نتانیاهو آمریکا را به باتلاق افغانستان کشید
وزیر امور خارجه در حساب توییتری خود خطاب به رئیس جمهوری آمریکا نوشت: شعار نتانیاهو از سال ۱۹۸۶ تاکنون همواره این بوده: تا آخرین سرباز آمریکایی بجنگ.

کسی نمی‌تواند ایران را برای کاهش تعهدات برجامی محکوم کند
یک کارشناس مسائل بین‌الملل، گفت: در جهان هیچ کسی نمی‌تواند ایران را به خاطر خروج گام به گام از برجام محکوم کند و اگر کشوری هم محکوم کند رفتار غیرمنصفانه‌ای در پیش گرفته است.

ظریف: ما درباره امور داخلی ایالات متحده اظهار نظری نمی‌کنیم
سخنگوی وزارت امور خارجه در صفحه شخصی خود در فضای مجازی، پیرامون درخواست یک خبرنگار آمریکایی از وزیر خارجه کشورمان برای مصاحبه در موضوع اخراج بولتون از کاخ سفید، مطلبی را منتشر کرد.

حساسیت‌ها و پیچیدگی‌های موجود در پاکسازی ادلب از شر تروریست‌ها
کارشناس مسائل غرب آسیا گفت: بین ترکیه و روسیه مذاکرات جدی صورت گرفت و اردوغان قول داد که با گفتگوی سیاسی و تفاهم با تروریست‌ها مشکل را حل کند اما درعمل دیدیم نیرو‌های مسلح دو دسته شدند.

جزئیات گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران امروز اعلام می‌شود
جزئیات گام سوم کاهش تعهدات برجامی و اقدامات سازمان انرژی اتمی در این گام، امروز طی یک نشست خبری اعلام خواهد شد.

گذر از «صبر استراتژیک» به راهبرد «مقاومت فعال»/ گام سوم کاهش تعهدات چه می‌گوید؟
ایران ابتدا در مقابل سیاست فشار حداکثری، رویکرد صبر استراتژیک را در پیش گرفت و در این مدت دولت امیدوار بود اروپا کانال مالی اینستکس را اجرایی سازد تا تبادلات تجاری مجدد برقرار شود، اما در پی بی عملی طرف‌های اروپایی، راهبرد ایران تغییر و به مقاومت فعال تبدیل شد.

آغاز راه‌اندازی زنجیره ۲۰ تایی ماشین IR۴ و گازدهی به زنجیره ۲۰ تایی ماشین IR۶/ اعلام تولید مواد غنی شده از زنجیره‌های تحقیقاتی به آژانس
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه دومین اقدام ایران این است که اکنون گازدهی ماشین «IR۶s» که قرار بود از ابتدای سال یازدهم برجام گازدهی شود را شروع کردیم، گفت: سومین اقدام نیز راه‌اندازی زنجیره ۲۰ تایی ماشین IR۴ است که آن هم قرار بود از ابتدای سال یازدهم انجام شود که از روز گذشته آن را آغاز کردیم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی: سال ۱۴۰۹ حداقل به ۲۷۲ هزار سو می‌رسیم
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: ما در چهار چوب برجام به پیش خواهیم رفت با این نگاه که کف آن چیزی که در سال ۱۴۰۹ به آن می‌رسیم همان ۲۷۲ هزار سو خواهد بود، اما اگر این روند بدون برجام طی شود قطعاً چند سال جلو می‌افتد و حتماً میزان آن هم می‌تواند افزایش پیدا کند.

نبرد شکننده در یمن/ جایگاه بین‌المللی انصارالله ممتاز می‌شود
کارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینکه نبرد در یمن به وضعیت حساس و شکننده‌ای رسیده است، گفت: تسلط انصارالله و ارتش یمن در بسیاری از صحنه‌های نبرد، جایگاه سیاسی‌شان در عرصه بین‌الملل را ممتاز کرده و به همین دلیل غرب تصمیم مذاکره با انصارالله گرفته است.

جانسون قربانی بعدی برگزیت/ انحلال ۵ هفته‌ای پارلمان با موافقت ملکه!
سفیر پیشین ایران در انگلیس گفت: جانسون نمی‌خواهد خروج از اتحادیه اروپا به رأی گذاشته شود و می‌گوید این بن بست را بدون توافق به نتیجه خواهد رساند. برای اینکه پارلمان در مقابل او نباشد از ملکه درخواست کرد که به مدت ۵ هفته پارلمان را منحل کند که در خلال این مدت کار خروج را یکسره کند.

