دامنه نوسان سهام چیست؟

در جدول بالا، دامنه نوسان با توجه به رنگ هر تابلو مشخص شده است.

قیمت مجاز سهم و دامنه نوسان قیمت

منظور از قیمت مجاز روی تابلوی معاملاتی هر سهم چیست؟ آیا وجود دامنه نوسان یا همان بازه مجاز تغییرات قیمتی در یک روز برای بازارهای مالی خوب است؟ در این مطلب قصد داریم با مفهوم قیمت مجاز سهم آشنا شویم و ببینیم که وجود محدودیت در تغییرات قیمت به‌نفع فعالان بازار است یا خیر؟

با بررسی روند حرکتی بورس در سال‌های اخیر، می‌توان گفت که بورس اوراق بهادار تهران نسبت به اخباری که روزانه منتشر می‌شوند، به‌شدت واکنش نشان می‌دهد. با درج خبر تحریم یک صنعت، فردای آن روز می‌بینیم که تمامی سهم‌های آن صنعت در صف فروش قفل شده‌اند ولی کسی در آن قیمت خریدار سهم نیست و شما نمی‌توانید سهم را بفروشید.دامنه نوسان سهام چیست؟ دامنه نوسان سهام چیست؟

اخبار مثبت نیز تاثیری به همین صورت دارند. مثلا با منتشر شدن خبر صدور مجوز برای افزایش قیمت لاستیک، تقاضای خرید برای آن افزایش پیدا می‌کند، ولی قیمت آن نمی‌تواند بیش از حد مجاز روزانه رشد داشته باشد. به بازه قیمتی که سهم طی یک روز در آن نوسان می‌کند قیمت مجاز گفته می‌شود.

قیمت مجاز سهم چیست؟

به کمترین و بیشترین قیمتی که یک سهم در طول یک روز می‌تواند داشته باشد، قیمت مجاز سهم گفته می‌شود. در واقع قیمت مجاز سهم، سقف و کف قیمتی را در طول یک روز مشخص می‌کند. یعنی قیمت فقط اجازه دارد که در آن بازه زیاد و کم شود و نمی‌تواند بیش از این مقدار تغییر کند.

این دامنه نوسان باتوجه به بازاری که شرکت در آن ثبت شده متفاوت است. دامنه نوسان مجاز برای سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس برابر است با مثبت و منفی پنج درصد قیمت پایانی روز قبل.

در شکل زیر تابلو معاملاتی یک سهم را بعد از پایان زمان معامله بازار در تاریخ 1399/08/25 می‌بینید. قیمت پایانی که در این تابلو نشان داده می‌شود برابر است با میانگین موزون معاملات انجام شده در همین روز.

همان‌طور که در تصویر بالا می‌بینیم، قیمت معاملات، تنها در بازه مجاز قیمتیِ مشخص شده در تابلو نوسان کرده است. اما این قیمت مجاز چگونه محاسبه می‌شود؟

نحوه محاسبه قیمت مجاز سهم

در تصویر قبل می‌بینیم که قیمت پایانی روز قبل برابر است با 36080 . همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، دامنه نوسان مجاز برای سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس برابر است با مثبت و منفی پنج درصد قیمت پایانی روز قبل. حال با استفاده از قیمت پایانی روز قبل دامنه مجاز فردا را حساب می‌کنیم.

36080 *1.05 = 37884 بالاترین قیمت مجاز سهم در روز

36080*0.95 = 34276 پایین‌ترین قیمت مجاز سهم در روز

حالا سراغ تابلو معاملاتی همان سهم قبلی در روز بعد می‌رویم. به بازه مجاز دقت کنید. این بازه رند شده همان عددی است که ما محاسبه کردیم.

حالا اگر بخواهیم بازه قیمتی مجاز فردا را حساب کنیم، باید مثل بالا عمل کنیم. یعنی مثبت و منفی پنج درصد 37140 را محاسبه کنیم.

توجه کنید که بازه روز با قیمت مجاز سهم فرق دارد. بازه روز کمترین و بیشترین قیمتی را که سهم در طول روز معامله شده نشان می‌دهد. اما قیمت مجاز سهم نشان‌دهنده کمترین و بیشترین قیمتی است که یک سهم می‌تواند در طول یک روز داشته باشد. در واقع بازه روز، بازه هفته و بازه سال نشان‌دهنده بیشترین و کمترین قیمتی است که سهم در طی آن بازه زمانی معامله شده است.

قیمت مجاز در بازارهای مختلف

دامنه نوسان یا همان قیمت مجاز در همه بازارها و برای همه اوراق بهادار یکی نیست. برای مثال شرکت‌های پذیرفته شده در بازار پایه فرابورس، دامنه نوسان کمتری دارند.

دامنه مجاز تغییرات قیمت در تابلو زرد برابر با مثبت و منفی سه درصد قیمت پایانی دیروز، در تابلو نارنجی برابر با مثبت و منفی دو درصد قیمت پایانی دیروز و در تابلو قرمز مثبت و منفی یک درصد قیمت پایانی روز قبل است.

این دامنه مجاز برای حق تقدم‌های خرید سهام برابر با مثبت و منفی ده درصد قیمت پایانی روز قبل است.

در بعضی از بازارها مثل فارکس، دامنه مجاز نوسان قیمتی وجود ندارد. در این بازارها قیمت‌ها می‌توانند در طول یک روز رشد و نزول بسیاری داشته باشند.

بازار با دامنه یا بدون دامنه

وجود دامنه نوسان روزانه از این نظر اهمیت دارد که ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. اما چگونه؟

انتشار اخبار خوب یا بد، چه در سطح اقتصاد کلان و چه در سطح یک شرکت، بر احساسات سرمایه‌گذاران تاثیر بسیار زیادی دارد. همان‌طور که قبلا گفتیم، احساسات عامل بسیار مهمی بر روند تصمیم‌گیری افراد به‌خصوص در زمینه مالی و سرمایه‌گذاری هستند.

باتوجه به این که در کشور ما اخبار به‌شدت بر تصمیمات سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گذارد، اگر خبری در بازار بپیچد افراد معمولا بدون توجه به صحت خبر، به خرید و فروش‌های هیجانی روی می‌آورند. دامنه نوسان برای کمک به تعدیل احساسات سرمایه‌گذاران، محافظت از سرمایه آن‌ها و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری ایجاد شده است و از بروز ضررهای سنگین در یک روز جلوگیری می‌کند.

علاوه‌بر مورد ذکر شده، وجود دامنه نوسان مجاز امکان دست‌کاری در بازار را کاهش می‌دهد. یعنی سهامداران عمده نمی‌توانند به راحتی قیمت‌ها را تغییر بدهند و از بازار سودهای نامتعارف کسب کنند. به‌طور کلی این دامنه از بوجود آمدن تغییرات ناگهانی قیمتی جلوگیری میکند.

