معاملات آتی ارز

معاملات فردایی ارز از این پس ممنوع است/ معاملات فردایی چیست؟
براساس ویرایش جدید قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز که به تازگی توسط رییس مجلس به دولت ابلاغ شده است، معاملات فردایی ارز غیرقانونی و در حکم قاچاق خواهد بود.
جی پلاس؛ براساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، معاملات فردایی دلار غیرقانونی و مصداق قاچاق ارز است.
طبق گزارش ایبِنا، براساس ویرایش جدید قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز که به تازگی توسط رییس مجلس به دولت ابلاغ شده است، معاملات فردایی ارز غیرقانونی و در حکم قاچاق خواهد بود. در ماده ۱۲ این قانون آمده است که معامله ارز در صرافی یا غیرآن که تحویل ارز و مابهازای آن به روز یا روزهای آینده موکول شده ولی به تحویل ارز منجر نمیشود یا از ابتدا قصد تحویل ارز وجود نداشته است و قصد طرفین تنها تسویه تفاوت قیمت ارز باشد، جزو مصادیق قاچاق ارز خواهد بود.
پیش از این براساس دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت و نظارت بر صرافیها که توسط بانک مرکزی ابلاغ شده بود، انجام معاملاتی که مبادله ارز، مسکوک فلزات گرانبهای ضرب شده توسط بانک مرکزی و ریال به روز یا روزهای آینده موکول شده و منجر به تحویل ارز، ریال یا مسکوک نشده و صرفاً تفاوت قیمت تسویه میگردد، توسط صرافی ممنوع شده بود. همچنین هرگونه معاملات آتی و سلف ارز، آتی و سلف سکه طلا توسط صرافی فقط بر اساس ضوابط مصوب و ابلاغی بانک مرکزی مجاز اعلام شده بود.
هرچند پیش از این نیز انجام معاملات فردایی توسط بانک مرکزی ممنوع اعلام شده بود اما در قانون جدید معاملات فردایی برای صرافیها و سایر اشخاص از مصادیق قاچاق ارز تلقی شده و مجازاتهای مختص به قاچاق ارز را در پی خواهد داشت.
معاملات فردایی چیست؟
معاملات دلار فردایی توسط دلالان در سالهای اخیر از سوی کارشناسان و مسئولان بانک مرکزی در مقاطع مختلف به عنوان یکی از عوامل بر هم زننده ثبات بازار یاد شده است. دلار فردایی همانگونه که از نامش مشخص است، به دلاری گفته می شود که در همان روز معامله شده، اما تحویل آن فردا انجام میشود، البته فروشندگان دلار فردایی معمولا دلاری در اختیار ندارند و این معاملات تنها به صورت صوری انجام میشود و صرفا تفاوت قیمت آن به صورت ریالی تسویه میشود.
فروشندگان دلار فردایی عمدتا دلالانی هستند که در خیابان منوچهری، فردوسی و سبزهمیدان فعالیت میکنند، البته برخی از این فروشندگان با کوچ به فضای مجازی، فعالیتهای خود را به صورت مجازی و در شبکههای اجتماعی نیز دنبال میکنند.
با اجرای قانون جدید مبارزه با قاچاق کالا و ارز میتوان با قاطعیت بیشتری با این دلالان برخورد کرد و بدون شک این اقدام کمک بزرگی به حفظ ثبات در بازار ارز و اثرگذاری بیشتر سیاستهای بازارساز خواهد شد.
آیین نامه معاملات آتی ارز -ریال
برای پوشش نوسانات ارز و بهبود وضعیت صادرکنندگان، این آیین نامه به تصویب رسید. در ادامه در مطلبی دیگر از بخش قوانین و مقررات ثبت یار، قواعد آیین نامه معاملات آتی ارز -ریال را بررسی میکنیم.
آییننامه معاملات آتی ارز -ریال
این آیین نامه در تیرماه 1389 توسط شورای پول و اعتبار تصویب شد و دارای 10 ماده و 4 تبصره است.
در ماده 1 آن اصطلاحات کلیدی مربوط به این قانون تعریف میشود. مانند قرارداد، بانک، سررسید، نرخ آتی ارز،…
در ماده 2 موضوع قرارداد مشخص میشود.
مواد 3 و 4 آیین نامه معاملات آتی ارز ، نوع و مقدار ارز مورد معامله را تبیین میکنند.
در ماده 5 نحوه تعیین نرخ آتی ارز توسط بانک مرکزی را مشاهده میکنیم. و ماده 6 در 2 بند تعهدات بانکها را توضیح میدهد.
ماده 7 نیز در 2 بند و یک تبصره تعهدات مشتری را بیان میکند.
ماده 8 کارمزد و ماده 9 مقررات مربوط به وثایق را ذکر کردهاند.
در ماده نیز که آخرین ماده از آیین نامه معاملات آتی ارز -ریال است، در 7 بند مقررات عمومی مربوط به این قانون بیان شده است.
این قانون به درد چه کسانی میخورد؟
تمامی افرادی که کسبوکارشان مربوط به حوزههای ارزی- ریالی است خوب است که مقررات این آیین نامه را مطالعه کنند.
همچنین از آنجا که آیین نامه معاملات آتی ارز -ریال برای بهبود وضعیت ارز و صادرات تنظیم شده است، مطالعه آن برای صادرکنندگان نیز خالی از لطف نخواهد بود.
اشتباهات متداول:
به طور کلی مطالعه قوانین و مقرراتی که در برخی حیطههای به خصوص تصویب میشوند، برای افرادی که در مشاغل مرتبط با آن حوزه فعالیت دارند، ضروری به نظر میرسد. زیرا گاهی به علت عدم آگاهی از قوانین معاملات آتی ارز افراد دچار مشکلاتی شدهاند. از جمله این که در برخی موارد مرتکب جرم شناخته شدهاند.
دانلود آیین نامه معاملات آتی ارز -ریال
پیش از دانلود این آیین نامه خوب است بخشی از متن آن را مطالعه کنیم:
ماده (1) : تعاریف و کلیات
واژه ها و اصطلاحات مورد استفاده در آیین نامه در معانی مشروح ذیل به کار می روند:
الف) قرارداد: قرارداد آتی ارز که به موجب آن طرفین متعهد میشوند میزان معینی ارز یا ریال را در مقابل مقدار معینی ریال یا ارز به نرخ آتی ارز در سررسید با یکدیگر مبادله نمایند.
