بورس چیست؟

بازار بورس چیست؟
بازار بورس چیست، چگونه کار میکند و افراد چطور میتوانند در بازار بورس فعالیت کنند؟ اینها پرسشهایی هستند که پاسخ به آنها کمک میکند تا با یکی از بازارهای مالی پیشرو در دنیا آشنا شده و آماده فعالیت در آن باشیم. امروزه بازار بورس به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصادی کشورها شناخته میشود و افرادی که فرصت بهرهگیری از این بازار را به خوبی آموزش دیده باشند، میتوانند زندگی اقتصادی موفقتری داشته باشند.
بورس بازاری برای معاملات
سادهترین تعریفی که میتوان برای بازار بورس داشت آن است که بورس، بازاری برای خرید و فروش است. بازار بورس یا Stock Market یکی از ارکان مهم بازار سرمایه است. بازار بورس فرصتی را فراهم میکند تا خریداران بورس چیست؟ و فروشندگان با یکدیگر در ارتباط باشند و به خرید و فروش سهام، اوراق بهادار یا کالا بپردازند. در واقع بورس را میتوان یک نهاد سازمانیافتهای در نظر گرفت که قوانین مخصوص به خود را دارد. هدف از ایجاد بازار بورس، فراهم کردن محیطی برای معاملات منظم و منصفانه براساس عرضه و تقاضا است. در بازار بورس اخبار و اطلاعات میتوانند تعیین کننده عرضه و تقاضا باشند. بنابراین انتشار اطلاعات درست و به موقع نشاندهنده سلامت بازار بورس است.
در بورس ایران مانند سایر بورسهای جهان، میتوان داراییهای مالی مانند سهام، اوراق بهادار و یا داراییهای کالایی همچون محصولات کشاورزی، پتروشیمی و طلا را معامله کرد.
سهام، پل ارتباطی در بورس
سرمایهگذاران در بازار بورس لزومی به شناخت یکدیگر ندارند. ارتباط میان سرمایهگذاران را بازار بورس ایجاد میکند. وقتی در بازار بورس تعداد مشخصی سهام خریداری میکنیم، در واقع دارایی خاصی را از فروشنده آن میخریم. فروشنده دارایی خود را با سود یا زیانی که در مدت نگه داشتن آن کسب کرده است میفروشد و ما نیز در طول مدتی که آن دارایی را نگه داریم، براساس قیمت روز دارایی، سود یا زیان خواهیم داشت.
سود و ضرر در بورس
هنگامی که در بورس سهام مشخصی را میخریم، اگر قیمت این سهام بعد از مدتی افزایش پیدا کند، سود کسب کرده و اگر قیمت هر برگه سهام کاهش پیدا کند، ضرر خواهیم کرد. میزان محاسبه سود و ضرر در بازار بورس نیز به این صورت است که مابهالتفاوت قیمت خریداری شده تعداد سهامی که در پرتفوی خود داریم، با قیمت روز سهام، نشان دهنده میزان سود یا ضرر ما است.
پرتقوی یا سبد سهام سرمایهگذار
پرتفوی یا سبد سهام به مجموعهای از سهام یا اوراق بهادار خریداری شده توسط سرمایهگذار گفته میشود. سرمایهگذاران در قبال تعداد سهامی که خریداری میکنند در پرتفوی خود، آن سهام و قیمت لحظهای آن را میتوانند مشاهده کنند. افرادی که به صورت حرفهای در بازار سرمایه فعالیت دارند، در ساعات کاری بازار فعال بوده و به صورت لحظهای شرایط بازار را ارزیابی میکنند تا در صورت نیاز، سهام خاصی را خریداری کرده یا به فروش برسانند. کارگزاریهای فعال در بازار، سامانههای معاملاتی مخصوص به خود را دارند که به کمک آن به مشتریان خدمات خود را عرضه میکنند.
ارزش پرتفوی سرمایهگذار
افرادی که در بازار سرمایه حضور دارند به واسطه قیمت سهام و ارزش مالی پرتفوی خود میتوانند میزان سود یا زیان در بازار را بررسی کنند. سرمایهگذاری در بازار بورس در حالی که میتواند برای بسیاری از افراد سودمند باشد، اما ریسکهای مخصوص به خود را نیز دارد. برای سرمایهگذاری در بازار بورس باید ابتدا آموزشهای لازم را فرا گرفته و از اخبار و اطلاعات مرتبط نیز باخبر بود. خرید و فروش هیجانی و بدون برنامه همواره سبب زیانهای هنگفتی برای سرمایهگذاران خواهد شد. زیرا ماهیت بازار بورس همراه با ریسک و از دست رفتن پول است. بنابراین برای سرمایهگذاری باید برنامه داشت.