معایب وجود دامنه نوسان

کند شدن روند کشف قیمت یکی از معایب وجود دامنه نوسان است. فرض کنید نرخ خوراک برخی صنایع تغییرات زیادی داشته باشد و یا قیمت ارز خیلی بالا برود. اخباری از این قبیل می‌توانند تغییراتی بیشتر از دامنه نوسان قیمتی مشخص شده در قیمت سهام شرکت‌های صادرکننده و یا شرکت‌های تولیدی ایجاد کنند.

برای مثال خبری که می‌توانست در یک روز به اندازه 20 درصد تاثیر مثبت یا منفی در قیمت سهم داشته باشد، حالا تاثیر خود را در یک هفته نشان خواهد داد. به‌طور کلی این دامنه مانع از رها شدن قیمت در یک روز می‌شود. این فرآیند علاوه‌بر این که روند کشف قیمت را کند می‌کند، می‌تواند یک جو روانی منفی چند روزه هم در بازار ایجاد کند. این جوهای روانی به‌شدت بر احساسات سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گذارد.

علاوه‌بر موارد ذکر شده این موضوع نقدشوندگی سهام شرکت‌ها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث بوجود آمدن صف‌های فروش طولانی می‌شود.

چه زمانی یک سهم بدون دامنه نوسان معامله می‌شود؟

معمولا بعد از برگزاری مجامع شرکت‌ها، تقسیم سود و یا تصمیم‌گیری در رابطه با افزایش یا کاهش سرمایه باتوجه به صلاحدید ناظر بازار سهم بدون دامنه نوسان باز می‌شود.

بعضی از اتفاقات بزرگ مانند صدور مجوز بهره‌برداری از معادن یک شرکت می‌تواند بر قیمت سهام آن شرکت تاثیر زیادی بگذارد. در این مواقع بعد از باز شدن سهم، با صلاحدید ناظر بازار دامنه نوسانی برای آن در نظر گرفته نمی‌شود. یعنی اجازه داده می‌شود که این خبر تا جایی که ممکن است تاثیر خود را بر قیمت سهم بگذارد.

جمع‌بندی

قیمت مجاز کمترین و بیشترین قیمتی است که یک سهم در طول روز می‌تواند داشته باشد. این قیمت باتوجه به قیمت پایانی سهم در روز قبل محاسبه می‌شود. به‌طور کلی وجود دامنه نوسان علاوه‌بر جنبه‌های مثبت مثل کاهش ریسک و جلوگیری از ایجاد بحران در بازارها، جنبه‌های منفی هم دارد.

مثل عدم واکنش سریع قیمت نسبت به اخبار منتشر شده. برخی از فعالان بازار سرمایه وجود این دامنه را برای بازار ضروری می‌دانند و اما برخی دیگر با آن مخالف هستند. نظر شما در این باره چیست؟

پیشنهاد شرکت بورس تهران برای تغییر دامنه نوسان در سال ۱۴۰۱/پیش‌بینی روند بهتر بازار سهام در سال جدید

تهران- ایرنا- مدیر عامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران گفت: شرکت بورس تهران پیشنهاد کرده است تا به صورت فصلی یک درصد تا سقف ١٠ درصد به دامنه نوسان اضافه شود که این موضوع در هیات مدیره سازمان بورس در دست بررسی است.

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، بعد از نوسانات شدید ایجاد شده در بورس طی ٢ سال گذشته، اقدامات زیادی برای بازگشت آرامش به بازار و در راستای ایجاد تغییر در مسیر شاخص بورس در دستور کار مسوولان ارشد بازار سرمایه قرار گرفت؛ این در حالی است که با وجود تصمیمات اتخاذ شده به نفع معاملات بورس اما هیچ یک از آنها نتوانست با تاثیری مثبت بر روند بازار همراه شود و زمینه ساز روزهای خوش در بین سرمایه گذاران بازار سرمایه شود.

با وجود اینکه مسوولان مربوطه در روزهای پر نوسان بازار سهام، این بازار را به خود رها نکرده بودند اما در این میان برخی حضور داشتند که با حاشیه سازی های خود در صدد نشان دادن کم کاری مسوولان بودند و بارها چنین صحبتی مطرح شد که در این مدت این بازار به حال خود رها شد و اقدام قابل قبولی در زمینه بهبود وضعیت بازار مورد توجه تصمیم گیرندگان بازار قرار نگرفت.

با توجه به ایجاد چنین حاشیه هایی در بین فعالان بازار، "محمود گودرزی"، مدیر عامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران امروز (چهارشنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا به پاره ای از توضیحات درباره عوامل تاثیرگذار بر نوسانات سال گذشته بورس و نیز برنامه های این شرکت در سال ۱۴۰۱ و در زمینه بهبود روند معاملات بورس پرداخته است که در ادامه آن را می خوانید.

ایرنا- به نظر شما چه عواملی زمینه ساز ایجاد نوسانات در معاملات بازار سرمایه برای سال ۱۴۰۰ بود؟

"گودرزی": در ۲ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۰، ابهامات سیاسی مربوط به انتخابات ریاست جمهوری و کاهش ۲۰ درصدی نرخ ارز سبب روند ملایم و کاهنده بازار شد.

اجرایی شدن مصوبات سران قوا در راستای حمایت از بازار سرمایه، تقویت صندوق تثبیت بازار سرمایه، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و ارایه دیدگاه‌های مثبت رییس جمهور جدید نسبت به بازار سرمایه، کاهش نرخ سود بین بانکی و رشد نرخ ارز باعث شدند تا بازار سهام از سومین ماه سال ۱۴۰۰ روندی صعودی را آغاز کند و این مسیر را تا شهریور ما ۱۴۰۰ ادامه دهد.

پس از آن افزایش سه درصدی نرخ سود بین بانکی و ابهامات بودجه به ویژه در مورد نرخ خوراک و حقوق مالکانه، ادامه روند صعودی بازار متوقف و روندی نزولی به آن تحمیل شد.

در مجموع شاخص کل بورس پس از طی کردن روند نزولی ٢ ماهه و پس از آن در ۴ ماه صعود، سپس برگشت به روند نزولی در پایان یازدهمین ماه سال ۱۴۰۰ به نخستین روزهای سال گذشته قرار گرفت.

ایرنا: آیا از نظر شما با توجه به روند نزولی که بازار در سال ۱۴۰۰ تجربه کرد، سال جدید می تواند سال سرمایه گذاری در بورس باشد؟

"گودرزی": تعیین مسیر معاملات بازار سهام تحت تأثیر عوامل زیادی قرار دارد.

متغیرهایی مانند قیمت جهانی فلزات اساسی، قیمت نفت و فرآورده‌های پالایشی و محصولات پتروشیمی، سیاست‌های بانک مرکزی در تعیین نرخ سود بانکی، سیاست‌های مالی دولت، سازوکار تعیین قیمت کالاهای اساسی در کشور، نرخ تورم، نرخ ارز و البته متغیرهای سیاسی و روابط بین الملل همگی بر روند بورس اثرگذار هستند.

بورس تهران که پذیرای شرکت‌هایی از ۴۰ صنعت متفاوت است متاثر از تعداد بالایی از متغیرهای اقتصادی و سیاسی است و تغییرات روند یک متغیر می‌تواند اثر متفاوتی بر صنایع مختلف داشته باشد.