ب)بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
ج) بانک: هر یک از بانک های دولتی و غیر دولتی فعال در سرزمین اصلی؛ مناطق آزاد تجاری- صنعتی کشور و شعب خارج از کشور آنها
د) مشتری: کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که به عنوان وارد کننده و صادر کننده شناخته می شوند
ه) نرخ آتی ارز: زمان توافق بانک و مشتری برای مبادله ارز و ریال در سررسید
و) سررسید: زمان توافق شده جهت مبادله ارز و ریال ( در آینده معین)
ماده (2) موضوع قرارداد
تعهد بانک و مشتری نسبت به مقدار معینی ارز یا ریال به نرخ آتی ارز در سررسید نرخ آتی ارز، مبلغ و سررسید در زمان عقد قرارداد تعیین می گردند. سررسید این قراردادها حداقل یک ماه و حداکثر 12 ماه است.
برای دانلود این آیین نامه همین حالا کلیک کنید.
برای ثبت شرکت، انحلال و تغییرات آن میتوانید به کارشناسان حقوقی ثبتیار مراجعه کنید.
من فائزه شفیعی، حقوق خوانده و عضوی از خانواده ثبتیار هستم، در اینجا مطالبی که برای خودم جذاب و کاربردی بوده با زبان ساده و روان به اشتراک میگذارم تا مفاهیم حقوقی رو بهتر درک کنیم.
open interest در رمز ارزها چیست؟
Open Interest چیست ؟ اپن اینترست را میتوان به عنوان حجم کلی از تعداد قراردادهای باز برای یک بازار یا ارز خاص توصیف کرد.
Open Interest در یک قرارداد مشتقه به معنای “میزان حجم باز در معامله” تلقی میشود تا زمانی که طرف مقابل دارنده قرارداد اختیار معامله، تصمیم به بستن آن بگیرد. فرمول محاسبه این معیار در بازار نشان دهنده مجموع حجم قراردادهای باز معاملات “افتتاح شده یا درجریان” منهای قراردادهای “بسته یا تسویه شده” است.
با شناسایی فرصت های معاملاتی با استفاده از معیارهای حجم و مفهوم Open Interest، این امکان را به معامله گران میدهد تا نقاط ورود و خروج راحت تری از بازار را بدست آورند. مخصوصا این اطلاعات دیدگاه خوبی برای حرکت نهنگ ها در بازار میدهد.
سرعت پیشرفت در معاملات رمزارزها در فضای معاملات مشتقه بسیار بالا است. قراردادهای مشتقه مبتنی بر دارایی های دیجیتال، در این مدت کوتاه جذابیت زیادی پیدا کرده و مزایای زیادی برای بازار رمزارز و به طور کلی صنعت بلاکچین به همراه داشته است.
بحران کمبود نقدینگی در بازار رمزارزها، طی چند سال گذشته به بازیکنان بزرگتر یا “نهنگ ها” اجازه داده است تا با قدرت خرید یا فروش گسترده خود قیمت را دستکاری کنند. اکوسیستم معاملات مشتقه در حال رشد و نیز در حال تسهیل شرایط برای انجام معاملات در بازار است و تریدرهایی با توان مالی و دانش کمتر را نیز قادر میسازد تا از سرمایه خود بیشتر استفاده کنند و سودهایی به مراتب بالاتر و مستمر را به دست آورند.
چند نوع مختلف از بازار مشتقات وجود دارد. اگرچه همه آنها اساساً به معامله گران اجازه میدهند در خصوص عملکرد آینده بازار با یکدیگر به نوعی شرط بندی کنند، اما آنها این کار را به روش های مشخص و با رقابت بسیار بالا منتهی میشود. تشخیص اینکه کدام روند میتواند به معامله گران برتری دهد و کدام یک از آنها منجر به نابودی کامل سرمایه شان میشود، نکته بسیار مهم در این سبک از معاملات است.
- Open Interest چیست؟
- Open Interest نشان دهنده چیست؟
- افزایش / کاهش Open interest به معنای چیست؟
- استفاده از Open interest با سایر شاخص های فنی
- Open interest در مقابل حجم تجارت
- نتیجه
Open Interest چیست؟
برای سنجش روند بازار، چه در بازار سهام و چه رمزارزها، معامله گران معمولاً به معیاری موسوم به “حجم معاملات باز یا بهره باز” که به اختصار OI گفته میشود، مراجعه میکنند. این معیار بصری ترین مفهوم نیست، اما میتوان آن را به عنوان تعداد قراردادهای مشتقه باز یا معوقه برای یک بازار خاص توصیف کرد.
درک اطلاعاتی که Open Interest فراهم میکند، به معامله گران و سرمایه گذاران اجازه میدهد قدرت بازار را بر اساس وجوه نقد ورودی و خروجی یک قرارداد خاص ارزیابی کنند. تفسیر صحیح OI حتی میتواند معامله گران را وادار به تعیین تأثیر آن بر سایر قیمتهای دارایی کند و به نوبه خود معامله گر در روند کاری خود معاملات آگاهانه تری را اتخاذ کنند.
Open Interest نشان دهنده چیست؟
در ابتدا، بیایید نحوه ایجاد قراردادها را بررسی کنیم. هر معامله دو طرف دارد – خریدار و فروشنده. اگر قرارداد آتی یا آپشن باشد، باید یک فروشنده وجود داشته باشد، اما برای اینکه ارزشی وجود داشته باشد، باید شخصی نیز باشد که آن را به او بفروشد. قراردادهای مشتقات توافقات مالی بین خریدار و فروشنده است که غالباً به خریدار اجازه میدهد دارایی را با قیمت مشخص پس از مدت زمان از پیش تعیین شده بفروشد و بالعکس.
به عنوان مثال، اگر یک معامله گر تصمیم به خرید قرارداد آتی بیت کوین در ژانویه گرفت و انتظار داشت که قیمت در ٩٠ روز افزایش یابد، اگر دارایی در آن دوره ١٠ درصد رشد کند، آنها میتوانند دارایی هایی را با قیمت های ژانویه خریداری کنند و بلافاصله آنها را با ١٠ درصد سود بفروشند.