مدیر کل موقت آژانس بین المللی انرژی اتمی امروز با ظریف دیدار می‌کند
مدیر کل موقت آژانس بین المللی انرژی اتمی که بهران سفر کرده است امروز با وزیر امور خارجه کشورمان دیدار می‌کند.

مدیرکل موقت آژانس بین المللی انرژی اتمی با صالحی دیدار و گفت‌وگو کرد
مدیرکل موقت آژانس بین المللی انرژی اتمی امروز یکشنبه در محل سازمان انرژی اتمی ایران با «علی اکبر صالحی» معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دیدار و درباره موضوعات فی مابین گفت‌وگو کرد.

تاکید ظریف بر رعایت «اصول حرفه‌ای» و «حفظ محرمانگی» از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
مدیر کل موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ظهر امروز با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت‌وگو کرد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به رویکرد مستقلانه خود ادامه خواهد داد/ از فشارها تأثیر نمی‌پذیریم
مدیر موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به رویکرد مستقلانه، بی‌طرف و حرفه‌ای خود ادامه خواهد داد و این موجب اعتبار آژانس است. در این زمینه آژانس از فشارها تأثیر نمی‌پذیرد.

آژانس نهاد وابسته به دولت آمریکا نیست
سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان های بین المللی، گفت: آژانس یکی از نهادهای وابسته به دولت آمریکا نیست که «بولتون» بتواند دستور کار بازدیدهای مقامات آن را تعیین کند.

روایت امیرعبداللهیان از دیدار اخیر خود با سیدحسن نصرالله
دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین الملل با انتشار یک یادداشت کوتاه، از دیدار اخیر خودش با «سیدحسن نصرالله» دبیرکل حزب الله لبنان خبر داد.

توضیحات نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره گزارش جدید آژانس
نماینده دائم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره گزارش جدید آژانس گفت: ایران ۱۷ شهریور به آژانس اطلاع داد که لوله های سانتریفیوژها در دو خط تحقیق و توسعه را مجددا نصب خواهد کرد.

آمریکا آزمایش‌های اتمی زیرزمینی را از سر می‌گیرد/ سلاح‌های هسته‎ای اسرائیل تهدیدکننده صلح و امنیت غرب آسیاست
نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران بر مسئولیت جمعی در ممنوعیت هرگونه آزمایش انفجاری تسلیحات اتمی، تاکید و آمریکا را به دلیل خروج از پیمان‌های مرتبط و ایجاد مسابقه مدرنیزه کردن این تسلیحات، به نقض پیمان منع گسترش سلاح اتمی متهم کرد.

مکانیسم ماشه چیست و چه اتفاقی در برجام خواهد افتاد؟

تروئیکای اروپا پس از یک سال صبر استراتژیک تهران و یک سال دیگر اجرای تعهدات برجامی ایران، بالاخره تهدید خود را عملی کرد و مکانیسم ماشه را در سایه سکوت چین و واکنش محتاطانه روس ها فعال ساخت. دوسال از نقض توافق اتمی در سایه بی تعهدی جامعه بین الملل گذشت، امروز مکانیسم فعال شد ولی این سوال ذهن را مشغول می سازد که آیا هدف برخورد با ایران است؟آیا هدف نابودی قطعنامه 2231 است؟

زهره نوروزپور: گام نهایی تعهدات برجامی ایران بر خلاف معمول تاریخ 60 روز مهلت، زودتر از موعد اعلام شد.همزمانی گام پنجم با شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی تعبیر را بر این مبنا گذاشت که ایران انتقام خون سردار را گرفته است.

17 اردیبهشت ماه سال 98 برابر با 8 می 2018 ترامپ رسما خروج آمریکا از برجام را امضا کرد. تاریخی که آغازی بر بحران های ایران و منطقه شد. روز گذشته همزمان با نطق یک ساعته وزیر خارجه انگلیس در پارلمان این کشور، تروئیکای اروپا بیانیه مذبوحانه خود را علیه تهران صادر کردند که در آن عنوان شده بود به دلیل بی تعهدی ایران به توافق اتمی، مکانیسم ماشه علیه ایران فعال شد.