همچنین این امکان وجود دارد که متغیرها همسو با یکدیگر حرکت نکرده و اثرات یکدیگر را خنثی ‌کنند.

در هر حال با توجه به آن که روند آتی متغیرهای اثرگذار بر بورس هرگز با قطعیت قابل پیش‌بینی نیستند، بنابراین در مورد روند آینده بورس به ویژه آینده کوتاه مدت آن نیز نمی‌توان با قطعیت اظهار نظر کرد اما در مجموع با توجه به روند کلی بورس تهران در سالیان گذشته و همچنین افت قابل دامنه نوسان سهام چیست؟ ملاحظه‌ آن از مرداد ۱۳۹۹ تا پایان آن سال و تداوم روند آن در سال ۱۴۰۰، می‌توان پیش‌بینی کرد که سال ۱۴۰۱ سال بهتری برای بورس تهران باشد.

ایرنا- آیا می توان در سال ۱۴۰۱ امیدوار به تغییر مسیر بورس و ورود دوباره نقدینگی ها به بازار سرمایه باشیم؟

"گودرزی": به باور بنده با توجه به وجود ۲۲ میلیون کدمعاملاتی فعال و نزدیک به ۵۰ میلیون کد معاملاتی در جامعه ایرانی، در صورتی که بازار سرمایه روند رو به رشد خود را با اعتماد سازی اقتصادی و سیاسی به صورتی پایدار از سر گیرد، شاهد حضور دوباره سرمایه‌گذاران در این بازار خواهیم بود.

ایرنا: توصیه شما به سرمایه گذاران برای سرمایه‌گذاری در بورس یا ورود نقدینگی به دیگر بازارها چیست؟

"گودرزی": بازار سهام، بازاری پیچیده و تحت تأثیر متغیرهای گوناگون و متعدد است، سرمایه‌گذاری در بازار سهام فعالیتی است که نیاز به تخصص، صرف وقت و انرژی دارد.

بدیهی است افرادی که شاغل به فعالیت‌های دیگر اقتصادی هستند از تخصص و زمان لازم برای سرمایه‌گذاری حرفه‌ای در این بازار برخوردار نیستند و برای حضور در آن باید بر تجربه و تخصص نهادهای مالی واسط تکیه کنند؛ بنابراین همچون همیشه توصیه می‌شود که سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای برای ورود به بازار سهام از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا شرکت‌های سبدگردانی اقدام کنند.

اکنون تعداد قابل توجهی صندوق‌ سرمایه‌گذاری، شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری و سبدگردان در کشور فعال هستند و می‌توانند خدمات حرفه‌ای خود را در اختیار سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای قرار دهند.

ایرنا: برنامه های شرکت بورس تهران برای کاهش نوسانات بازار در سال ١٤٠١ چیست؟

"گودرزی": نوسان، جزئی از روند بازار سهام است و جلوگیری از نوسان بازار به ماهیت آن که معامله دارایی‌های مالی در فضایی نقدشونده است، آسیب می‌رساند.

آنچه در بازار سهام غیرقابل‌قبول است و مسئولان بازار سرمایه همواره مصمم به متوقف کردن آن هستند، نوسان بازار ناشی از انتشار اطلاعات نادرست، انجام معاملات متقلبانه و فریب‌کارانه است.

اصولاً وجود دامنه نوسان نیز با هدف آگاهی سرمایه‌گذاران از تغییرات قیمتی و دادن فرصت به سرمایه‌گذاران برای اخذ تصمیمات مقتضی است.

بورس تهران برای افزایش توان نظارتی و افزایش شفافیت بازار اقدام به ارتقای مستمر سازوکارهای مکانیزه نظارت بر بازار کرده و همچنین سازمان بورس با همکاری بورس تهران روش و سازوکار افشای اطلاعات توسط ناشران را نیز بهینه و مبتنی بر فناوری‌های نوین کرده است.

از سوی دیگر تکیه بر سازوکار بازارگردانی تأثیر مناسبی بر نقدشوندگی و جلوگیری از نوسانات هیجانی بازار داشته و همچنان در دستور کار بورس تهران قرار خواهد داشت.

تفکیک بازار براساس شرایط بنیادی شرکت‌ها از جمله پیشنهادهای دامنه نوسان سهام چیست؟ بورس تهران برای بهبود ریزساختارهای به باور بنده می تواند کمک شایانی به بهبود فرآیندهای معاملاتی کند که البته این موارد برای بررسی به سازمان بورس ارسال شده است.

ایرنا: نظر شما نسبت به حذف دامنه نوسان یا افزایش آن در بازار چیست؟

"گودرزی": دامنه نوسان در همه بورس‌های اوراق بهادار مورد استفاده قرار می‌گیرد و سازمان جهانی نهادهای ناظر بازارهای سرمایه (IOSCO) نیز استفاده از آن را برای جلوگیری از نوسانات شدید قیمتی به همه بورس‌ها توصیه کرده است.

در صورت نبود دامنه نوسان یا افزایش قابل توجه آن به احتمال زیاد شاهد تشدید نوسانات هیجانی بازار خواهیم بود و این امر به زیان سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای است و توان دستکاری و سوءاستفاده از روند هیجانی بازار توسط متخلفین را نیز افزایش خواهد داد.

در صورتی که کلیت بازار علاقمند به افزایش دامنه نوسان باشد و تبعات آن را نیز بپذیرد، گزینه مناسب تفکیک بازار براساس شرایط بنیادی شرکت‌ها و افزایش معقول دامنه نوسان برای شرکت‌هایی است که از شرایط بنیادی و بازاری مناسب برخوردار هستند.

در این خصوص بورس تهران پیشنهاد کرده است تا به صورت فصلی یک درصد تا سقف ١٠ درصد به دامنه نوسان اضافه شود که این موضوع در هیات مدیره سازمان بورس در دست بررسی است.

ایرنا: دولت سیزدهم در این بازار اقدامات مهمی مانند حذف قیمت گذاری دستوری در کالاهایی مانند سیمان و فولاد و تسریع در واگذاری سهام سرخابی ها انجام داد، نظر شما نسبت به این اقدامات دولت سیزدهم چیست؟

"گودرزی": حذف قیمت‌گذاری دستوری و توجه بیشتر به بازار سرمایه خبر خوشی برای فعالان این بازار خواهد بود.

سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه نیازمند پیش‌بینی متغیرهای اقتصادی است و پیش‌بینی متغیرهای یادشده زمانی امکان‌پذیر است که روند آنها در بازار و تحت تأثیر سایر متغیرهای اقتصادی شکل بگیرد.

تصمیمات سیاست‌گذاران اقتصادی را به سختی می‌توان پیش‌بینی کرد؛ البته می‌توان از آنها آگاه شد اما پیش‌بینی متغیرهای اقتصادی و سرمایه‌گذاری براساس این پیش‌بینی‌ها تخصص فعالان بازار سرمایه است.