بیشتر قراردادهای مشتقه از دارایی های اساسی خود ارزش کسب میکنند و این وابستگی باعث میشود که آنها هماهنگ با قیمت بازار دارایی حرکت کنند. برای خرید این قراردادها، معامله گران مبلغ مشخصی را به عنوان حق العمل یا کارمزد پرداخت میکنند که این مبلغ بر اساس فاکتورهای مختلفی محاسبه میشود از جمله اینکه چقدر دور از قیمت بازار انتظار دارند که دارایی جابجا شود و چقدر از لحاظ زمانی به انقضا قرارداد مانده باشد.
- مطالب پیشنهادی
معاملات نقطه ای (SPOT) چیست؟
معاملات خود را با آپشن بیمه کنید
با این حال، اگر معامله گر قرارداد آتی را با انتظار کاهش قیمت خریداری کرده است، اما دارایی اساسی هنوز ارزش خود را دارد، آنها فقط کارمزد پرداختی برای خرید قرارداد را از دست میدهند. ارزش کارمزد با استفاده از مفهوم “cost of carry ” محاسبه میشود که هزینه فرصت از دست رفته موجود میباشد. با این اوصاف، سرمایه گذار همیشه این امکان را دارد که در اوراق قرضه مطمیٔن با حداقل خطر سرمایه گذاری کند که درآمد ثابتی دارند و در عوض بازدهی ثابت دارند.
قراردادهای آپشن عمدتا همان معاملات آتی یا فیوچر هستند، با این تفاوت که شرکت کنندگان هیچ تعهدی برای انجام معامله در انقضا ندارند و قبل از انقضا در هر مرحله حق دریافت وجه را دارند. مثلا یک معامله گر با انتظار افزایش ارزش بیت کوین تا پایان ماه یک گزینه BTC را خریداری کرده است. اگر دارایی در هفته بعد ١٠٪ افزایش یابد، معامله گر میتواند بلافاصله سود ١٠٪ منهای کارمزد را بگیرد.
Open Interest نشان دهنده چیست؟
معاملات آتی و آپشن برای معامله گران سرمایه گذار بسیار مناسب است تا قدرت خرید خود را افزایش دهند و دارایی اصلی بیشتری را به دست آورند، اما از آنجا که قرارداد منقضی میشود، این افراد باید حساب های خود را به طور مداوم مدیریت کنند. برای حل این مشکل، نوع دیگری از سرمایه گذاری مشتق شده به محبوبیت بیشتری در فضای دارایی دیجیتالی رسیده است که همان perpetual swap میباشد.
بر خلاف معاملات آتی و آپشن، معاملات perpetual swap تاریخ انقضا ندارند و سرمایه گذاران بلند مدت را قادر میسازد تا زمانی که ممکن است موقعیت خود را حفظ کنند. علاوه بر این، معاملات پرپچوال قیمت دارایی اساسی را با دقت بیشتری با استفاده از مکانیزمی موسوم به “نرخ تأمین مالی” یا همان (Funding Rate) ردیابی میکنند که هزینه ای است که برای حفظ موقعیت های سرمایه گذار و تقاضای خریدار یا فروشنده برای حفظ قیمت پرداخت میشود.
قراردادهای مشتقات را نیز میتوان مستقیم به ازای کارمزد خریداری و فروخت، که با نزدیک شدن به تاریخ انقضا مستهلک میشود. یک قرارداد تا زمانی”باز” تلقی میشود که طرف مقابل تصمیم به بستن آن بگیرد و Open interest بازار نشان دهنده مجموع قراردادها از معاملات “افتتاح شده” منهای قراردادهای بسته یا تسویه شده است.
افزایش / کاهش Open interest به معنای چیست؟
با خرید و فروش معامله گران، Open interest در طول روز تغییر میکند و غالبا صعود یا نزول یک بازار را نشان میدهد. به طور معمول، افزایش Open interest نشان دهنده قدرت در بازار است زیرا وقتی تعداد قراردادها در حال افزایش است، فعالیت و اشتیاق در مورد حرکت دارایی اساسی افزایش مییابد. از طرف دیگر، اگر Open interest در مسیر نزولی باشد، یک بازار در روند نزولی قرار دارد. این بدان دلیل است که معامله گران در حال بستن موقعیت های خود با سرعتی بسیار سریعتر از آنچه دیگران میتوانند آنها را باز کنند، هستند.
استفاده از Open interest با سایر شاخص های فنی
با OI همچنین میتوان درک کرد که آیا بازار روند خاصی را طی میکند یا بین نقاط مختلف قیمت در حال رنج زدن است. افزایش Open interest نشان میدهد موقعیت های جدید در حال افزایش هستند، که نشانه یک بازار سالم و فعال است. با این حال، کاهش شاخص OI به معنای کاهش تعداد موقعیت ها است، که نشان دهنده ورود بازار به یک مرحله محدود است.
Open interest در مقابل حجم تجارت
Open interest از نظر مفهومی مشابه حجم تجارت است اما این دو ویژگی کاملاً متمایز دارند. تعداد سهام یا قراردادهای معامله شده طی یک دوره خاص به حجم معاملات اشاره دارد و پیگیری این مقدار میتواند به معامله گران کمک کند تا روند حرکت قیمت دارایی اساسی را ارزیابی کنند. همانطور که گفته شد، حجم معاملات نسبی است.
سرمایه گذاری هایی که مارکت کپ آنها کمتر است، حجم معاملات کمتری نسبت به سهام کلان شاهد خواهند بود و باید حجم آن با متوسط حجم روزانه دارایی مشاهده شود.
به طور کلی، یک تغییر قابل توجه در قیمت با حجم تجارت بالاتر از حد معمول نشانگر یک تغییر بالقوه در جهت روند است. با این حال، افزایش قابل توجه قیمت با حجم معاملات کم نیز میتواند نشان دهنده یک روند معکوس باشد. به طور خلاصه، حجم معاملات به تعداد قراردادهای معامله شده در یک دوره خاص اشاره دارد، در حالی که Open interest به مجموع کل قراردادهای زنده که در بازار تسویه نشده اند.
Open interest در بازارهای آتی در مقابل بازارهای آپشن
Open interest در بازارهای آتی به مراتب بیشتر از سایر گزینه ها مفید است و برخی از معامله گران آپشن این معیار را نادیده میگیرند. این به این دلیل است که راهی برای سنجش واقعی خرید یا فروش آپشن با استفاده از OI وجود ندارد، اما گرچه به خودی خود ارزش زیادی ندارد، همراه با حجم تجارت میتواند به وضوح حرکات قیمت، قدرت روند و نقدینگی آپشن را نشان بدهد.