شرکتهایی که در بورس اوراق بهادار حضور دارند نیز به واسطه ارزش پرتفوی سهام خود ارزیابی میشوند. هرچه عمکلرد شرکتی بهتر باشد، میزان تقاضا برای خرید سهام آن شرکت افزایش یافته و قیمت سهم شرکت نیز افزایش مییابد. با این حال بسیاری از شرکتها ممکن است تنها با اخبار و شایعات قیمت سهام بالایی داشته باشند و با گذشت زمان با کاهش شدید قیمت مواجهه شوند. بنابراین بررسی کافی وضعیت شرکت قبل از خرید سهام آن، ضروری است.
9 تا 12:30؛ ساعات کاری بورس
بازار بورس در طول روزهای کاری، 3 ساعت و 30 دقیقه فعالیت رسمی و حرفهای دارد. در این زمان سرمایهگذاران از طریق سامانههای معاملاتی، میتوانند در بازار خرید و فروش داشته باشند. در ساعات غیرکاری، افراد میتوانند بورس چیست؟ با بررسی وضعیت سهمها و شرایط بازار، خود را برای روز کاری بعد آماده کنند. به صورت معمول از ساعت 8:45 تا 9 نیز زمان پیشگشایش بازار بورس است. البته زمان معاملات برای سایر بازارها مانند بورس کالا، انرژی، برخی از اوراق بهادار، صندوقهای سرمایهگذاری از ساعت کاری بازار سهام متفاوت است.
کشف قیمت سهام در زمان پیشگشایش
زمان طلایی تعیین قیمت سهام را میتوان زمان پیشگشایش بازار دانست. در این هنگام با توجه به حجم عرضه و تقاضای موجود در بازار، قیمت سهام مشخص شده و افراد در زمان رسمی بازار بر مبنای محدوده نسبی تعیین شده خرید و فروش میکنند. قیمتها در طول بازار و با توجه به شرایط بازار ممکن است کاهش یا افزایش داشته باشد.
عرضه یا تقاضا؟
وقتی صحبت از عرضه در بورس میشود به این معناست که مایل به فروش مقدار خاصی از سهام خود در بورس هستیم. تقاضا نیز به این معناست که با توجه به تحلیلهای صورت گرفته برای سهم شرکت خاصی، پیشبینی سود داشته و خواستار خرید آن سهام هستیم. هنگامی که تعداد زیادی از افراد در بازار خواهان فروش سهام خود باشند فشار فروش در بازار زیاد بوده و هنگامی که تقاضا برای خرید بیشتر باشد بورس چیست؟ بیانگر اقبال عمومی به بازار سرمایه است.
بورس بازار فیزیکی است یا مجازی؟
بسیاری از افراد که در بازار سرمایه خرید و فروش میکنند به واسطه رشد تکنولوژی و با بهرهگیری از دنیای ارتباطات به صورت مجازی و یا به کمک کارگزاریهای معتبر در بورس خرید و فروش میکنند. اما به صورت کلی، مبادله کالا در بورس به صورت فیزیکی نیز وجود دارد. بازار بورس کالا این فرصت را فراهم میکند تا متقاضیان یا عرضهکنندگان کالا، در محیطی ساختاریافته به مبادله کالا بپردازند.
چگونه بورسی شویم؟
برای آنکه بتوان در بازار بورس معامله داشته باشیم و پرتفوی خود را بسازیم، نیاز هست به کارگزاریهای معتبر مراجعه و کد بورسی خود را دریافت کرده و با نام کاربری و رمز عبور در سامانههای معاملاتی ثبت نام کنیم. سامانههای معاملاتی کارگزاریها درگاههای واسطه برای معاملات سهام و اوراق بهادار موجود در بازار بورس است.
شما میتوانید برای دریافت کد بورسی به سایت کارگزاری بانک مسکن مراجعه کرده و اطلاعات هویتی خود را وارد کنید. در صورتی که ثبت نام و احراز هویت شما با موفقیت انجام شود، نام کاربری و رمز عبور خود را دریافت کرده و میتوانید از طریق درگاه معاملاتی کارگزاری بانک مسکن وارد حساب معاملاتی خود شوید و به خرید و فروش اوراق بهادار بپردازید.
همان طور که بیان کردیم بازار بورس نوعی بازار مالی و بازاری قانونمند است که سبب به جریان در آمدن سرمایه در اقتصاد میشود. به عبارت دیگر، بازار بورس سبب هدایت سرمایههای راکد به سمتی که به آن سرمایه نیاز است، میشود. با مشارکت در بازار بورس، افراد علاوه بر اینکه میتوانند سود کسب کنند، در شکوفایی و رونق اقتصادی نیز مشارکت خواهند کرد.