اروپا می گوید فعال شدن این مکانیسم تنها برای بازگرداندن ایران به تعهدات برجام است، اما برخی گمانه زنی ها حاکی ست که فعال شدن این ساز و کار اغازی بر روند ابطال قطعنامه 2231 است. اینکه تا چه اندازه این تحلیل ها درست باشد را باید به زمان سپرد؛ در ادامه می خوانیم که این مکانیسم و قطعنامه جنجالی چیست؟

مکانیسم ماشه به چه معناست؟

مکانیسم ماشه (Snapback) در راستای حل‌اختلاف پیش بینی شده در برجام، فرآیندی است که اگر یکی از طرف‌های برجام به این جمع‌بندی برسد که طرف دیگر به تعهدات ذکر شده در این توافق پایبند نیست، می‌تواند به کمیسیون مشترک شکایت کند.

این کمیسیون، در چارچوب برجام و با هدف نظارت بر اجرای آن تاسیس شده است. اگر در بازه زمانی ۳۵ روزه، موضوع شکایت آنگونه که شاکی می‌خواهد حل و بررسی نشود، شاکی می‌تواند موضوع حل نشده را به عنوان دلیلی برای توقف اجرای تعهدات برجام در نظر بگیرد. همچنین شاکی می تواند با آگاه‌سازی شورای امنیت سازمان ملل درباره حل نشدن موضوع شکایت، عدم اجرای چشمگیر آن را متضمن شود. پس از آن، شورای امنیت نیز ۳۰ روز فرصت دارد تا درباره استمرار تعلیق تحریم‌ها یا بازگرداندن آن‌ها قطعنامه صادر کند.

اگر در این مدت، شورای امنیت نتواند در این خصوص قطعنامه صادر کند، تمام تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل که قبل از برجام برقرار شده بودند، به طور اتوماتیک بازمی‌گردند. به این ساز و کار، مکانیسم ماشه (Snapback) یا بازگشت سریع تحریم‌ها هم صبر استراتژیک چیست می‌گویند. نکته مهم این ساز و کار، این است که بازگشت تحریم‌ها، قابل وتو نیست بلکه «عدم بازگشت تحریم ها» قابلیت وتو دارد. یعنی رای گیری برای «بازگشت تحریم ها» انجام نمی شود بلکه برای «ادامه تعلیق تحریم ها» انجام می شود که حتی اگر شورا به آن رای ندهد، یک عضو دارای حق وتو می تواند رای را وتو کرده و عملا تحریم ها بازگردند.

البته جوزف بورل درباره آغاز فرایند مکانیسم حل اختلاف در برجام توسط کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس نیز اظهار داشت: «به عنوان هماهنگ‌کننده برجام تضمین می‌کنم که مکانیسم حل اختلاف، فرصتی برای رفع مشکلاتی فراهم می‌کند که فرانسه، آلمان و انگلیس مطرح کردند».

ایا قطعنامه 2231 لغو خواهد شد؟

مکانیسم ماشه در حالی فعال می شود که این روزها خاورمیانه صحنه جنگ افروزی آمریکا شده است. روزی که جان بولتون مشاور سابق امنیت ملی آمریکا با اعزام ناو لینکلن امنیت خاورمیانه را تهدید کرد پیشبینی می شد که ترکش جنگ طلبی آنها فرجام منطقه و توافق اتمی را به این نقطه صفر برسد.

از لحظه ای که ترامپ امضای خروج از برجام را پای سند امنیت ملی کاخ سفید زد، سرنوشت قطعنامه 2231 مطرح شد. همه نگاه ها به این سمت بود که ایا این قطعنامه به قوت خود باقی می ماند؟

مفاد این قطعنامه چیست که کاخ سفید از لحظه ورود ترامپ در پی لغو آن بود؟ دکتر حسن بهشتی پور کارشناس مسائل هسته ای در پاسخ به این سوال به خبرآنلاین گفت:

این قطعنامه در تاریخ شورای امنیت ملل متحد « منحصر به فرد و بی سابقه است » زیرا:

- شش قطعنامه تحریمی زیر فصل هفتم را بصورت یکجا لغو کرد

- این قطعنامه نزدیک به 17 صفحه ای دارای پیوست های مفصلی بالغ بر 160 صفحه است که ویژگی های مهمی دارد که تا سالها میتواند موضوع بحث علمی محافل حقوق بین الملل و روابط بین الملل قرار گیرد.