اگر حجم در یک روز مشخص از Open interest موجود بگذرد، نشان میدهد که معاملات در آن گزینه در آن روز خاص فوق العاده زیاد بوده است. علاوه بر این، نقدینگی یک سهم یا رمزارز را میتوان با کمک Open interest نیز درک کرد.
نکته مهم دیگر برای درک این است که هیچ بازار ثانویه ای برای آپشن بدون Open interest وجود نخواهد داشت، زیرا بازارهای ثانویه فعال این احتمال را میدهند که قراردادهای آپشن با قیمت های منصفانه فروخته شوند. از طرف دیگر، در بازارهای آپشن دارای OI قابل توجه، ترید راحت تر میباشد. معامله گران هرگز نمیخواهند در قراردادهای با نقدینگی کم که منافع کمی دارند یا Open interest چندانی ندارند گیر کنند.
شناسایی این فرصت های معاملاتی با استفاده از معیارهای حجم و Open interest، به معامله گران اجازه میدهد تا با آرامش بیشتری با بهترین قیمت ممکن وارد بازارها شوند. بیایید یک سناریو را در نظر بگیریم که درآن سهم معامله گر، الکس، باب و جف موقعیت های معاملات آتی BTCUSDT رابازمیکنند، در حالی که معامله گر دیگر، دیو، موقعیت خود را میبندد. در اینجا نحوه تأثیر این امر بر علاقه آزاد نشان داده:
فرصت های معاملاتی
جدول فوق تغییر در OI را براساس تعداد قراردادهای باز روزانه نشان میدهد. در جدول، Open interest از ۵ به ٢١ افزایش یافت که معامله گران موقعیت های جدید را باز کردند، اما بعد از بسته شدن موقعیت های موجود، نرخ Open interest کاهش یافت.
معامله گران همچنین میتوانند تغییرات قیمت، حجم و Open interest را برای سنجش سنتیمنت بازار به کار ببرند. به عنوان مثال، اگر قیمت در حال افزایش است و با افزایش حجم و OI همراه است، تمایل به بازار بسیار صعودی است. به همین ترتیب، افزایش قیمت در کنار کاهش حجم و OI، روند نزولی را نشان میدهد.
اگر قیمت همراه با افزایش حجم و OI کاهش یابد، احساسات بازار نزولی است. این به این دلیل است که معامله گران فعالانه دارایی اساسی را شورت میکنند و انتظار دارند که قیمت ها بیشتر کاهش یابد، اما اگر حجم و افت سرمایه نیز کاهش یابد، تمایل به بازار صعودی است.
نتیجه
بازار رمزارزها میتواند در روزها، ساعت ها و حتی چند دقیقه نزدیک به انقضا بسیار ناپایدار شود و برای سرمایه گذاران که درک کامل عملکرد آن را ندارند میتواند خطرناک باشد. اگرچه معاملات فیوچر و آپشن سرمایه گذاران را قادر میسازند بدون مواجهه مستقیم از بازارهای خاص سود ببرند، اما رویدادهایی که بر این بازارها تأثیر میگذارند میتوانند به میزان قابل توجهی بر سودآوری این قراردادها تأثیر بگذارند.
علاوه بر این، برخلاف سهام و اوراق بهادار سنتی، بازار رمزارزها بصورت شبانه روزی معامله میشوند و این باعث میشود که آنها هر لحظه مستعد تحرکات ناشی از رویدادهای بازار جهانی باشند. با درک اینکه OI چگونه بر قیمت رمزارزها تأثیر میگذارد، معامله گران میتوانند با تحلیل سناریوی فعلی بازار و تفسیر صحیح احساسات، تصمیمات آگاهانه تری درباره محل سرمایه گذاری خود بگیرند.
قرارداد آتی (Future) چیست؟
یکی از مفاهیم بنیادی در بورس و بازار سرمایه، قرارداد آتی است. قراردادهای آتی در ابتدا در مورد محصولات کشاورزی و فرآورده های نفتی مورد معامله قرار می گرفتند. پس از مدتی قرارداهای آتی بر پایه نرخ بهره، ارز و شاخص بازار سهام انجام گرفت. معامله گران در این بازار نیاز دارند که با قراردادهای آتی و ویژگی های آن آشنایی کامل پیدا کنند. در اینجا سعی شده است مفهوم قرارداد آتی، اهداف و ویژگی های آن، اهرم قراردادهای آتی و همچنین قرارداد آتی در بیت کوین نیز به تفصیل بیان شود.
قرارداد آتی (Future) چیست؟
قرارداد آتی
قرارداد آتی نوعی از قرارداد است که طبق آن طرف فروشنده تعهد می کند که در زمان معینی، مقدار تعیین شده ایی از کالا را با توجه به قیمت تعیین شده به فروش برساند. همچنین طرف دیگر در این قرارداد تعهد می کند که کالای مورد نظر را در زمان معین شده خریداری کند. در این قرارداد معمولا برای پای بندی به تعهدات درون قرارداد، مبلغی به عنوان تضمین گذاشته می شود.
این مبلغ با توجه به تغییرات قیمت آتی به عنوان تضمین تعیین می شود. پس به موجب قرارداد آتی می توان کالایی را خریداریی کرد و در زمان معین شده، قیمت کالا پرداخت شده و کالا تحویل گرفته می شود. قراردادهای آتی معمولا در بورس مورد معامله قرار می گیرند. این نوع قراردادها می توانند سهام، ارز و یا اوراق قرضه را شامل شوند. این نوع قرارداد می تواند در کنترل ریسک نقش بسزایی داشته باشد. این قرارداد بر روی کالا یا دارایی منعقد می شود که تحت عنوان دارایی پایه شناخته می شود. (1)
در بورس کالا این دارایی پایه می تواند محصولات کشاورزی و یا محصولات نفتی باشد که طی قرارداد آتی مورد معامله قرار می گیرد. بر طبق این قرارداد باید حجم دارایی پایه مشخص شود. اندازه این قرارداد توسط بورس تعیین می گردد. علاوه بر این، بورس مشخص می کند که تاریخ سر رسید قرارداد آتی چه موقعی باشد. این قرارداد مولفه های دیگری نیز دارد؛ وجه تضمین اولیه، حد نوسان قیمت روزانه، حداکثر حجم هر سفارش، سقف مجاز موقعیت های باز، تحویل و مهلت گواهی آمادگی تحویل و جرایم و کارمزد از مولفه های دیگر در قراردادهای آتی هستند.