مرحله پیش گشایش بورس چیست ؟ آشنایی با قوانین جدید و خرید در پیش گشایش
بازار بورس، امروزه از اهمیت بسیار زیادی برای کسانی که میخواهند با سرمایهگذاری به پیشرفت برسند، برخوردار است. در بازار بزرگ بورس، شیوهها و روشها و اصطلاحات بسیار زیادی بهکاربرده میشود و شما اگر میخواهید در این بازار به موفقیت کامل برسید، باید با تمام این اصطلاحات یا شیوهها آشنایی داشته باشید.
یکی از مراحلی که در این بازار بزرگ از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، پیش گشایش بورس است. حال شاید برای بسیاری از افراد که میخواهند سرمایهگذاری را در بازار بورس تازه شروع کنند، سوال پیش بیاید که پیش گشایش چیست؟ و ساعت پیش گشایش در بورس اوراق بهادار چه ساعتی است؟قبل از هر چیز توصیه می شود مقاله ” آموزش اصطلاحات بورس به زبان ساده ” که در آن اصطلاحات بورسی به طور جامع توضیح داده شده است مطالعه فرمایید .
درواقع بهصورت مختصر میتوان گفت که پیش گشایش، به معنی فرصتی مهم در بازار بورس در یک روز کاری است که میتوانید توسط آن، قیمت سهام را پیشبینی و کشف کنید؛ البته این در صورتی انجام میشود که شما بتوانید رفتار معامله گران را بررسی کنید. پیش گشایش، به مدتزمانی گفته میشود که شما فرصت این رادارید به تحلیل و بررسی قیمت سهام بپردازید.
ساعت پیش گشایش در بورس اوراق بهادار چه ساعتی است؟ همانطور که میدانید بازار بورس، در کل جهان از ساعت ۹ صبح تا 12.5 شروع به فعالیت میکند؛ پیش گشایش هم دقیقاً به زمان قبل از شروع بازار بورس گفته میشود؛ زمان شروع پیش گشایش هم، از ساعت 8.5 تا 9 است که این موضوع، جواب سوال کسانی است که میپرسند زمان پیش گشایش بورس چه موقع است. همچنین در مقاله ای در مورد ساعت کار بازار ارزهای دیجیتال نیز به طور کامل توضیح داده ایم که می توانید مطالعه نمایید.
پیش گشایش بورس چیست؟
در جواب سوال پیش گشایش چیست و نحوه خرید در پیش گشایش بورس چگونه است، میتوان گفت که یکی از مهمترین مراحل بازار بورس، مرحله نیم ساعت قبل از شروع خریدوفروش سهامها است که همان پیش گشایش نام دارد؛ که این نیم ساعت، میتواند یک نیم ساعت طلایی بهحساب بیاید تا شما بتوانید با تحلیل اخبار و تحولات روز جاری، به تشخیص قیمت سهام بپردازید و میتوان گفت که شما با کسب اطلاعات زیاد، میتوانید در مرحله پیش گشایش، تأثیرات بسیار زیادی در بازار بورس بگذارید.
هدف کلی پیش گشایش بورس، این است که شما بتوانید به کشف قیمت سهامها بپردازید؛ یعنی میتوان گفت هدف از انجام این مرحله، این است که خریداران و فروشندگان با بررسی انتظارات اخبار و تحولات روزانه، سفارشات خود را وارد بازار بورس کنند که در این صورت، کشف قیمتها انجام میگیرد.
یکی از قابلیتهای بازار بورس، این است که شما میتوانید با سرعت بیشتری به اخبار و تحولات روزانه دست پیدا کنید؛ که برای دست یافتن به چنین مرحلهای، باید توجه بسیار کامل به مراحل انجام این کار داشته باشید که یکی از این مراحل مهم میتواند پیش گشایش باید ناظران و بازرسان بورس کالا، از این بازار در برابر سفارشات بیهوده و ساختگی محافظت کنند و آن را در امان نگهدارند.
نحوه خرید در پیش گشایش بورس
همانطور که میدانید یکی از دلایل پیش گشایش بورس، این است که بتوانیم خریدار و فروشنده را محک بزنیم و قیمت سهامها را بررسی و تشخیص دهیم. برای اینکه بتوانیم این روش را بهدرستی و بهگونهای صحیح انجام دهیم، باید طبق مقررات و یکسری از محدودیتها به بررسی درست و صحیح تحلیل قیمت سفارش گذاشتن در بازار بورس بپردازیم. در این مرحله آموزش تابلوخوانی کمک بزرگی به شما خواهد کرد .
دوره پیش گشایش در این بازار بزرگ، به این دلیل به وجود آمده است که فعالان بازار، با مشارکت و به نمایش گذاشتن انتظارات واقعی آنها موجب شوند، قیمت سهام در این بازار بزرگ کشف گردد. محدودیتهای بسیار زیادی برای سفارش گذاشتن در این بازار بزرگ وجود دارد و تمامی این محدودیتها، زیر نظر بازرسان بورس کالا و ناظران است؛ تا بتوانند از گذاشتن سفارش ساختگی جلوگیری کنند.