در صورتی که سازوکار تعیین‌ قیمت‌ها به بازار سپرده شود؛ متخصصین بازار سرمایه امکان بیشتری برای بهره‌گیری از توان تخصصی خود خواهند داشت؛ در غیر این صورت مجبور خواهند بود تا در فضایی پر ابهام منتظر اخذ تصمیمات سیاست‌گذاران اقتصادی باشند. بنابراین طبیعی است که بازار سرمایه از حذف قیمت‌گذاری دستوری استقبال کند.

ایرنا: طی سال گذشته شاهد حذف قیمت گذاری دستوری برخی کالاها از جمله سیمان و در ادامه عرضه زنجیره تولید فولاد از جمله مواد معدنی در بورس بودیم؛ این اتفاق را چگونه ارزیابی می کنید و چه اثراتی برای بازار، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان داشته و دارد؟

"گودرزی": همان طور که قبلاً توضیح داده شد حذف قیمت‌گذاری دستوری امکان پیش‌بینی روند بازار را برای متخصصین بازار سرمایه فراهم می‌آورد.

از سوی دیگر سپردن سازوکار قیمت‌گذاری به عرضه و تقاضا و حذف قیمت‌گذاری دستوری به ویژه برای کالاهای اساسی که قیمت بازاری بیشتری نسبت به قیمت دستوری دارند می‌تواند به سودآوری بیشتر شرکت‌ها و وضعیت بهتر آنها در بازار منتهی شود.

ایرنا: وزارت صمت سعی دارد مکانیسم سهمیه بندی تخصیص مواد اولیه را به کلی کنار بگذارد و با عرضه کل محصولات در بورس، به سیاست گذاری بدون قیمت گذاری بپردازد، حذف نظام سهمیه‌بندی چه اثراتی بر روی سهام شرکت ها خواهد داشت؟

"گودرزی": اصولاً سازوکار سهمیه‌بندی و تخصیص دستوری مواد اولیه منجر به کاهش دستوری قیمت مواد اولیه می‌شود و سود شرکت‌های تولیدکننده این مواد را کاهش می‌دهد و همچنین با ایجاد بازار غیررسمی به افزایش واسطه‌گری و انتقال سود از تولیدکننده به واسطه منتهی می‌شود.

در صورت تعیین قیمت مواد اولیه توسط سازوکار عرضه و تقاضا به ویژه از طریق بازار شفافی همچون بورس کالا، سودآوری شرکت‌های تولیدکننده مواد اولیه افزایش می‌یابد و شرایط آنها در بورس تهران نیز بهتر می‌شود.

اجرای دامنه نوسان پویا در بازار سهام/ آخرین جزئیات از ورود رمز ارزها به بورس

تهران- ایرنا- رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن اعلام آخرین جزئیات ورود رمزارزها به بازار سرمایه از ایجاد دامنه نوسان پویا در بازار سهام خبر داد و گفت: تا پایان سال دامنه نوسان بازار به ۱۰ درصد افزایش می‌یابد.

به گزارش روز سه‌شنبه ایرنا، بازار سرمایه کشور در چند سال اخیر کانون توجه جامعه قرار داشت. این بازار پس از رشد ۴۰۰ درصدی در ماه پایانی و دامنه نوسان سهام چیست؟ ۴ ماه نخست سال ۹۹، از مرداد ماه ۱۳۹۹ وارد روند ریزشی شد و این موضعیت تا پایان پاییز ۱۴۰۰ ادامه یافت. سازمان بورس با شروع به کار دولت سیزدهم و در آغاز دوره فعالیت رئیس جدید سازمان بورس و اوراق بهادار برای ایجاد ثبات در بازار سهام، تصمیمات متعدد و برنامه‌ریزی‌های زیادی را به‌منظور کاهش و درنهایت حذف هیجانات کاذب انجام داد تا این بازار که با مشکل دامنه نوسان سهام چیست؟ بی‌اعتماد از دولت قبل مواجه بود به ثبات برسد.

البته به گفته مجید عشقی رئیس سازمان بورس، اعتماد از دست رفته، یک روز بازنمی‌گردد اما تصمیمات وزارت اقتصادی و سازمان بورس می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد امیدواری‌ها در معاملات بازار سهام باشد که امروز و پس از گذشته چند ماه از دولت سیزدهم، شاهد ایجاد ثبات در بازار سرمایه هستیم.

ایجاد تغییرات در دامنه نوسان ازجمله تصمیماتی بود که با موافقان دامنه نوسان سهام چیست؟ زیادی از سوی سهامداران همراه شد و اکثر آن‌ها وجود دامنه نوسان در بازار و نیز ایجاد محدودیت در معاملات را به‌عنوان اقدام مشکل‌ساز عنوان کرده بودند و بارها اظهارنظرهای مختلفی را نسبت به تصمیم‌گیری در زمینه دامنه نوسان مطرح کردند. اکنون و با توجه به مشکلات ایجادشده در خصوص وجود دامنه نوسان، تصمیمات جدیدی نسبت به افزایش تدریجی دامنه نوسان اتخاذ و قرار بر این شد تا دامنه نوسان به‌صورت فصلی یک درصد اضافه شود، نخستین مرحله آن از ٢٩ فروردین‌ماه اجرا شد و دامنه نوسان از مثبت و منفی پنج درصد به مثبت و منفی ٦ درصد تغییر کرد.

در ادامه چنین مسائلی، رمزارزها از دیگر موضوعاتی بود که سرمایه‌گذاران بعد از ورود شاخص بورس به مدار نزولی و نیز ضرر و زیان‌های سنگین متحمل شده، اقدام به خروج سرمایه‌های خود از بازار و نیز ورود آن به رمزارزها کردند که بارها هشدارهای مختلفی از کارشناسان و مسوولان نسبت به این تصمیم عجولانه سهامداران عنوان شد؛ زیرا با توجه به بی‌توجهی سرمایه‌گذاران نسبت به توصیه‌های مطرح‌شده، سازمان بورس تصمیم گرفت تا به‌منظور سروسامان دادن به این بازار اقدامات جدیدی را حوزه بازار رمزارزها در دستور کار قرار دهد.

هفته گذشته «مجید عشقی» رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار مهمان خبرگزاری ایرنا بود و پس از بازدید از بخش‌های مختلف خبرگزاری جمهوری اسلامی، در خصوص آخرین وضعیت بازار سرمایه و نیز برنامه‌های این سازمان گفت‌وگویی تفصیلی با خبرنگاران ایرنا انجام داد که بخش نخست آن با عنوان «اقدامات دولت دوازدهم فاجعه‌ساز ریزش بورس بود/ سهام ۲۵ شرکت آماده ورود به بازار سرمایه» روز یکشنبه هفته جاری منتشر شد و بخش دوم و پایانی این مصاحبه امروز منتشر می‌شود.

رئیس سازمان بورس در این بخش از ایجاد دامنه نوسان پویا در بازار سهام، ورود رمزارزها به بورس، آخرین وضعیت سهام عدالت و فروش آن و رصد آنلاین معاملات سخن گفت که در ادامه متن کامل آن را مشاهده می‌کنید.