به طور کلی قراردادهای آتی در دو نوع دسته بندی می شوند. نوع اول شامل قراردادهای آتی بر پایه دارایی های فیزیکی است و نوع دوم قراردادهای آتی در حوزه سهام و شاخص است. نوع تسویه در قراردادهای مالی نیز یا به صورت تسویه فیزیکی است یا به صورت تسویه نقدی. در تسویه فیزیکی باید دارایی مورد نظر همان طور که در قرارداد مشخص شده است، به طرف معامله، تحویل داده شود.
در حالی که در روش تسویه نقدی، پولی که با ارزش کنونی دارایی برابری می کند را به طرف معامله پرداخت می کنند و دارایی به طور مستقیم تبادل نخواهد شد. با این دو روش می توان پرداخت ها و تسویه های قرارداد آتی را به سرانجام رسانید. (2)
بعد از این که معامله قرارداد آتی انجام شد، سه اتفاق ممکن است بیفتد. خنثی شدن معامله، بازگرداندن و یا تسویه. در صورتی که معامله آتی با تراکنش مخالفش با ارزش یکسان بسته شود، خنثی شدن اتفاق افتاده است. با این کار معامله گران می توانند قبل از اینکه تاریخ تسویه فرا برسد، از ضرر یا سود خود اطلاع پیدا کنند.
در صورتی که معامله گر تصمیم بگیرد که یک قرارداد آتی جدید بعد از خنثی شدن ترید اول، باز کند و زمان انقضای قرارداد را افزایش دهد، عمل بازگرداندن اتفاق می افتد.
همچنین در صورتی که معامله گر، ترید خود را خنثی نکند و یا بازنگرداند، بدیهی است که قرارداد در تاریخ انقضای خودش تسویه می گردد. در این حالت طبق قرارداد، مبلادله کالا و یا پول نقد انجام خواهد گرفت و قرارداد آتی به پایان می رسد. در ادامه در مورد هدف از انعقاد قراردادهای آتی بحث می کنیم. (2)
هدف از قرارداد آتی چیست؟
در قراردادهای آتی، هزینه های ریسک های سرمایه گذاری کاهش می یابد. این نوع قراردادها می توانند از نوسانات شدید بازار جلوگیری کنند؛ روند اصلاح قیمت ها را سرعت ببخشند و موجب تعادل قیمت ها در بازار شوند. علاوه بر این، قراردادهایی آتی می توانند کارایی بازار سرمایه را موجب شوند. در واقع با وجود قراردادهای آتی می توان مبادلات را آسان تر کرد و این موضوع برای کاهش پیچیدگی ها مبادلاتی بسیار مهم است. بنابراین برای تحقق این اهداف می توان به سراغ قراردادهای آتی رفت.
سپرده در قراردادهای آتی چیست؟
در مبحث قراردادهای آتی، سپرده نیز نقش مهمی دارد. به همین منظور یک سپرده اولیه برای خرید و یا فروش قرارداد آتی در نظر گرفته می شود که متناسب با ارزش کل دارایی است. بنابراین برای تعیین سپرده اولیه ارزش کل دارایی هم حائز اهمیت است. برای محاسبه این ارزش از یک فرمول استفاده می شود.
با استفاده از این فرمول باید حجم قرارداد در قیمت قرارداد آتی ضرب شود و حاصل ضرب این دو مقدار می تواند ارزش قرارداد آتی را به دست بیاورد؛ این کار توسط بورس کالا انجام می گیرد. همچنین این مبلغ با توجه به شرایط نوسان قیمتی، متغیر است. مبلغ سپرده اولیه به عنوان تضمین در نظر گرفته می شود.
در زمینه سپرده در قراردادهای آتی، سپرده حداقل و سپرده متغیر نیز وجود دارد. سپرده حداقل در واقع درصدی از همان سپرده اولیه است که طرفین می توانند تا سطح همان درصد در جریان روزآمد سازی معامله قرار داده شوند. سپرده متغیر هم مقداری از دارایی است که از هرکدام از اعضا برای تامین ریسک نوسان قیمتی در قبال قراردادهای آتی گرفته می شود که این کار از طرف بورس انجام می گیرد. (3)
مفهوم قرارداد آتی در بیت کوین چیست؟
قرارداد آتی در بیت کوین نیز وجود دارد و به این صورت است که مشترک با پیش بینی آینده قیمت ارز دیجیتال بدون در اختیار داشتن بیت کوین، قرارداد می بندد. این کار با سفته بازی انجام می گیرد و با افزایش یافتن قیمت بیت کوین، سود حاصل می شود. نکته حائز اهمیت این است که قراردادهای آتی بیت کوین به صورت قانون گذاری شده انجام می شوند.
بنابراین افراد می توانند از مسائل و مشکلات مصون بمانند. در قراردادهای آتی بیت کوین، اصول قرارداد آتی سنتی حفظ می شود. معامله گران در این بازار می توانند قرارداد آتی خرید که به لانگ معروف است و همچنین قراردادهای آتی فروش که به شورت معروف است را کسب کنند؛ این قراردادها موجب کسب سود می شوند. در این نوع قراردادها افراد فروشنده هم می توانند با پیش بینی از این بازار وارد معامله شوند، با این تفاوت که فروشندگان معمولا پیش بینی ثابت ماندن یا کاهش قیمت را ارائه می دهند.
مزایا و معایب قرارداد آتی چیست؟
از مزایای قرارداد آتی این است که می تواند به خوبی ریسک را در برابر تغییرات قیمتی در آینده پوشش دهد و موجب کسب سود شود. در واقع با استفاده از قرارداد آتی، قیمت فروش برای زمان آینده تثبیت می شود. این موضوع سبب می شود که قیمت در برابر نوسانات قیمتی حفظ گردد و جلوی ریسک نوسانات قیمتی گرفته شود.