سفارشهایی که در دوره پیش گشایش از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند، به دودسته تقسیم میشوند که دسته اول مشتریانی هستند که با سفارش گذاری خود در این بازار، قصد دارند روند قیمتی مدنظر خود را به بازار القا کنند و سفارشات خود را بهصورت مکرر حذف و ثبت نمایند؛ البته باید بگوییم که این کار در این بازار، جرم بهحساب میآید.
دسته دوم، افراد و مشتریانی هستند که سفارشات خود را باقیمت بالاتر یا پایینتر وارد بازار میکنند که البته میتوان گفت این کار هم بهصورت کامل مجاز نیست.
اهمیت دوره پیش گشایش
مرحله پیش گشایش بورس، اهمیت بسیار زیادی در بازار بورس دارد. اهمیت این مرحله مهم در بازار بورس، زمانی موردتوجه قرار میگیرد که خریدوفروش سهامی و معاملات مختلف، در صف سنگین باشد که در این صورت، بسیاری از سهامداران تلاش میکنند که سفارش و سفارشات خود را در همان زمان اولیه پیش گشایش به ثبت برسانند؛ که این میتواند اهمیت مرحله پیش گشایش را دوچندان کند.
یکی از مواردی که میتواند شمارا در بازار بزرگ بورس به موفقیت کامل برساند، این است که شما بتوانید در دقایق و زمانهای اولیه پیش گشایش بازار بورس در صفهای سنگین، سفارش خود را ثبت کنید؛ البته دراینبین، افرادی هستند که به گول زدن سهامداران و خریداران و فروشندگان میپردازند و سفارشهای حجم بالا را در این زمان به ثبت میرسانند؛ که این میتواند سرمایهگذاران را فریب دهد و در کل، شما باید مراقب اینگونه از افراد باشید تا گول آنها را نخورید؛
بورس چیست؟
بورس یا بهابازار به بازاری گفته میشود که قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام میپذیرد.
انواع بورس ها را میتوان به سه دسته ی کلی بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار طبقه بندی کرد:
1. بورس کالا:
بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت میگیرد و به طور منظم و دائم فعال است بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمولاً مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار میگیرد. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار میگیرد نامگذاری میکنند. مثلاً بورس نفت و بورس گندم.
2. بورس ارز:
در بورس ارز، همان طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پولهای خارجی انجام میگیرد. این بورس در کشور ما فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشمگیری دارد.
3. بورس اوراق بهادار:
در بورس اوراق بهادار داراییهای مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و… مورد معامله قرار میگیرد. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به طور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل میشود “بورس اوراق بهادار” میگویند ولی ما در این نوشته برای اختصار آن را بورس یا بورس اوراق بهادار میگوییم.
شاخصهای بورس در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، میتوان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبههای مختلف، ارزیابی و حتی با کمک روشهای نموداری روند آینده بورس را پیشبینی کرد.
وظیفه اصلی بورس اوراق بهادار، فراهمآوردن بازاری شفاف و منصفانه برای دادوستد اوراق بهادار پذیرفته شده و همچنین سیستمی مناسب برای نظارت بر جریان دادوستد، عملیات بازار و فعالیت اعضای آن است.
چگونه وارد بورس شویم؟
ابتدا در یکی از شرکتهای کارگزاری بورس اوراق بهادار ثبت نام، و کدی را که موسوم به کد بورسی است دریافت کنید. (تمام این شرکتها زیر پوشش سازمان کل اوراق بهادار تهران فعالیت میکنند و به نوعی واسطه بین خریدار سهام و سازمان بورس هستند.)
پس از ثبت نام در یکی از این کارگزاریها، و طی مراحل و ارسال مدارک لازم؛ میتوانید وارد پنل ده و نسبت به خرید سهمهای مورد نظرتان اقدام نمایید.
برای خرید سهام لازم است پول به حساب شرکت کارگزار واریز شود. این شرکتها به دلیل داشتن تعهدهای سنگین نزد سازمان بورس از امنیت تبادلات مالی بالایی برخوردارند.
تأثیرات بورس بر اقتصاد ملی
بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایهاست که در آن سهام شرکتهای خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید وفروش میشود و از سویی محلی برای جمعآوری پسانداز ونقدینگی بخش خصوصی به منظور انجام پروژههای سرمایهگذاری بلند مدت است و مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود رابرای سرمایهگذاری در شرکتها به کار انداخته و از سود آن به برخوردار شوند. بورس از طریق جذب و به کار انداختن سرمایههای راکد، حجم سرمایهگذاری در جامعه را بالا میبرد.