- قطعنامه 2231 شورای امنیت توافق موسوم به برجام 159 صفحه ای را به عنوان پیوست در بردارد که همراه نامه کشورهای 1+5 به شورای امنیت ارائه شده است.

ب: محدودیت ها در مفاد قطعنامه برجام

با وجود آنکه محدودیت هایی درقطعنامه مذکور برای ایران پیش بینی شده است اما این محدودیت ها از لحاظ حقوقی به عنوان تحریم شناخته نمی شوند.

1- خرید کالاهای دومنظوره

محدود شدن خرید کالاهای دومنظوره برای ایران بسیار اهمیت دارد . زیرا در اینجا کالاهایی مورد نظر هستند که امکان دارد در صنعت نظامی هسته ای بکارگرفته شوند . اما باید در نظر گرفت فروش این کالاها درقطعنامه های قبلی مطلقا ممنون بود. اما در قطعنامه جدید از طریق یک نهاد حقوقی پیش بینی شده میتوان این کالاها درصورت تائید آن نهاد ، برای مصارف صنعتی خریداری کرد.

2- خرید و فروش تسلیحات دفاعی

در قطعنامه 2231 در زمینه خرید و فروش تسلیحات محدودیت هایی قید شده است. قطعنامه های قبلی شورای امنیت خرید و فروش تسلیحات از سوی ایران و از سوی کشورهای دیگر به ایران را ممنوع کرده بود و به ویژه خرید تسلیحات کلان ممنوع شده بود. اما این قطعنامه ممنوعیت را به محدودیت 5 ساله تبدیل می کند که اگرخرید و فروشی باشد ازطریق کسب اجازه مورد به مورد توسط شورای امنیت صورت میگیرد. ضمن اینکه به دلیل خودکفایی ایران در زمینه تولیدات دفاعی ایران از نظر تامین نیازهای ضروری خود در پنج سال آینده با مشکل جدی روبرو نخواهد بود .

3- محدودیت برای فعالیت موشکی ایران

بر اساس بند 9 قطعنامه 1929 فعالیت های موشکی ایران به طور کامل ممنوع شده بود و برای تحقق این امر قطعنامه 1929 حتی به کشورها اجازه می داد که علیه ایران به زور متوسل شوند. ولی در قطعنامه جدید شورای امنیت از ایران می خواهد فعالیت های موشکی که برای حمل کلاهک هسته ای طراحی شده یا می شود انجام نگیرد. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران اساسا در برنامه اش فعالیت موشکی مرتبط با هسته ای نیست. نکته مهم دیگر اینکه شورای امنیت موضوع محدودیت در فعالیت های موشکی ایران را تحت فصل هفتم منشورسازمان ملل بیان نمی کند و فقط به عنوان یک خواسته آن را مطرح می کند. نکته کلیدی ایجاد محدودیت برای ایران در مورد ساخت موشکهایی بلند برد است. درست است که ایران اساسا دنبال سلاح هسته ای نیست اما ایجاد محدودیت برای تولید موشکهای بلند برد قابل توجه به نظر می رسد البته با در نظر گرفتن تعیین محدودیت هشت ساله برای این مورد به نظر می رسد چندان مشکل ساز نخواهد بود.

4- برگشت پذیری تحریم ها

اگرچه موضوع بازگشت پذیری برای هردو طرف در نظرگرفته شده است. اما اگر طرف مقابل به تعهداتش عمل نکند شکایت احتمالی ایران در کمیسیونی بررسی می شود که ایران در اقلیت است و از این نظر با محدودیت روبرو است . با این حال ایران می تواند با پذیرش تبعات آن برفرض آنکه بخواهند حق ایران را پایمال کنند به برنامه هسته ای خود در زمان آذر 1392 یعنی قبل از توافق ژنو بازگردد. البته این امکان برای طرف مقابل نیز وجود دارد در قطعنامه هم پیش بینی شده اگر نقضی هم از سوی ایران و هم کشورهای دیگر صورت گیرد می توانند به کمیسیون رفع اختلاف مراجعه کنند. البته برای این کاریک پروسه 60 روزه درنظرگرفته شده است واین حق برای هردوطرف است. پیچیدگی این فرایند و امکان تخلف طرف زورگو و بد سابقه مانند آمریکا تنها نگرانی است که از هم اکنون با برنامه ریزی صحیح باید مانع از آن شد که آنها بتوانند سوء استفاده کند. این برنامه ریزی دقیق می تواند با ثبت و ضبط و انتشار تدریجی اسناد و مدارک پشتیبان مذاکرات باشد تا مانع از تکرار بدعهدی ها و دبه در آوردن ها شود.