علاوه بر این، مصرف کننده کالا می تواند حجم کالای خود را با قیمتی که تثبیت شده است، دریافت کند. با وجود اهرم قرارداد آتی هم معامله گران می توانند از خرید و یا فروش قرارداد آتی، سود به دست بیاورد. از مزایای ویژه این نوع قرارداد هم می توان به انعطاف پذیری آن اشاره کرد؛ به طوری طرفین معامله بتوانند راحت تر فرایند معامله را طی کنند. (4)
در مورد معایب قرارداد آتی می توان گفت این قرارداد می تواند بسته به شرایط، برای معامله گران زیان نیز به همراه داشته باشد. در صورتی که قیمت سهام شرکت مورد نظر در هنگام بازگشایی نماد، افزایش زیادی داشته باشد، خریدار یا فروشنده قرارداد آتی دچار ضرر و زیان می شود. (4)
اهرم در قرارداد آتی به چه معناست؟
اهرم در قرارداد آتی می تواند با مبلغ معینی سرمایه، موجب سود و یا زیان سرمایه گذار شود. برای محاسبه اهرم مالی در بازار آتی باید میزان ارزش قرار داد مورد نظر را بر میزان وجی که به عنوان تضمین اولیه در نظر گرفته شده است، تقسیم کرد تا اهرم بازار آتی تعیین گردد. بنابراین اگر معامله در وضعیت سود باشد، اهرم قرارداد آتی می تواند موجب سود بیشتر بشود و در صورتی که معامله در وضعیت زیان قرار گیرد، با وجود اهرم قرارداد آتی موجب زیان معامله گر می شود.
نکته ایی که در اینجا مشخص می شود این است که اهرم مالی ممکن است دچار تغییر شود و مبلغ آن ثابت نیست. در واقع با وجود اهرم در قراردادهای آتی، معامله گر می تواند با وجود سپرده اولیه خود، با توجه به کل ارزش دارایی، سود یا زیان به دست بیاورد. (5)
بازیگران بازار آتی چه کسانی هستند؟
در قراردادهای آتی دو موضع یا پوزیشن وجود دارد. موضع خرید که به Long Position معروف است و موضع فروش که به Short Position معروف است.
موضع خرید مربوط به موقعی است که معامله گر شروع به انجام معامله می کند و اوراق بهادار یا کالا یا ارز خریداری می کند. این گونه افراد اقدام به خرید قرارداد آتی می کنند و در تاریخ انقضای قرارداد بر طبق تعهد، دارایی پایه خود را تحویل می گیرند؛ در این حالت معامله گر در حالت Long قرار می گیرد.
موضع فروش مربوط به موقعی است که معامله گر در موقعیت فروش اقدام به فروش اوراق بهادار یا کالا و یا ارز می کند. بر طبق قرارداد آتی مورد نظر این شخص ملزم به تحویل دارایی پایه در تاریخ مشخص شده است؛ در این حالت معامله گر در حالت Short قرار می گیرد.
ویژگی های قرارداد آتی چیست؟
یکی از ویژگی ها بارز قراردادهای آتی، هزینه کم معامله است؛ به طوری که در مقایسه با معامله نقدی هزینه کمتر است. یکی دیگر از از ویژگی های قرارداد آتی که می توان به آن اشاره کرد، معامله آن در بورس است. این موضوع باعث می شود که بازار منسجم تری به وجود بیاید و شفافیت بیشتری برای قیمت ها ایجاد شود.
همچنین وجود اتاق پایاپای باعث می شود که پشتوانه خوبی برای هر دو طرف معامله ایجاد شود و ریسک اعتباری کاهش پیدا کند. در صورتی که اگر اتاق پایاپای وجود نداشت، امکان این که هر یک از طرفین معامله پشیمان شود و یا قرارداد را به هم بزند بیشتر می شد.
همچنین وجود سپرده اولیه در این نوع قرارداد هم می تواند به عنوان تضمین خوبی برای دو طرف معامله باشد تا هر دو طرف به قرارداد خود متعهد بمانند. بنابراین قراردادهای آتی پوشش ریسک خوبی دارند و با پوشش ریسک ها، خطرات ناشی از نوسانات قیمتی به حداقل می رسد. (5)
نتیجه گیری و جمع بندی
با بررسی مطالب ذکر شده می توانید با مفاهیم قرارداد آتی و زیر شاخه های آن آشنایی کامل پیدا کنید. هر چه بیشتر در این حوزه اطلاعات به دست بیاورید و دانش خود را بالاتر ببرید، از پیچیدگی ها این نوع قراردادها کاسته می شود. در نتیجه می توانید قراردادهای مناسب تری را منعقد نمایید و سودآوری خود را در انجام معاملات، تضمین کنید.
قرارداد آتی (Futures) چیست؟
یک قرارداد آتی (Future Contract)، قراردادی است که بین دو نفر منعقد شده که در آن یک دارایی مشخص، در زمانی معین در آینده و با قیمتی مشخص خرید و فروش میشود. وبسایت اقتصادی اینوستوپدیا (Investopedia) در تعریف قراردادهای آتی مینویسد: در یک قرارداد طرفین قرارداد موظفند تا هنگام سررسید، مفاد ارائه شده در آن را محقق نمایند. با رسیدن به تاریخ سررسید طرفین ملزم به خرید یا فروش دارایی در قیمتی هستند که در قرارداد ذکر شده است.
برای درک بهتر قرارداد آتی به این مثال توجه فرمایید. فرض کنید یک شرکت فعال در حوزه تولید نان، برای در امان ماندن از تغییرات قیمت آرد، یک قرارداد آتی میان خود و تولید کننده آرد منعقد میکند. فرض میکنیم که قیمت هر بسته آرد در زمان انعقاد قرارداد، ۱۰ دلار است. نانوایی که پیشبینی میکند قیمت آرد رشد خواهد کرد، یک قرارداد آتی خرید سه ماهه برای هزار بسته آرد و با ارزش ۱۰ هزار دلار خریداری میکند. طبق این قرارداد، نانوایی پول هزار بسته آرد را پرداخت میکند و سه ماه دیگر که قرارداد به اتمام رسید، بستههای آرد را تحویل خواهد گرفت.
اگر در پایان سه ماه که قرارداد به اتمام میرسد، قیمت طبق پیشبینی نانوایی قیمت آرد افزایش یابد و مثلا به دوازده دلار برسد، شرکت دو هزار دلار صرفهجویی کرده است.
حالا بیایید تعریف دقیقتری از قراردادهای آتی ارائه کنیم:
قراردادهای آتی به شکل موقعیتهای خرید (Long) یا فروش (Short) منعقد میشوند. در موقعیت خرید یا پوزیشن لانگ، خریدار موافقت میکند تا دارایی مورد نظر را با قیمت مشخصشده در تاریخی معین خریداری کند. در طرف مقابل، موقعیت فروش یا پوزیشن شورت است که در آن فروشنده تضمین میکند که در تاریخی معین و با رسیدن به تاریخ سررسید قرارداد، دارایی را با قیمت مورد توافق بفروشد.