بورس بین عرضهکنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار میکند و معاملات بازار سرمایه را تنظیم مینماید. هم چنین با قیمتگذاری سهام و اوراق بهادار تا حدودی از نوسان شدید قیمتها جلوگیری میکند.
بورس چیست و بورسیت چه بیماری است
بورس یک کیسه ظریف بافتی است که موجب تسهیل حرکت تاندون ها میشود. در اطراف مفاصل ساختمان های زیادی در حال حرکت هستند و این حرکات باید به نوعی تسهیل شوند. به همین منظور بدن از مکانیسم های مختلفی استفاده میکند که یکی از آنها بورس است.
بورس کیسه ای بافتی است که بسیار قابل انعطاف است. در داخل آن مایعی به نام مایع سینوویال وجود دارد. این مایع از سلول هایی تشکیل شده که سطح داخلی بورس را مفروش کرده اند.
این ها را سلول های سینوویال میگویند. پس سطح داخلی بورس ها از لایه سینوویال Synovial layer پوشیده شده است.
بورس پره پاتلار در جلوی کشکک و بین استخوان کشکک و پوست قرار گرفته است
همانطور که گفته شد بورس ها در اطراف بعضی مفاصل بدن قرار دارند و وظیفه آنها تسهیل حرکات است. بطور مثال در جلوی مفصل زانو در جلوی کشکک یک بورس به نام بورس پره پاتلار قرار گرفته است.
این بورس بین استخوان کشکک و پوست قرار گرفته و موجب میشود تا پوست جلوی کشکک به راحتی روی آن حرکت کند. اهمیت این حرکت وقتی مشخص میشود که فرد بر روی زمین زانو میزند.
در حین زانو زدن پوست جلوی زانو باید کاملا روی استخوان کشکک متحرک باشد وگرنه زود زخم میشود.
همینطور در پشت آرنج بورس اوله کرانون قرار گرفته است که در واقع بین زانده اوله کرانون و پوست قرار گرفته و موجب میشود تا در حین تکیه آرنج بر روی اجسام، پوست به راحتی روی استخوان زیرین حرکت کند.
اکثر بورس های اطراف مفاصل بین تاندون و استخوان قرار گرفته اند. همانطور که میدانیم عضلات به واسطه تاندون به استخوان متصل شده و موجب حرکت آن میشوند.
برای اینکه مفصل بتواند به راحتی حرکت کند تاندون باید بتواند به راحتی جلو و عقب برود. حرکت تاندون میتواند موجب سایش آن به بافت های اطراف شده و این سایش مزاحم حرکت آن میشود.
بیشترین سایش تاندون ها بر روی استخوان های مجاور است. برای اینکه این سایش به حداقل برسد در بسیاری از نقاط بدن بین تاندون و استخوان مجاور آن یک بورس وجود دارد.
این بورس مانند یک بالشتک پر از مایع عمل کرده و موجب میشود تا تاندون سایش و اصطکاک کمتری بر روی استخوان های اطراف خود داشته باشد.
در تصویر سمت راست بورس ملتهب و متورم(که به رنگ قرمز نشان داده شده است) دیده میشود و در طرف چپ یک بورس سالم و طبیعی مشاهده میگردد
بورس ها در واقع یک کیسه پر از مایع نیستند. بورس را میتوان به یک کیسه پلاستیکی مانند کیسه فریزر تشبیه کرده که دورتادور آن بسته شده و درون آن مقادیر بسیار مختصری روغن مایع ریخته شده است.
اگر این کیسه فریزر را بین دو کف دست خود قرار داده و دو کف دست خود را بر روی هم مالش دهید مشاهده میکنید که وجود این کیسه پلاستیکی موجب حرکت راحت تر کف دستان شما بر روی هم میشود.
بورس ها هم حاوی مایع سینوویال زیادی نیستند و تنها مقداری کمی مایع در درون آنها وجود دارد تا اندازه ای که موجب شود دو لایه آن بتواند به راحتی روی هم بلغزد. در مواردی که بورس ملتهب شود مقدار مایع درون آن زیاد شده و مانند یک بادکنک متورم میشود.
التهاب بورس را بورسیت میگویند که میتواند موجب درد و تورم آن شود. چون بورس ها بیشتر در اطراف مفاصل هستند بورسیت ها هم معمولا موجب بروز درد در اطراف مفاصل میشوند.
بورسیت معمولا بر اثر استفاده زیاد از مفصل و حرکت مداوم تاندون ایجاد میشود. این حرکت مداوم و مکرر موجب سایش زیاد سطوح بورس بر روی هم شده و این سایش موجب التهاب و تورم بورس میگردد. البته در مواردی ممکن است علت التهاب بورس عفونت آن باشد.