5- الزام آور بودن تعهدات ناشی از قطعنامه برای قوانین داخلی

ازنظرحقوق بین الملل اجرای قطعنامه های شورای امنیت الزام آور است اما طبعا حقوق داخلی کشورها ممکن است به هر دلیل در تعارض با قوانین بین المللی قرارگیرد. دراین مورد خاص ارجع دانستن قوانین داخلی بر توافق های بین المللی برای طرف های مقابل قابل پذیرش نیست. از نظر ایران تا وقتی روال قانونی برای اجرایی شدن توافق در کشورها طی نشود، توافق وین یا برجام قابل اجرایی شدن و عمل نیست و برای آمریکا و یا برخی کشورهای اروپایی هم همین طور است. بنابراین فاصله 90 روزه آینده بسیار حساس و تعیین کننده است . در این فاصله کشورها باید این برنامه را در روال قانونی خود بررسی و تائید کنند. در ایران نیز مجلس شورای اسلامی یا شورای عالی امنیت ملی پس از بررسی دقیق محتوای توافق وین و قطعنامه 2232 اعلام نظر خواهند کرد. به نظر می رسد با توجه به هماهنگی های قبلی برای تدوین چنین اسنادی نمی توان انتظار داشت در باره تصویب نهایی با مشکلات جدی روبرو شود .

پ: گشایش های قطعنامه 2231 برای ایران

1- خارج شدن از فصل هفتم منشور سازمان ملل بصورت کلی

برخلاف شش قطعنامه قبلی شورای امنیت که ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل متحد به تصویب رسید این قطعنامه دیگر فعالیت های صلح آمیز ایران را به عنوان تهدیدی جهانی علیه صلح و امنیت تلقی نمی کند. بدین ترتیب که کلیات این قطعنامه ذیل فصل هفتم نیست اما چند پاراگراف آن به بند 41 از فصل هفتم اشاره دارد، برای آنکه ضمانت اجرایی ان را تقویت کند . بنابراین اصل قطعنامه از ذیل فصل هفتم در عمل خارج شده است ، اما بدلیل استناد مکرر به بند 41 که ذیل فصل هفتم است هنوز نمی توان گفت بطور کامل ایران از ذیل فصل هفتم خارج شده است . این روند در ده سال آتی طول خواهد کشید مگر آنکه گزارش مدیرکل آژانس در باره صلح آمیز بودن کامل برنامه هسته ای ایران زودتر از دهسال آینده تهیه و اعلام شود.

2- ضمانت اجرایی توافق وین

این قطعنامه به بند 25 منشور سازمان ملل تاکید می کند که بر اساس این بند اجرای قطعنامه های شورای امنیت برای همه اعضا الزام آور است. بدین ترتیب همه 193 عضو سازمان ملل موظف هستند به اجرایی شدن قطعنامه 2231 کمک کنند. البته طبیعی است که اعضای سازمان ملل هر کدام فراخور منافع ملی خود با این قطعنامه هم مانند قطعنامه های دیگر رفتار می کنند اما برای ایران این موضوع اهمیت دارد که توافق وین یک ضمانت اجرایی بین المللی کسب کند تا در صورت تغییر سران کشورهای گروه پنج به علاوه یک بویژه در آمریکا نتوانند توافق بدست آمده را نادیده بگیرند.

3- ممانعت از تخلفات احتمالی طرف های توافق

قطعنامه 2231 درواقع یک نقشه را ه را تعریف میکند. طبق این نقشه راه همه موارد واقداماتی که دو طرف باید انجام دهند مشخص شده و درمحدوده مشخص زمانی مفاد این قطعنامه نیز لغو خواهد شد. بنابراین کمترجایی برای دبه درآوردن یا نقض تعهدات باقی گذاشته است. همچنین از ابتدا تا انتهای مسیری که درچارچوب برجام باید طی شود را در پیوست های قطعنامه مشخص می کند.

4- به رسمیت شناختن غنی سازی ایران بصورت اختصاصی

درحالی که همه قطعنامه های قبلی علیه ایران در شورای امنیت خواستار توقف فوری فعالیت های غنی سازی ایران شده بود، اما در این قطعنامه فعالیت های غنی سازی ایران مورد پذیرش وحتی ادامه آن مورد تائید قرارمیگیرد. این موضوع بسیارمهمی است زیرا نشان می دهد مقاومت دوازده ساله مردم ایران به نتیجه رسیده است .