تدوین قانون جدید برای رمزارزها/ راه‌اندازی صندوق رمزارزها در بورس

ایرنا: آخرین تصمیمات اتخاذشده از سوی سازمان بورس در زمینه ورود و انجام معاملات رمزارزها در بازار سرمایه به کجا رسیده است؛ آیا معاملات رمزارزها می‌تواند به رقیبی برای معاملات بازار سهام تلقی شود؟

عشقی: با توجه به صحبت‌های انجام‌شده در دولت، اکنون مقررات و قانونی برای رمزارزها و نیز رمز دارایی‌ها در حال تدوین است که در این قانون وظایفی برای سازمان بورس در نظر گرفته شده است البته این قانون تاکنون نهایی نشده و باید به جمع‌بندی‌های لازم برسد.

در کل جنس این بازار (رمزارزها) متفاوت با بازار سهام است و با ریسک‌های کاملاً متفاوتی روبرو است، همچنین در این میان برخی از مباحث فقهی جدی هم در خصوص آن وجود دارد که در سازمان بورس مطرح و اکنون در حال بررسی آن هستیم. با توجه به وجود چنین مسائلی، تاکنون تصمیم جدی در خصوص معامله رمزارزها در بازار سرمایه گرفته نشده و به جمع‌بندی نهایی نرسیده است.

در کنار این مسئله، موضوع استفاده از فناوری‌های بلاکچین و نیز فناوری‌های مشابه آن در فرآیندها مطرح است؛ این موضوع دارای بحث و مقوله متفاوتی است و باید برخی از فرآیندها را از طریق استفاده از نوآوری‌های جدید در دستور کار قرار دهیم، در این زمینه هم با کمک سایر نهادهای مالی در حال بررسی و تصمیم‌گیری هستیم تا مشخص شود که چگونه می‌توان از نوآوری‌های جدید در فرآیند تسویه و نیز ثبت و نگهداری دارایی‌ها استفاده کرد.

در خصوص معامله رمزارزها صندوقی پیشنهاد شده که قرار است به‌صورت آزمایشی در سندباکس اجرایی شود، اکنون اقدامات آن انجام‌شده و این صندوق‌ها در صورت تایید مسائل فقهی راه‌اندازی خواهند شد.

افزایش دامنه نوسان به ١٠ درصد تا پایان سال

ایرنا: سازمان بورس برای جلوگیری از هیجانات در معاملات، تصمیم به افزایش دامنه نوسان کرد، برنامه برای این موضوع چگونه است و آیا دامنه نوسان از ابتدای تابستان به مثبت و منفی هفت درصد تغییر پیدا می‌کند؟

عشقی: موضوع دامنه نوسان جزو بحث‌های بسیار مهم تلقی می‌شود که دارای مخالفان و نیز موافقانی هستند. بر اساس بررسی‌های انجام‌شده به این نتیجه رسیده‌ایم که دامنه نوسان به‌تدریج افزایش یابد و تغییر آن در هر فصل نیازمند گزارش و نتیجه اجرای فاز نخست تغییر دامنه نوسان است.

تکلیف کرده‌ایم تا مسوولان شرکت بورس تهران و فرابورس معاملات بازار را مورد رصد قرار داده و نتیجه را بعد از سه ماه به سازمان بورس ارائه دهند. با توجه به گزارش ارائه‌شده اگر مشاهده شود که افزایش دامنه نوسان در مرحله نخست با تأثیر مثبتی همراه باشد، در خصوص افزایش دوباره دامنه نوسان و نیز بازارهایی که باید شامل این افزایش شوند، تصمیم‌گیری خواهیم کرد و دامنه نوسان باید به‌طور حتم به‌صورت تدریجی افزایش می‌یابد؛ البته تاکنون تصمیم نهایی برای افزایش دامنه نوسان تا ۱۰ درصد اتخاذ نشد، اما هدف ما این است که دامنه نوسان را تا پایان سال ۱۴۰۱ به ۱۰ درصد افزایش دهیم.

برنامه سازمان بورس برای اجرای دامنه نوسان پویا در بازار سهام

ایرنا: برخی در بازار سرمایه موافق حذف کامل دامنه نوسان هستند، آیا در این زمینه برنامه‌ای وجود دارد؟

عشقی: حذف کامل دامنه نوسان نیازمند الزاماتی است که در موقعیت فعلی بازار، شرایط اجرای آن فراهم نیست. قرار بر این است تا در بلندمدت بحث دامنه نوسان پویا را پیگیری کنیم تا دامنه نوسان متناسب با وضعیت بازار تغییر کند. از این طریق ضمن وجود محدودیت، دامنه نوسان باز خواهد بود که در کنار آن بحث دست‌کاری معاملات و نیز انجام نظارت‌ها قابل اعمال باشد.

دامنه نوسان پویا، مدل منطقی در نظر گرفته‌شده برای دامنه نوسان است. این اقدام نیازمند سامانه‌هایی است که مسوولان در حال تلاش برای راه‌اندازی آن هستند. به نظر می‌رسد که استفاده از این سامانه‌ها به امسال نرسد و برای سال جاری افزایش تدریجی دامنه نوسان را در دستور کار قرار داده‌ایم، اما برای بلندمدت دامنه نوسان پویا را اجرا خواهیم کرد.

ایرنا: منظور از دامنه نوسان پویا چیست؟

عشقی: دامنه نوسان پویا به تعبیری به‌عنوان دامنه نوسان باز تلقی می‌شود، اما به‌طور حتم کنترل‌هایی بر روی آن انجام خواهد شد، بدین صورت که اگر سهام شرکتی بیش از مقدار مشخص شده رشد کرد، وقفه‌ای در معاملات آن نماد به‌منظور ایجاد شفاف‌سازی صورت می‌گیرد. در دنیا هم به این صورت نیست که دامنه نوسان به‌طور کامل باز باشد. در این زمینه نقش بازارگردان‌ها بسیار پررنگ است و باید دارای نقش اساسی باشد. هفته گذشته هم اعلام کرده‌ایم اگر بازارگردان‌ها از توانایی لازم برای کنترل سهام برخوردار باشند، دامنه نوسان سهام چیست؟ دامنه نوسان را با توجه به درخواست بازارگردان تا ۲ برابر دامنه نوسان مشخص‌شده، بازخواهیم کرد.

زمان دقیقی برای آغاز فروش سهام عدالت نیست

ایرنا: پس از آزادسازی سهام عدالت، فروش ۶۰ درصد آن در بازار سرمایه فراهم شد اما طی یک سال گذشته و تحت تأثیر نوسانات شدید ایجادشده در بازار، فروش آن متوقف شد، آیا برنامه‌ای برای آغاز فروش سهام عدالت وجود دارد و فروش این سهام از چه زمانی دوباره از سر گرفته خواهد شد؟

عشقی: نحوه فروش سهام عدالت در سال ۹۹ با ایرادات جدی مواجه بود، اکنون در شورای عالی بورس و کارگروهی که به‌عنوان زیرمجموعه این شورا فعال است، در حال بررسی شیوه فروش سهام عدالت هستیم تا آن را به مرحله نهایی برسانیم. طبق فرمایشات رهبر معظم انقلاب در ابلاغیه سهام عدالت، اصل بر این است تا مردم از سهام عدالت خود به‌عنوان دارایی آینده دار نگه‌داری کنند.