بورس چیست؟ | بورس به زبان ساده
نماد بورسی از کجا میآید؟ تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ شاخص بورس یعنی چه؟
این روزها با داغ شدن بحث بورس و سرمایهگذاری در بورس در جامعه، برای بسیاری از افراد این سوال مطرح شده که اصلا بورس چیست؟ در یک تعریف ساده، بازار بورس جایی است که در آن کالا یا اوراق بهادار معامله میشود. اغلب منظور از بورس همان بورس اوراق بهادار است که میتوان در آن انواع اوراق بهادار، از قبیل سهام شرکتها و اوراق مشارکت را خریدوفروش کرد. در ادامه این مطلب میخواهیم با بورس و کلیات آن بیشتر آشنا شویم و ببینیم این بازار چه مزایایی دارد.
مزایای سرمایه گذاری در بورس چیست؟
برای پاسخ به بورس چیست مقدمه لازم است؛ حتما با فرایند دریافت وام آشنایی دارید؛ مثلا گاهی برای خرید خانه، ماشین یا راهاندازی یک کسبوکار شخصی به پول نیاز دارید ولی در حال حاضر به آن مقدار پول دسترسی ندارید. در این حالت یکی از راههای تامین پولی که لازم دارید این است که به بانک بروید و درخواست وام کنید. شرکتها و بنگاههای اقتصادی هم میتوانند چنین کاری انجام بدهند و برای راهاندازی پروژههای جدید یا به سرانجام رساندن پروژههای جاری سراغ نظام بانکی بروند و وام بگیرند. اما شرکتها یک راه دیگر برای تامین مالی دارند و آن مراجعه به بازار سرمایه یا همان بورس است. در این روش شرکتها بخشی از سهام خودشان را در بازار بورس عرضه میکنند. این همان عرضه اولیه سهام شرکت در بازار بورس است.
در این حالت، سرمایهگذاران فعال در بازار بورس با خریدن این سهام، سهامدار این شرکت میشوند و پول حاصل از این فرایند در اختیار شرکت قرار میگیرد و شرکت میتواند از این پول برای فعالیتهای اقتصادی خودش استفاده کند. به عبارت سادهتر، شرکت به جای اینکه پول مورد نیاز خودش را از طریق نظام بانکی تامین کند، میتواند با عرضه اولیه سهام خودش در بازار بورس این کار را انجام بدهد.
تامین مالی شرکتها از طریق بورس محدود به زمان عرضه اولیه نیست و شرکتها میتوانند از طریق فرایند افزایش سرمایه هم نیازهای مالیشان را رفع کنند. قبلا در «رده» درباره روشهای افزایش سرمایه گفتهایم.
اما تامین مالی شرکتها تنها فایده بازار بورس برای اقتصاد یک کشور نیست و بازار بورس کارکردهای دیگری از قبیل مدیریت ریسک، افزایش شفافیت، کشف قیمت و امکان بسیج سرمایههای کوچک را هم فراهم میکند. بهطور کلی نظام بانکی و بازار بورس ۲ بال اصلی یک اقتصاد را تشکیل میدهند که استفاده مناسب از آنها میتواند منجر به رشد اقتصادی پایدار شود.
تالار بورس کجاست؟
بازار بورس در جهان سابقهای طولانی دارد و عمر بعضی از بورسها به چند قرن میرسد. مثلا بورس پاریس از سال ۱۷۲۴ میلادی فعال است و سابقه بورس نیویورک به سال ۱۷۹۲ میلادی میرسد. در گذشته که ابزارهای ارتباطی امروزی، مانند تلفن و اینترنت، وجود نداشت، سرمایهگذاران برای خریدوفروش سهام و اوراق بهادار باید در جایی جمع میشدند و معاملاتشان را انجام میدادند. مثل بازارهای سنتی شهرها که مردم برای خرید مایحتاجشان به آنها مراجعه میکردند. بورس ایران هم از سال ۱۳۴۶ فعالیت میکند و تا همین چند سال پیش اکثر سرمایهگذاران برای خریدوفروش سهام به ساختمانی میرفتند که به تالار بورس چیست؟ بورس معروف بود. اما بهمرور و با پیشرفت ابزارهای ارتباطی و بهویژه اینترنت، بیشتر سرمایهگذاران دیگر به چنین مکانهایی مراجعه نمیکنند و معاملاتشان را از طریق اینترنت انجام میدهند. مثل فروشگاههای اینترنتی که امکان خرید آنلاین را ایجاد کردهاند. به همین دلیل معنای اصطلاح «تالار بورس» هم رفتهرفته تغییر کرده و به همه بسترهایی گفته میشود که معاملات بورسی در آنها انجام میگیرد.