درتاریخ شورای امنیت این امربی سابقه است که برنامه غنی سازی یک کشور که در نزد دیگران و شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای بصورت ویژه بررسی می شد، توسط این شورا تائید شده باشد. بخصوص آنکه ایران با شش قطعنامه تحت فصل هفتم منشور ملل متحد به عنوان تهدید کننده صلح و امنیت دنیا معرفی می شد. جالب آنکه بر اساس بند 27 این قطعنامه سایر کشورها از برخورداری از رویه حقوقی مربوط به ایران در زمینه حقوق هسته ای منع شده اند و این نشان می دهد که مقاومت مردم یک کشور، چگونه می تواند قدرتها را به تمکین خواسته های آن مردم وادار سازد .

5- از بین بردن اساس رژیم تحریم ها

براساس قطعنامه جدید شورای امنیت، اساس رژیم تحریم ها وکمیته تحریم شورای امنیت ازبین میرود . این موضوع اگرچه به تدریج انجام میشود اما دستاورد بسیارمهمی است. زیرا درواقع تمامی ساختارهای شکل گرفته در رابطه با تحریم ها درشورای امنیت و کمیته مربوط به اجرای تحریم ها بر اساس این قطعنامه حذف می گردند . همچنین بهانه برای تداوم تحریم های ناجوانمردانه خارج از قطعنامه های شورای امنیت برای آمریکا و متحدانش از بین برده می شود.

درمجموع می توان گفت اگرچه قطعنامه تصویب شده مطلوب ایران نیست اما بر اساس شرایط موجود و براساس مقدورات ایران این قطعنامه گشایش تازه ای درمناسبات سیاسی، اقتصادی ونظامی وامنیتی با اسیر کشورهای جهان محسوب می شود.

نکته مهم دیگر اینکه باید توجه داشت این قطعنامه باهمه مواردی که درآن است از لحاظ حقوق بین الملل مرزبندی مشخصی باتوافق وین دارد. بنابراین اگر مواردی در قطعنامه باشد که درتوافق نیامده باشد ، نقض احتمالی قطعنامه توسط ایران به هر دلیل نقض توافق وین به حساب نمی آید.

مرگ برجام

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، احتمال می رود با وجود برگشت پذیر شدن تحریم ها و اینکه کشورهای صاحب کرسی در شورای امنیت در اینباره حق وتو ندارند، این احتمال می رود که ایران بار دیگر به زیر فصل هفتم منشور سازمان ملل بازگردد و این یعنی مجوز به آمریکا برای هرگونه اقدام نظامی در منطقه تشدید فشارها علیه ایران داده می شود، معنی دیگر آن قطع ارتباط همکاری ایران با منطقه و فعالیت های موشکی کشورمان است.

حال باید دید که وزارت خارجه در قدم بعدی چه خواهد کرد؟ این در شرایطی است که بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان در پی حوادث اخیر، نشست خبری خود را درباره گام نهایی ایران لغو کرد به همین دلیل هنوز به طور واضح و کامل مشخص نیست که دقیقا گام پنجم در چه شرایطی و با چه کیفیتی اجرا خواهد شد که نتیجه این گام مکانیسم ماشه بود! این در حالی است که آژانس اتمی هم گزارش جامعی در اینباره به جامعه بین الملل نداده است با اینحال جوزف بورل هماهنگ کننده کمیسیون سیاست خارجی اروپا امروز گفت: « مهم است که ببینیم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چه گزارشی درباره نحوه اجرای این گام توسط ایران می‌دهد. من به عنوان هماهنگ‌کننده برجام، با تمام طرف‌ها به روش دیپلماتیک در تماس بوده و در تلاش برای حفظ اتحاد این گروه هستم.»