افرادی که در سال ۹۹ اقدام به فروش سهام عدالت خود نکردند و آن را در اختیار دارند، کسب سود سالیانه خوبی کسب کردند که این سود در سال ۱۴۰۱ به‌طور حتم بیشتر خواهد شد و این منافع به‌صورت بلندمدت در اختیار مردم قرار می‌گیرد. فراهم شدن بسترهای لازم برای فروش یک‌باره سهام عدالت توسط سهامداران، ضمن ایجاد زیان مشمولان سهام عدالت، سبب ایجاد هیجان شدید در کلیت بازار سرمایه می‌شود؛ بنابراین تصمیم بر این است تا روشی درنظر گرفته شود که مردم آن را به‌عنوان دارایی نزد خود نگه دارند و آن را به فروش نرسانند.

با توجه به تصمیم اتخاذشده بعد از مصوبه شورای عالی بورس، فروش سهام عدالت به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم باز خواهد شد، اما اکنون نمی‌توان زمان دقیقی را برای آغاز فروش سهام عدالت اعلام کرد.

سود شرکت‌های غیربورسی سهام عدالت مانده

ایرنا: در سال ۹۸ بخشی از سود سهام عدالت به‌حساب سهامداران پرداخت نشد، اکنون واریز باقیمانده این سود سهام عدالت در کدام مرحله قرار دارد؟

عشقی: بخش از سود سهام عدالت سال ۹۷ و ۹۸ باقیمانده بود که در تاریخ ۲۱ اسفند ۱۴۰۰ همراه با سود عملکرد سال ۹۹ به‌حساب سهامداران واریز شد، اکنون بخشی از سود سهام شرکت‌های غیر بورسی باقیمانده است که در ابتدا باید آن را در شورای عالی بورس تعیین تکلیف کنیم.

ایرنا: رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در مورد انجام تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت صحبت‌هایی را مطرح کردند، آیا در این زمینه، وظیفه‌ای به سازمان بورس محول شده است؟

عشقی: تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت در حیطه اختیار سازمان بورس نیست، بر اساس قانون در ابتدا باید دولت از طریق سازمان خصوصی‌سازی افراد مشمول را شناسایی کند و زمان در نظر گرفته‌شده را برای ثبت‌نام به آن‌ها اعلام کند. بعد از تخصیص سهام عدالت به جاماندگان، سازمان بورس وارد کار می‌شود و اقدامات لازم را برای اجرای هر چه زودتر اختصاص سهام به جاماندگان را در دستور کار قرار می‌دهد.

تعیین تکلیف وراث سهام عدالت تا پایان سال ۱۴۰۱

ایرنا: نایب‌رئیس هیات مدیره سازمان بورس در اسفندماه اعلام کرد که قرار است وراث سهام عدالت تا پایان سال ۱۴۰۱ تعیین تکلیف شوند، سازمان بورس چه اقداماتی را در این زمینه انجام داده است؟

عشقی: بحث سهام عدالت متوفیان و وراث آن و نیز سودهایی که داشتند، امسال تعیین تکلیف می‌شود، با توجه به جمعیت زیادی که به‌عنوان وراث وجود دارد، انجام اقدامات در این زمینه بسیار سخت است و باید وضعیت وراث طبق گواهی انحصار وراثتی که افراد در اختیار دارند، مشخص شود. اکنون سامانه‌ای در حال تهیه است که بر اساس آن قطعاً وضعیت وراث سهام عدالت مشخص می‌شود و این کار را به مرحله پایانی اجرا می‌رسانیم.

ایرنا: سال گذشته با مسئله انتخابات هیات مدیره شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت مواجه بودیم که این اقدام تحت تأثیر وجود برخی از مشکلات متوقف شد، اکنون برنامه‌ای را برای برگزاری دوباره این انتخابات در دستور کار دارد؟

عشقی: این مسئله هم جزو مواردی است که در شورای عالی بورس در حال بحث است؛ امیدواریم که به‌زودی در این زمینه به جمع‌بندی برسیم، اما این اقدام نیازمند جمع‌بندی آیین‌نامه آزادسازی سهام عدالت است که در کارگروه مورد نظر در حال بررسی و پیگیری است.

بررسی لحظه‌ای و آنلاین معاملات در بورس/ با دستکاری‌ها برخورد می‌کنیم

ایرنا: فعالیت نوسان گیرها و برخی معاملات مشکوک در بازار سرمایه جزو مواردی دامنه نوسان سهام چیست؟ بود که منجر به افزایش نوسان در معاملات بازار سرمایه در دو سال اخیر شده بود که برخی معتقدند بودند باید این موضوع ساماندهی شود، آیا برنامه‌ای را برای جلوگیری این موضوع در بازار سهام مدنظر وجود دارد؟

عشقی: یکی از برنامه‌های سازمان بورس در سامانه پایش و نظارت بازار سرمایه که در اسفندماه ۱۴۰۰ افتتاح شد، این است که اشخاصی که در حال نوسان گیری از بازار هستند را به‌صورت آنلاین کنترل کند، البته نوسان گیری ذات بازار سرمایه است و نوسان گیرها بخش عمده‌ای از بازار را تشکیل می‌دهند که باعث نقد شوندگی بازار می‌شود و نمی‌توان در هیچ بازاری نوسان گیری را حذف کرد.

اگر نوسان گیر سبب تغییر جریان معاملات بازار شود و به‌نوعی معاملات بازار را دستکاری و قیمت‌ها را تغییر دهد، به‌طور حتم با آن‌ها برخورد خواهد شد. اکنون سامانه‌ای را در این زمینه ایجاد و تقویت کردیم و بازهم برنامه‌های جدیدی برای این اقدام در دستور کار داریم تا دستکاری‌ها به‌صورت هم‌زمان توسط سامانه نظارتی تشخیص داده شود و از ادامه فعالیت نوسان گیرها در بازار جلوگیری شود.

ایرنا: سال گذشته به‌منظور برنامه‌ریزی بهتر در حوزه بازار سرمایه وعده‌هایی از احتمال حضور رئیس سازمان بورس در هیات دولت داده شد، آیا این اقدام اجرایی خواهد شد؟

عشقی: تاکنون تصمیمی در این زمینه اتخاذ نشده، اما در کل با دولت در ارتباط هستیم و موارد را برای تصمیم‌گیری بهتر به مسئولان منتقل می‌کنیم

همه چیز درباره دامنه نوسان بورس (آپدیت 1401)

در بازارهای بورسی، قوانین و مقرراتی وجود دارند که مانع از تقابل عرضه و تقاضا می‌شوند. دامنه نوسان در بورس، یکی از این قوانین است.