نماد بورسی چیست؟
حتما ادبیات دهه هشتادیها به گوشتان خورده و گاهی این ادبیات سردرگمتان کرده. مثلا ممکن است این جمله را بشنوید که «رسیدی خ ز بزن» و برایتان سوال شده باشد که منظور از «خ» و «ز» چیست. بورس هم ادبیات خاص خودش را دارد که در نگاه اول میتواند باعث سردرگمی شود. ماجرا این است که وقتی اصطلاح یا عبارتی پرکاربرد باشد، دوست داریم آن اصطلاح یا عبارت را مختصر کنیم تا راحتتر باشیم.
برای نامگذاری نمادهای بورس شرکتهایی که زمینه فعالیت مشابهی دارند در یک گروه قرار میگیرند. معمولا حرف اول نماد معاملاتی شرکتها در بورس نشاندهنده گروه آن شرکت در بورس است. بقیه حرفهای این نمادها هم بهنوعی انتخاب میشوند که نشاندهنده عنوان اصلی شرکت باشد
در بازاری هم که قرار است سهام شرکتها خریدوفروش شود، استفاده از نام کامل شرکتها دردسرهای زیادی دارد. مثلا در یک گفتوگوی بورسی دشوار است که بگوییم «قیمت سهام توسعه معادن روی ایران افزایش یافت» یا اینکه در تابلوی معاملات بورس از نام کامل شرکتها استفاده کنیم. به همین دلیل از همان ابتدا برای هر شرکتی که وارد بورس میشود یک نماد خاص و منحصربهفرد در نظر میگیرند تا فرایند معاملات سادهتر باشد. مثلا بورسیها «بانک صادرات ایران» را با نماد «وبصادر» و «گسترش سرمایهگذاری ایرانخودرو» را با نماد «خگستر» میشناسند.
نحوه نام گذاری شرکت های بورسی
در حال حاضر بیش از ۵۰۰ شرکت در بازارهای بورس و فرابورس ایران حضور بورس چیست؟ دارند. این شرکتها به چند گروه تقسیم میشوند و شرکتهایی که زمینه فعالیت مشابهی دارند در یک گروه قرار میگیرند. معمولا حرف اول نماد معاملاتی شرکتها در بورس نشاندهنده گروه آن شرکت در بورس است. مثلا نماد معاملاتی بانکها و موسسات اعتباری با حرف «و»، شرکتهای سیمانی با حرف «س»، شرکتهای شیمیایی با حرف «ش» و شرکتهای خودرویی با حرف «خ» شروع میشوند (البته استثناهایی هم وجود دارد). بقیه حرفهای این نمادها هم بهنوعی انتخاب میشوند که نشاندهنده عنوان اصلی شرکت باشد.
برای نمونه، نمادهای «خودرو» و «خگستر» و «خساپا» و «خپارس» مربوط به گروه «خودرو و ساخت قطعات» میشوند، نمادهای «فملی» و «فولاد» و «فخوز» و «فاسمین» در گروه «فلزات اساسی» هستند، نمادهای «حکشتی» و «حریل» و «حفارس» و «حتاید» در گروه «حملونقل، انبارداری و ارتباطات» معامله میشوند و نمادهای «وپارس» و «وتجارت» و «وپاسار» و «ونوین» در گروه «بانکها و موسسات اعتباری» قرار دارند. البته همانطور که اشاره کردیم در این نامگذاریها استثناهایی هم وجود دارد که میتوانید بهمرور به آنها آشنا شوید.
معرفی انواع بازار بورس در ایران
شاید شنیده باشید که سهام فلان شرکت در بازار بورس معامله میشود یا اینکه فلان شرکت، فرابورسی است. اما شاید ندانید تفاوت بورس و فرابورس چیست و بقیه بورسها در چیست. در واقع هر کدام از اینها یک بازار مجزا است و قوانین و شرایط خاص خودش را دارد.
تفاوت بورس و فرابورس
اولین نکته اینکه شرکت بورس اوراق بهادار تهران یا همان بورس معروف از سال ۱۳۴۶ شروع به فعالیت کرده است، اما سابقه فعالیت شرکت فرابورس ایران به سال ۱۳۸۷ برمیگردد. بهطور کلی شرایط پذیرش شرکتها در بازار فرابورس نسبت به بازار بورس سادهتر است و از نظر معاملاتی هم تفاوتهایی بین نحوه معاملات بورس و فرابورس وجود دارد. مثلا در حال حاضر فاصله قیمت سفارشها در بازار بورس ۱۰ ریال یا همان یک تومان است، ولی در فرابورس سفارشها را میتوان با فاصله یک ریال هم ثبت کرد. همچنین بازار پایه هم بخشی از فرابورس است که در آن دامنه نوسان روزانه قیمت ۲ درصد است؛ این دامنه در بازار بورس و تابلوهای اصلی فرابورس ۵ درصد است.