شاید بتوان گفت که نکته اصلی در خصوص قراردادهای آتی، اهمیت قانونگذاری در این حوزه باشد. قراردادهای آتی در بازارهای بورس رسمی و دارای مجوز معامله میشوند. از طرف دیگر عرضه چنین قراردادهایی در بازارهای بورس منوط به کسب مجوز از نهاد مربوطه است. کمیسیون معاملاتی معاملات آتی کالای ایالاتمتحده، نهاد نظارتی اصلی در خصوص معاملات آتی ارز قراردادهای آتی در آمریکاست. در ایران نیز این قراردادها تحت نظارت سازمان بورس و وزارت صنعت، معدن و تجارت خرید و فروش میشوند.
باور اشتباهی در میان عموم وجود دارد که تصور میکنند، قرارداد آتی تکهای کاغذ است که میان دو فرد یا دو نهاد مختلف به امضا میرسد. در دنیای امروز قراردادهای آتی بیشتر به نوعی توافق دو طرفه شباهت دارند که از طریق بازارهای سهام، صرافیها و کارگزاریها خرید و فروش میشوند و لزومی بر حضور فیزیکی سرمایهگذار وجود ندارد.
تاریخچه شروع معاملات آتی
در سال ١٨٤٨ در شیکاگو تولیدکنندگان گندم برای فروش محصولات خود نیاز به بازاری داشتند تا معاملات نقدی را انجام دهند یعنی گندم بدهند و پول آنرا بستانند .
به تدریج کشاورزان (فروشندگان) و دلالان (خریداران) شروع به نوعی تعهد جهت دریافت وجه نقد خود در آینده گرفتند و زمینه معاملات آتی (Futures) را پایه ریزی کردند بدین معنی که: تولیدکننده موافقت نماید که محصول خود را به خریدار در تاریخ آینده (تاریخ تحویل کالا) با قیمت توافق شده بفروشد .
در این راستا کشاورز از قبل می داند که وجه خود را دریافت می نماید و دلال نیز از قیمت کالا با خبر می شود و این معامله برای هر دو طرف معامله سودمند است این نوع قراردادها به سرعت رایج گردید و قراردادها را قبل از تاریخ تحویل دست به دست چرخاند .
اگر دلالی احساس می کرد نیازی به گندم ندارد، قرارداد خود را به فردی که گندم را نیاز داشت می فروخت، مشابه آن نیز، تولیدکننده که قصد عدم تحویل گندم را داشت مسئولیت تحویل واقعی گندم را به دیگری منتقل می کرد .
قیمت قرارداد وابستگی به وضعیت و حرکت قیمت گندم و سیستم عرضه و تقاضا در بازار داشت .
چه مواردی مشمول معاملات آتی میگردند؟
معاملات فیوچرز یا قراردادهای آتی استاندارد، بوسیله کالاهای متنوع و مبادلات آتی تعریف شده است. بسیاری از “کالاها” وجود دارند که قراردادهای آینده مربوط به آنها هستند و به آنها commodity گفته میشود. تقریباً برای هر کالایی میتوان قرارداد آتی را تعریف کرد.
به عنوان مثال، برخی از مواد غذایی، سوخت های مختلف، فلزات گرانبها، اوراق بهادار، انواع ارز و حتی برخی از محصولات دور از تصور مانند تراشه های نیمه هادی، از محصولاتی است که با معاملات فیوچرز مورد معامله واقع میشوند.
کالاهای معمولی شامل مواد غذایی (از قبیل کالاهای اساسی مانند گندم، شکر، ذرت، سویا، برنج، چای)، فلزات گرانبها (از جمله طلا، نقره، مس و غیره)، ارز (مانند دلار، یورو، فرانک سوئیس، ین و غیره)، فهرست سهام ( به عنوان مثال کارخانجات تولیدی و داروسازی)، محصولات مالی (مانند اوراق بهادار خزانه داری) و حتی برخی از کالاهای بسیار ویژه مانند قطعات الکترونیک برای محافظت در برابر نوسانات نرخ بهره پیش فروش میشوند.
برخی از داستان های معاملات بزرگ آتی نشان میدهد که چگونه با پیش بینی درست آینده میتوان ثروت عظیمی را حاصل کرد و یا بدون تحلیل کافی از دست داد.
هدف از قرارداد آتی چیست؟
به طور کلی قراردادهای آتی به دو منظوری منعقد میشوند:
- مصونیت و پوشش ریسک (Hedging)
- سفتهبازی (Speculation)
پوشش ریسک
قراردادهای آتی این امکان را خریدار و فروشنده میدهد که خود را از شر خطرات احتمالی که در آینده گریبان کالاهای مورد نیازشان را میگیرد، خلاص کنند. فرض کنید یک شرکت میداند که ملزم است تا در آینده کالایی خاص را خریداری کند. در این حالت او قراردادی آتی از نوع خرید (لانگ) میخرد تا نیازی که در آینده برای او ایجاد خواهد شد را پاسخ دهد.
به عنوان مثال شرکت الف میداند که در شش ماه اینده باید ۲۰,۰۰۰ اونس نقره بخرد. با فرض اینکه هر اونس نقره در زمان فعلی ۱۲ دلار قیمت دارد، شرکت الف قراردادی آتی میخرد که در آن قیمت توافقی با تاریخ سررسید شش ماهه ۱۱ دلار است. بدین ترتیب او خطر افزایش قیمت را با خرید یک قرارداد آتی خنثی میکند.
این مسئله در خصوص فروش یک دارایی یا کالا نیز صادق است. مثلا اگر شرکت ب بداند که در آینده باید کالایی خاص را به بفروشد، موقعیت فروش اتخاذ میکند. مثلا این شرکت میداند طی شش ماه آینده باید ۲۰,۰۰۰ اونس نقره تحویل مشتری دهد. قیمت فعلی هر اونس نقره ۱۲ دلار است؛ از طرف دیگر فروشنده مطمئن نیست که در شش ماه آینده قیمت هر اونس نقره دستخوش چه تغییراتی میشود. در اینجا فروشنده قراردادی آتی از نوع فروش (شورت) منعقد میکند که در تاریخ سر رسید، مقدار مشخصی از نقره را با قیمت ۱۱ بفروشد. بدین ترتیب او خود را از خطرات احتمالی کاهش قیمت نقره دور کرده است.