در طی دو سال اخیر دستگاه دیپلماسی کشور با اولتیماتوم های 60 روزه به بدعهدی های اروپا مهلت داد اما متاسفانه اروپا پاسخ مطلوبی نداد و بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس نیز اعلام کرد که می خواهیم راه ترامپ را برویم. این یعنی مرگ برجام و فرجام چه خواهد شد؟ آیا لغو قطعنامه 2231 در میان است؟

یک مقاله عجیب از مرد مرموز هسته‌ای ایران

به گزارش الفباخبر ، این دو تحلیلگر ارشد مسایل بین المللی در مقاله‌ای با عنوان تحول سیاست برجامی بایدن و چشم انداز صلح منطقه‌ای در مجله آکادمی علوم روسیه نوشتند: تصور عمومی بر این بود که با روی کار آمدن بایدن، آمریکا سریع به برجام بازخواهد گشت و تحریم‌های ایران به سرعت محو خواهند شد و یک بن بست شکنی دیپلماتیک در روابط آمریکا و ایران بوجود خواهد آمد.

بیشتر بخوانید:

موسویان: ترامپ با نابودی برجام، ضربه بزرگی به صلح و امنیت جهانی زده است

مذاکرات به نتیجه می‌رسد

سه احتمال درباره نتیجه مذاکرات وین

آن‌ها تصریح کردند: منتهی بعد از گذشت اندک زمانی، مشخص شد که سران تیم سیاست خارجی بایدن درابتدای کار بدنبال بازگشت به برجام بودند منتهی بازگشتی متفاوت با سیاست فشارحداکثری ترامپ و سیاست تعاملی اوباما.

موسویان و محمودیه افزودند: بایدن درمبارزات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، خروج ترامپ از برجام را سرزنش و اعلام کرد که قصد بازگشت به برجام را دارد که درحقیقت میراث اوباما بود. اما اظهارات سران سیاست خارجی بایدن درجلسات استماع کنگره نشان داد که آن‌ها سیاستی متفاوت با اوباما را درسردارند و می‌خواهند از تحریم‌های ترامپی بعنوان ابزار فشار علیه ایران استفاده کنند به خیال اینکه به توافقاتی فراتر از برجام دست یابند.

این دو تحلیلگر ادامه دادند: تاخیر ماه‌های اول دوران بایدن برای آغاز مذاکرات برجامی نیز ناشی از این توهم و اختلافات درونی تیم بایدن درمورد نحوه احیای برجام بود که این تاخیر خسارات فراوانی را دربرداشت.

آن‌ها افزودند که بسیاری از کارشناسان برجامی سیاست خارجی آمریکا دلائل و شواهد این سیاست توهم آمیز تیم بایدن درابتدای کار را مستند کرده و به موقع هشدارهم دادند که مسیرزیاده خواهی تیم بایدن نتیجه معکوس خواهد داشت.

این دو تحلیلگر مسائل بین المللی تصریح کردند: آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا درابتدای کارش چندین بار بر قصد آمریکا بر توافقی «قوی‌تر و طولانی مدت تر» از برجام تاکید کرد. او به صراحت به کنگره آمریکا گفت که ما برای بازگشت برجام، «یک راه طولانی» درپیش داریم. وندی شرمن هم درجلسه کنگره گفت شرایط ژئو پولتیک منطقه با سال ۲۰۱۵ که برجام را توافق کردیم، کاملا فرق کرده است؛ لذا مسیر پیش روی ما درمورد بازگشت به برجام هم باید تغییر کند.

این تحلیلگران مسایل بین المللی در ادامه مقاله مشترک خود نوشتند: این‌ها دلیلی آشکار بر اثبات تفاوت سیاست برجامی بایدن با اوباما بود. درحقیقت ترامپ هم خواستار توافقی قوی‌تر و بهتر با ایران بود با این تفاوت که ضد برجام بود.

آن‌ها افزودند: تیم بایدن می‌خواست از تحریم‌های ترامپ بعنوان ایزار فشاری جهت دستیابی به توافقی جدید استفاده کند. دلیل اصلی موفقیت سیاست تعامل اوباما درحل بحران هسته‌ای ایران از طریق تعامل و دیپلماسی این بود که او توافق هسته‌ی را منوط به سایر موضوعات مثل حقوق بشر و تروریسم نکرد.

این تحلیلگران مسائل بین المللی اظهار داشتند: ایران در پاسخ به سیاست جدید بایدن، مواضع محکمی گرفت. ایران در دوران روحانی اعلام کرد که مسئولیت شکست برجام با آمریکاست، توافقی مبتنی بربازگشت تدریجی را نخواهیم پذیرفت، آمریکا باید اول همه تحریم‌ها را بردارد و ایران نیز بعد از راستی آزمایی صحت رفع تحریم ها، به تعهداتش بازخواهد گشت.