دامنه مجاز نوسان سهام، از قوانین مهمی است که به عنوان عامل کنترل در برابر نوسان قیمت سهام، کاهش تلاطم بازار و زیان سهامداران در اثر تصمیمات هیجانی استفاده می‌شود.

دامنه نوسان، در واقع محدودیتی است که برای قیمت هر سهم در نظر گرفته شده و در هر روز اشخاصی که قصد معامله دارند، تنها می توانند در این بازه قیمتی اقدام به خرید و فروش کنند.

لازم به ذکر است که براساس اخبار منتشر شده، به دامنه نوسان بازار اول بورس و فرابورس ایران، یک درصد به‌صورت متقارن اضافه شده و معاملات این بازار با دامنه نوسان 6 درصد انجام می‌شوند.

این تصمیم از روز دوشنبه 29 فروردین 1401 به مرحله اجرا می‌رسد. با این حال در زمان نگارش (25 فروردین) این مقاله، این بازه 5% هست.

برای درک بهتر مفهوم دامنه نوسان، به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید، امروز قیمت باز شدن سهمی 1000 تومان باشد؛ بنابراین، امروز آن سهم تنها می‌تواند سفارش‌هایی که با قیمتی در بازه 950 الی 1050 تومان است را سفارش‌گیری کند و هر سفارشی خارج از این قیمت (چه بیش‌تر و چه کم‌تر) جزء سفارش‌های غیرقابل قبول محسوب می‌گردد (سفارش‌ها، خارج از قیمت دامنه نوسان ثبت نمی‌شوند).

لازم به ذکر است که این میزان دامنه نوسان قیمت، برای افراد تازه‌کار و کم‌تجربه مفید است. اگر بازار دچار ضرر و زیان شود، این افراد ضرر سنگین را متقبل نخواهند شد. تمامی افرادی که دارای کد بورسی هستند، می‌توانند بر روی پروفایل خود قیمت مجاز و قیمت پایانی سهام شرکت‌های مربوطه را مشاهده کنند.

شما می‌توانید به راحتی دامنه نوسان قیمت را در یک روز با تمام جزئیات مشاهده نمایید. پس از آن، اگر قصد خرید سهام داشته باشید، با توجه به این میزان قیمت تخمین می‌زنید که نوسان قیمت سهام بین چه قیمتی تا چه قیمت خواهد بود.

تصویر فوق مربوط به سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان است. کادر قرمز رنگ قیمت مجاز در دامنه نوسان قیمت این سهم در یک روز را نشان می‌هد. این قیمت مجاز هر روز با توجه به قیمت پایانی روز قبل که در کادر آبی رنگ مشخص شده، تعیین می‌گردد.

حال برای روز بعد با توجه به کادر زرد رنگ که قیمت پایانی دامنه نوسان سهام چیست؟ سهام است، فردای روز کاری، مثبت و منفی 5 درصد روی قیمت 3869 ریال نوسان خواهد کرد.

دامنه نوسان بازار فرابورس

دامنه مجاز نوسان برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار فرابورس همانند بازار بورس است.

اما دامنه نوسان بازار پایه فرابورس با سایر محدودیت‌های نوسان قیمتی متفاوت است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

دامنه نوسان بازار پایه

دامنه مجاز نوسان قیمت سهام در بازار پایه با دامنه مجاز نوسان بازارهای بورس و فرابورس متفاوت است.

با توجه به تغییر قوانین بازار پایه در سال 1398 و به‌منظور افزایش شفافیت اطلاعات، شرکت‌های درج‌شده در بازار پایه فرابورس بر اساس شرایط پذیرش، در سه تابلوی پایه زرد ، نارنجی و قرمز قرار گرفتند که دامنه نوسان برای هر تابلو متفاوت است.

هر هفته یک حراج معاملاتی در روز دوشنبه از ساعت 12 تا 12:30 انجام می‌شود. دامنه نوسان در این حراج برای تابلوی زرد 6 درصد، تابلوی نارنجی 4 درصد و تابلوی قرمز 2 درصد است.

اما در دیگر روزهای معاملاتی هفته و روز دوشنبه قبل از ساعت 12، دامنه نوسان در تابلوی زرد 3 درصد، تابلوی نارنجی 2 درصد و تابلوی قرمز 1 درصد است.

مبنای تعیین آن، قیمت پایانی روزهای دوشنبه هر هفته است.

در جدول بالا، دامنه نوسان با توجه به رنگ هر تابلو مشخص شده است.

به عنوان مثال اگر قیمت پایانی سهمی در تابلوی نارنجی و در پایان روز دوشنبه پس از حراج 4 درصدی، 1000 تومان باشد، این نماد در طول هفته تا زمان حراج بعدی (ساعت 12 روز دوشنبه) در بازه 1020 تا 980 تومان خواهد بود.

بنابراین در طول هفته نمادهای درج‌شده در تابلوی نارنجی می‌توانند حداکثر 6 درصد (2+4) نوسان کنند. از این 6 درصد، 4 درصد آن بین ساعت 12 تا 12:30 روز دوشنبه و 2 درصد در سایر روزها است.

چه زمانی می‌توانیم شاهد حذف دامنه نوسان باشیم؟

دامنه مجاز نوسان در بازار بورس به صورت روزانه و همیشگی است.

اما براساس مقررات بازار سرمایه، در برخی از روزهای خاص و به دلیل رویدادهای حائز اهمیت برای شرکت، این قانون برداشته شده و سهم می‌تواند بدون نوسان قیمت معامله شود.

سه موقعیتی که منجر به حذف دامنه نوسان می‌شوند، به شرح زیر است:

• بازگشایی سهام پس از مجمع عمومی عادی سالانه برای تقسیم سود
• بازگشایی سهام پس از مجمع فوق‌العاده برای کاهش یا افزایش سرمایه
• بازگشایی پس از اعلام افزایش یا کاهش سود هر سهم(EPS) به شرط آنکه از ۲۰درصد بیشتر باشد.

مزایای حذف دامنه نوسان چیست؟

1. از بین رفتن بساط صف‌نشینی: موافقان حذف دامنه نوسان اعتقاد دارند در صورتی که این محدودیت وجود نداشته باشد، بازار سهام در زمان رشد و سقوط هیجانی، خیلی زودتر به تعادل می‌‌رسد و معاملات به حالت عادی بر می‌گردد.
2. بازار کارآمدتر: گروهی از مخالفان دامنه نوسان بر این باورند که وجود دامنه نوسان، منجر به کاهش کارایی بورس می‌شود؛ زیرا وقتی ارزش ذاتی سهم به دلیل انتشار اخبار و تغیـیر عوامل اقتـصادی کاهش یا افزایش می‌‌یابد، لازم است قیمت سهم نیز متناسب با آن تغییر کند و هرچه این دو فاکتور مهم به یکدیگر نزدیک‌تر باشند، بازار کاراتر خواهد بود.
3. افزایش حجم معاملات و نقدینگی سهام: در شرایط فعلی، بسیاری از سهامداران تمایلی به خرید سهام در صف فروش یا تمایل به فروش آن در صف خرید ندارند. این موارد با حذف دامنه نوسان کاملا معکوس می‌شوند؛ چراکه در این صورت زمانی که فشار عرضه افزایش یابد، سهامدار عمده به منظور حفاظت از دارایی‌‌های خود، با خرید سهام از ریزش قیمت آن جلوگیری می‌کند و شاهد افزایش حجم معاملات خواهیم بود.