بهطور کلی شرکتهایی که در بازار بورس هستند معمولا اعتبار بیشتری نزد سرمایهگذاران، بهویژه سرمایهگذاران باتجربهتر، دارند. البته این امکان هم وجود دارد که شرکتهای فرابورسی شرایط مورد نیاز پذیرش در بورس را کسب کنند و از فرابورس به بورس منتقل شوند.
بورس کالا چیست؟
همانطور که در بورس اوراق بهادار این امکان وجود دارد که هر اوراق بهاداری (از قبیل سهام شرکتها، اوراق مشارکت و غیره) معامله شود، در بورس کالا هم کالاهای مختلف دادوستد میشود. البته در اینجا منظور از «کالا» آن کالای مصرفی یا همان کالایی که به دست مصرفکننده نهایی میرسد، نیست!
بلکه منظور بورس چیست؟ کالاهای خام و فرآورینشده است که اغلب بین فعالان زنجیره تولید دستبهدست میشود. مثلا شرکتهای تولیدکننده ورق و میلگرد و شمش آهن میتوانند محصولاتشان را در بورس کالا عرضه کنند و به دست شرکتهایی برسانند که از این محصولات به عنوان مواد اولیه استفاده میکنند. مهمترین فایده بورس کالا هم ایجاد شفافیت در بازار دادوستد محصولات کالایی است.
نکته: فعالان بورس کالا بیشتر اشخاص حقوقی هستند. در واقع خریدوفروش در رینگ محصولات پتروشیمی و فلزی فقط به اشخاص حقوقی محدود است و اشخاص حقیقی فقط در رینگ معاملات کشاورزی و آتی امکان فعالیت دارند.
شاخص بورس چیست؟ چه تفاوتی با شاخص کل بورس دارد؟
اگر پیگیری اخبار بورسی بوده باشید حتما اصطلاح «شاخص بورس» هم به گوشتان خورده باشد. معمولا در اخبار اقتصادی تلویزیون اولین چیزی که گفته میشود عدد شاخص بورس و مقدار تغییر آن در مقایسه با روز گذشته است. اغلب هم منظور از «شاخص بورس» همان «شاخص کل بورس» است و بخواهیم کمی دقیق باشیم، شاخص کل بورس نماگری است که سطح عمومی قیمتها و سود سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس را نشان میدهد.
نکته: در حال حاضر شاخصهای مختلفی برای بازارهای بورس و فرابورس ایران تعریف شده است و شاخص کل بورس چیست؟ بورس فقط یکی از این شاخصها است. از شاخصهای دیگر میتوانیم به شاخص کل هموزن، شاخص ۵۰ شرکت برتر و شاخص کل فرابورس اشاره کنیم. همچنین برای هر کدام از گروههای بورس هم شاخصهای جداگانهای تعریف شده است.
نکته: شاخص کل بورس، همانطور که از نامش پیداست، فقط از قیمت سهام شرکتهای بورسی (و نه فرابورسی) تاثیر میگیرد.
نکته: تاثیر تغییرات قیمت شرکتهای بورسی روی شاخص کل یکسان نیست. تاثیر شرکتهای بزرگتر که ارزش بازار بالاتری دارند روی شاخص کل بیشتر است. اصطلاح نمادهای «شاخصساز» هم از همینجا میآید؛ نمادهایی که تغییرات قیمتشان تاثیر بیشتری روی شاخص کل دارد به اصطلاح نمادهای شاخصساز نامیده میشوند.
نکته: شاخص هموزن، همانطور که از نامش پیداست، از همه شرکتهای بورسی تاثیر یکسانی میگیرد. به همین دلیل است که وقتی قیمت سهام شرکتهای کوچکتر رشد میکند، شاخص هموزن رشد بیشتری دارد تا شاخص کل.
سهام چه شرکت بورس چیست؟ هایی در بورس معامله میشود؟
با توجه به رویکرد بورس در این سالها و ساده کردن مداوم قوانین مربوط به حضور در بورس، همه شرکتها -حتی شرکتهای کوچک و خرد- میتوانند وارد این بازار جدید شوند. البته باید شرایطی را رعایت کنند و حضورشان به تایید بورس یا فرابورس برسد. ابتدا سهام شرکت و سرمایههایش توسط کارشناسان بورس قیمتگذاری میشود و قیمت پایهای مشخص میشود، تعیین خردهفروشی یا عمدهفروشی سهام توسط هیئت مدیره شرکت تصویب میشود و مراحل عرضه اولیه و ورود به بورس فراهم میشود. این راهنما شاید به درد کسانی بخورد که در این زمینه سوال دارند.