هنگامی که اسرائیل تهدید به حمله نظامی کرد، غنی سازی سطح ۵ درصد را به ۲۰ درصد افزایش داد و اعلام کرد که افزایش غنی سازی تا سطح ۶۰ درصد ادامه خواهد یافت ضمن اینکه سانتریفیوژ‌های پیشرفته نسل ششم را وارد مدار غنی سازی خواهد کرد.

موسویان و محمودیه در ادامه مقاله خود نوشتند: حرکت ایران به سمت غنی سازی ۶۰ درصد پیامی به آمریکا و اسرائیل بود که درصورت ادامه روند فعلی زیاده خواهی، به غنی سازی ۹۰ درصد مبادرت خواهد کرد.

آن‌ها تصریح کردند: ایران این اقدامات عملی را به خرج داد تا نشان دهد که تسلیم مذاکرات فرسایشی و زیاده خواهی آمریکا نخواهد شد مگر اینکه آمریکا بدون شرط و پیش شرط به اجرای کامل برجام برگردد.

این تحلیلگران ادامه دادند: مصوبه مجلس در محدودیت دسترسی آژانس به تاسیسات هسته‌ای و افزایش توان هسته‌ای ایران همراه با انتخابات ریاست جمهوری ایران و انتخاب آیت الله رئیسی هم پیام بسیار جدی به آمریکا و غرب داد. حقیقت هم این بود که مردم ایران از سیاست‌های آمریکا درنقض تعهدات برجامی و تخریب برجام، دلسرد شده بودند.

آن‌ها در ادامه این مقاله مشترک اظهار داشتند: همزمان با این تحولات نیز رئیس جمهوری آمریکا، رابرت مالی را به عنوان مذاکره کننده هسته‌ای آمریکا انتخاب کرد. رابرت مالی تعلق کامل به سیاست اوباما داشت، چون خودش نماینده کاخ سفید درمذاکرات بود. او نه تنها با سیاست ترامپ بشدت مخالف بود، بلکه سیاست‌های سران سیاست خارجی بایدن درمورد دستیابی به توافقی قوی‌تر یا برجام پلاس را یک اشتباه محاسباتی می‌دانست و معتقد بود که بازگشت به برجام باید بدون شرط و پیش شرط باشد. انتخاب بایدن در واقع نشان از اصلاح توهمات اولیه دولتش برای احیای برجام بود.

این دو تحلیلگر ارشد مسائل بین المللی تاکید کردند: با این وجود، اظهارات متوهمانه و مشکوک رهبران سیاست خارجی بایدن در ماه‌های اولیه و تاخیر چند ماهه درشروع مذاکرات، موجب بدبینی ایران شد و خسارت بار بود.

آن‌ها تصریح کردند ایران به برجام متعهد و پایبند بود و درمقابل کارشکنی‌های ترامپ و نتانیاهو و بن سلمان عربستان برای نابودی برجام؛ «صبر استراتژیک» را پیشه کرد تا برجام بطور کامل نابود نشود. آن‌ها تاکید کردند با وجود همه این مسائل، اکنون دولت جدید ایران قصد احیای برجام را دارد و قدرت داخلی لازم را هم دارد. منتهی آمریکا باید بداند که دوران «صبر استراتژیک» و بازی با زمان برای امتیاز گیری «فرابرجامی» به سر رسیده است. اگر آمریکا بطور درست و کامل به برجام برگردد، ایران هم به تعهدات کامل برجامی باز خواهد گشت.

این تحلیلگران مسائل بین المللی اظهار داشتند: بازگشت صحیح آمریکا به برجام راه را برای تعاملات و گفتگو‌های منطقه بین ایران و عربستان و سایر کشور‌های حوزه خلیج فارس درقالب قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل باز خواهد کرد و ایران آماده است با همسایگان خود وارد مشارکت و همکاری منطقه‌ای براساس نرم‌ها و هنجار‌های بین المللی احترام به حاکمیت ملی، عدم مداخله، نفی بکارگیری زور و احترام به تمامیت ارضی شود.

آن‌ها در پایان مقاله خود نوشتند: درصورت تعهد آمریکا و قدرت‌های جهانی به برجام، ابتکار دبیرکل سازمان ملل برای تشکیل مجمع گفتگو‌های منطقه‌ای هشت کشور حوزه خلیج فارس در سطح وزرای خارجه برای تشکیل یک سیستم همکاری و امنیت جمعی درحوزه خلیج فارس، ضروری و موفق خواهد بود.