معایب حذف دامنه نوسان چیست؟

1. ایجاد ضعف در قدرت تحلیل: موافقان دامنه نوسان بر این باورند که، در بازاری امکان حذف دامنه نوسان وجود دارد که از قدرت تحلیل بالایی برخوردار باشد و خرید و فروش اکثر معامله‌گران آن بر اساس تحلیل صورت بگیرد نه بر اساس شایعات و هیجانات.
2. وجود فرصت کافی برای ارزیابی اخبار: با وجود دامنه نوسان، سرمایه‌گذاران فرصت کافی دارند که اخبار مهم را مجددا ارزیابی کرده و به صورت آگاهانه معامله کنند. بنابراین وقوع اتفاقات احساسی و نسنجیده در بازار کاهش می‌یابد.
3. عدم وجود بازار گردان‌های حرفه‌ای: با حذف محدودیت دامنه نوسان، در صورتی که حجم معاملات در یک نماد پایین باشد و بازارگردان‌‌ها نتوانند به وظیفه خود به شکل بهینه عمل کنند، ممکن است قیمت سهام یک شرکت در عرض چند دقیقه ریزش سنگینی را تجربه کند.

منظور از دامنه نوسان نامتقارن چیست؟

با وجود اینکه از مدت‌ها قبل کارشناسان بازار سرمایه پیشنهاد افزایش دامنه‌ نوسان و حتی حذف آن را مطرح کره بودند؛ در بهمن سال 1399، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از اتخاذ تصمیم مهمی در دامنه نوسان سهام چیست؟ جلسه شورای عالی بورس خبر داد؛ و آن هم ایجاد دامنه نوسان نامتقارن بود.

در این جلسه مقرر شد تا دامنه نوسان خرید و فروش سهام از منفی 2 تا مثبت 6 درصد تغییر کند و از روز 25 بهمن ماه همان سال، دامنه نوسان بورس تغییر کرد.

این تصمیم موافقان و مخالفان بسیاری داشت؛ موافقان بر این باور بودند که اگر دامنه نوسان کاهش پیدا کند، رشد بازار تعدیل می‌شود و سقوط کمتری را نیز شاهد خواهیم بود؛ در نتیجه زیان کمتری به سرمایه‌گذاران تازه‌وارد می‌رسد.

اما مخالفان بر این باور بودند که افزایش دامنه نوسان، منجر به تعدیل رشد و کاهش سقوط ارزش بازار در بلندمدت نمی‌شود و صرفا در کوتاه‌مدت اثر روانی دارد. همچنین این گروه معتقد بودند که کاهش دامنه نوسان تاثیری بر سرعت رشد بازار نمی‌گذارد و حتی با افزایش دامنه نوسان، بازار شاهد نوسانات بیشتری می‌شود.

با این حال این دامنه نوسان نامتقارن هم تنها تا اردیبهشت سال بعد (1400) دوام داشت و دوباره دامنه نوسان به 5% بازگشت.

سخن پایانی

با توجه به توضیحات داده شده؛ برخی از سرمایه‌گذاران معتقدند که با وجود مزایایی که دامنه نوسان دارد، اما روند طبیعی معاملات زیر سوال می‌رود و باعث می‌شود قیمت سهام تمایل به حرکت در محدوده قیمتی سقف و کف باشد؛ که این امر هیجان و تلاطم را در بازار افزایش داده و در بلندمدت باعث از بین رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران خواهد شد.

بنابراین لازم است تا سیاستگذاران در این زمینه تمهیداتی را بیندیشند که ضمن دفاع از حقوق و منافع سهامداران خرد، بازار سرمایه نیز به سمت یک بازار رقابتی کامل سوق پیدا کند.

در این مقاله از مجله بورسینس، به توضیح دامنه نوسان بورس، کاربرد، مزایا و معایب آن پرداختیم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید باشد.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

مرسده ولی زاده

کارشناس ارشد مهندسی نرم‌افزار؛ محقق و مترجم مباحث بلاکچین و ارزهای دیجیتال از سال 2018

نمی‌دانید کجا سرمایه‌گذاری کنید؟ براساس شرایطی که دارید بهترین گزینه را برای سرمایه‌گذاری به شما پیشنهاد می‌کنیم:

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

مطالب مرتبط

کارمزد خرید و فروش سهام در بورس چقدر است؟

آخرین بروزرسانی این مطلب: 6 روز پیش کارمزد خرید و فروش سهام از نکات مهمی است که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران باید توجه زیادی به آن کنند. چرا که اگر هزینه‌های…

سبدگردان کیست و مدیریت پرتفوی چیست؟

آخرین بروزرسانی این مطلب: 6 ماه پیش سبدگردان شخص حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص و به منظور کسب انتفاع، به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار برای…

دامنه نوسان، ۶ درصد می شود

مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: براساس تصمیمات اتخاذ شده قرار بر این است تا به دامنه نوسان بازار اول بورس تهران و نیز فرابورس یک درصد به صورت متقارن اضافه شود و از هفته آینده معاملات این بازار با دامنه نوسان ۶ درصد انجام می‌شود.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، «سیدمهدی پارچینی » روز چهارشنبه به مصوبات هیات مدیره سازمان بورس در زمینه تغییر دامنه نوسان اشاره کرد و افزود: تغییر دامنه نوسان در هیات مدیره سازمان بررسی و تصمیمات نهایی آن به مسوولان بازار سرمایه ابلاغ شده است.

وی اظهار داشت: براساس تصمیمات اتخاذ شده قرار بر این است تا به دامنه نوسان دامنه نوسان سهام چیست؟ بازار اول بورس و نیز فرابورس یک درصد به صورت متقارن اضافه شود و معاملات این بازار با دامنه نوسان ۶ درصد انجام می شود اما بازار دوم با دامنه نوسان پنج درصد معامله خواهد شد.

به گفته پارچینی، این تصمیم از روز دوشنبه هفته آینده به مرحله اجرا می رسد.

مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دامنه نوسان ۶ درصد تا پایان فصل بهار است یا نه خاطرنشان کرد: بعد از بررسی های انجام شده درخصوص شرایط ایجاد شده تصمیم گیری ها برای تغییر دوباره دامنه نوسان اتخاذ می شود.

وی گفت: زمان تغییر دوباره دامنه نوسان مشخص نیست و ممکن است این اقدام دوباره برای سه ماه یا ۶ ماه آینده اجرایی شود، و تغییر دوباره دامنه نوسان در برنامه هیات مدیره سازمان بورس قرار دارد.