نبود اطمینان از اتفاقات پیش رو یکی از عمده دلایل ایجاد قراردادهای آتی است. با استفاده از چنین قراردادهای ریسک نوسانات قیمت، هم برای خریدار و هم برای فروشنده، کاهش مییابد.
سفتهبازی
با استفاده از قراردادهای آتی این فرصت برای خریدار پیش میآید که با تکیه بر تحلیل و پیشبینی خود از بازار مبنی بر افزایش قیمت یک دارایی در آینده، سود کند. از طرف دیگر یک فروشنده نیز میتواند با فرض اینکه قیمت داراییاش در آینده کاهش پیدا میکند، طی یک قرارداد آتی دارایی مورد نظر را در قیمت بالاتر بفروشد تا به این وسیله بتواند با پایین آمدن قیمت، همان دارایی را دوباره بخرد.
مثالی که پیشتر در خصوص خرید و فروش قراردادهای آتی زدیم در خصوص سفتهبازی در این بازار نیز صدق میکند.
سودمندی های معاملات آینده کدامند؟
– سرمایه گذاران می توانند از قراردادهای آتی استفاده کنند تا قیمت یک دارایی اساسی را پیش بینی کنند.
– شرکت ها میتوانند قیمت مواد اولیه یا کالاهایی را که میفروشند هدج کنند تا در برابر حرکات نامطلوب قیمت محافظت شوند.
– در معاملات فیوچرز ممکن است فقط نیاز به واریز بخشی از مبلغ قرارداد توسط یک کارگزار داشته باشد و لازم نباشد همه مبلغ را پرداخت کند.
نکات منفی قراردادهای آتی کدامند؟
– این خطر برای سرمایه گذاران وجود دارد که به دلیل استفاده از اهرم های آتی، میتوانند بیش از مبلغ سرمایه اولیه را از دست بدهند.
– سرمایه گذاری در معاملات فیوچرز ممکن است از حرکت قیمت به سوی قیمت های مطلوب جلوگیری کند.
– معاملات مارجین یا حاشیه ای میتواند یک شمشیر دو لبه باشد، به این معنی که میزان سود برای معامله گران تقویت میشود، اما احتمال دارد زیان معاملات آتی ارز های زیادی نیز به همراه داشته باشد.
مدیریت ریسک چگونه قراردادهای آتی را پوشش میدهد؟
معاملات فیوچرز برای خریدار و فروشنده این امکان را فراهم میکند که بتوانند خود را از پیشامد خطرات احتمالی که ممکن است در آینده کالاهای مورد نظرشان را در برگیرد، حفظ کنند. به عنوان مثال یک شرکت میتواند با استفاده از پوزیشن لانگ Long کالای خاصی را که تمایل دارد، خریداری کند. این شرکت میتواند با معاملات آینده، کالایی را خرید کند تا نیاز خود به آن کالا را برآورده نماید.
مثالی از معامله خرید آتی آن است که شرکتی برای 6 ماه آینده خود نیاز به چند تن آهن دارد، در حال حاضر هر کیلو آهن 11000 تومان قیمت دارد، شرکت با یک قرارداد خرید آتی آهن مورد نیاز خود را به قیمت هر کیلو 10000 تومان میخرد. بدین سان این شرکت با یک قرارداد خرید آتی، ریسک افزایش قیمت را خنثی مینماید.
مثالی از قرارداد فروش آتی آن است که یک تولید کننده، میخواهد در آینده چندین تن آهن را به مشتری خود بفروشد، هم اکنون آهن کیلویی 11000 تومان قیمت دارد، این شرکت به عنوان فروشنده نمیداند که در شش ماه آینده، آهن چه قیمتی خواهد داشت، به همین دلیل چندین تن آهن را به مشتری خود به قیمت کیلویی 10000 تومان به فروش میرساند. از این طریق این شرکت ریسک کاهش قیمت آهن را از خود دور مینماید.
در این دو مثال میبینیم که یکی از دلایل عمده در عقد معاملات فیوچرز، نداشتن اطمینان معامله گران از اتفاقات آینده و حفظ کردن سرمایه شان از بالا و پایین رفتن قیمت میباشد. با عقد این قراردادها، ریسک قراردادهای بین خریدار و فروشنده کاهش مییابد.
اهرم در قرارداد آتی چیست؟
اهرم یا لوریج (Leverage) یکی از قابلیتهایی است که استفاده از آن در خصوص قراردادهای آتی امری معمول به حساب میآید. بنا به تعریف ساده، اهرم یعنی معاملهگر ملزم به پر کردن صد درصد از ارزش قرارداد آتی نیست. اهرم در مباحث اقتصادی، مفهومی شبیه به علم فیزیک دارد؛ همانطور که در علم فیزیک، از اهرم برای انجام راحتتر امور استفاده میشود، در مباحث اقتصادی و مالی نیز از اهرم برای کسب سود به روشی تسهیل شده و بازدهی بالاتر استفاده میشود. صد البته باید به یاد داشت که استفاده از اهرمها به همان اندازه که سود معاملهگر را بیشتر میکند، در هنگام ضرر نیز باعث چند برابر شدن سرمایه از دست رفته وی خواهد شد.
هنگامی که در قراردادهای آتی، معالمهگر از اهرم استفاده میکند، مبلغی به عنوان «مارجین اولیه» (Initial Margin) در اختیار کارگزار قرار میدهد. مارجین اولیه کسری از ارزش قرارداد آتی است که توسط معاملهگر، همزمان با خرید قرارداد پرداخت میشود. این مقدار بسته به اندازه قرارداد، ریسک اعتباری سرمایهگذار و شرایط و قوانین کارگزار متغیر است.
در پایان مدت قرارداد و رسیدن به موعد سررسید، سرمایهگذار موظف است مقدار ارزش اولیه قرارداد را به کارگزار عودت دهد.
در صورت استفاده صحیح و حسابشده از اهرم در قراردادهای آتی سود معاملهگر چندین برابر خواهد شد و اگر محاسبات وی درست از آب در نیایند، تمام سرمایه او از دست خواهد رفت.
مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان در آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه مسائل پیرامون بورس در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.