آشنایی با عقد مضاربه

آشنايی با عقود اسلامی؛ واجب مغفول معاملات اقتصادی

گروه اقتصاد: نتايج پژوهش‌های اخير مويد آن است كه 70 درصد مردم موضوعات و كاربردهای مربوط به عقود اسلامی را نمی‌دانند و از اين بين 69.7 درصد از اين افراد هيچ‌گاه در مورد عقود اسلامی مطلبی نشنيده‌اند و اين درحالی است كه با وجود حرمت دريافت و پرداخت بهره در بينش اسلامی، بسياری از مردم بدون آگاهی از ماهيت عقود اقدام به معاملات می‌كنند.

دين اسلام برای همه وجوه زندگی قوانينی دارد. وجود اقتصاد اسلامی مويد اين مطلب است كه در حوزه اقتصاد، معيشت و تامين رفاه روش‌های خاصی موجود است كه بايد به آنها پرداخته شود كه بانكداری اسلامی و عقود اسلامی از آن دسته‌اند. نتايج پژوهش‌های اخير مويد آن است كه 70 درصد مردم موضوعات و كاربردهای مربوط به عقود اسلامی را نمی‌دانند و از اين بين 69.7 درصد از اين افراد هيچ‌گاه در مورد عقود اسلامی مطلبی نشنيده‌اند، 17 درصد شنيده و معنی آن را نمی‌دانستند و 13.3 درصد شنيده و معنی آن را نيز می‌دانستند، اما كاربرد آن را نمی‌دانستند.
در بينش اسلامی، دريافت و پرداخت بهره تحريم شده است؛ بنابراين عمليات بانكداری و مالی بايد بدون بهره انجام شود و اسلام روش‌هايی را برای جايگزين كردن بهره و نهادهای اقتصادی مبتنی بر آن پيشنهاد می‌كند كه از آن جمله می‌توان به عقود اسلامی به‌عنوان ابزاری كارآمد اشاره كرد.
به طوركلی عقود اسلامی در نظام بانكی به چهار گروه قرض‌الحسنه، عقود مبادله‌ای كه شامل (فروش اقساطی، اجاره به شرط تمليك، سلف، خريد دين، جعاله، ضمان)، عقود مشاركتی (مشاركت مدنی، مشاركت حقوقی، مضاربه، مزارعه، مساقات) و سرمايه‌گذاری مستقيم تقسيم می‌شود. سرمايه‌گذاری مستقيم از نظر آثار و نتايج شبيه قراردادهای مشاركتی است و گاهی جزو اين دسته قرار می‌گيرد. گاهی نيز دسته‌بندی اين عقود به صورت عقد غيرانتفاعی (قرض‌الحسنه)، عقود انتفاعی با سود معين (عقود مبادله‌ای) و عقود انتفاعی با سود انتظاری (عقود مشاركتی و سرمايه‌گذاری مستقيم) است و برخی از عقود اسلامی به اين شرح است:
- مضاربه، يكی از عقود معين قانون مدنی است كه به موجب آن تسهيلات لازم در اختيار اشخاصی كه در امر تجارت و بازرگانی اشتغال دارند، قرار می گيرد. مضاربه قراردادی است كه به موجب آن يكی از طرفين (مالك) عهده‌دار تامين سرمايه (نقدی) می شود، با قيد اينكه طرف ديگر (عامل) با آن تجارت كرده و در سود حاصله، هر دوطرف شريك باشند.
- جعاله قراردادی است كه به موجب آن جاعل يا كارفرما در مقابل انجام عمل معين (طبق قرارداد) ملزم به ادای مبلغ يا اجرت معلوم می‌شود. طرفی كه عمل يا كار را انجام می دهد «عامل» يا «پيمانكار» ناميده می شود. اين عقد در بخش های صنعت و معدن، كشاورزی، مسكن و ساختمان، بازرگانی و خدمات مورد استفاده قرار می گيرد.
نحوه اجرای عقد جعاله در مواردی كه بانك عامل باشد به اين صورت است كه بانك ضمن انعقاد قرارداد با متقاضی، انجام كار مشخصی را قبول می كند. سپس با توجه به شرايط خاص كار موضوع قرارداد، بانك حسب مورد تمام يا قسمتی از عمليات اجرايی كار پذيرفته شده را طبق قرارداد دوم به غير واگذار و به اين ترتيب ايفای تعهد می كند.
- مساقات قراردادی است ميان صاحب باغ و ديگری كه به ازای دريافت مقداری از محصول، كار نگهداری از باغ و برداشت را انجام می دهد.
مشاركت حقوقی قراردادی است كه طی آن بانك قسمتی از سرمايه شركت‌های سهامی جديد را تأمين و يا قسمتی از سهام شركت‌های سهامی موجود را خريداری می كند و از اين طريق در سود آنها شريك می‌شود.
- مشاركت مدنی يكی از عقود موثر به منظور ايجاد تسهيلات برای توسعه فعاليت‌های توليدی، بازرگانی و خدماتی است. مشاركت مدنی عبارت است از درآميختن سهم الشركه نقدی و يا غيرنقدی متعلق به اشخاص حقيقی و يا حقوقی متعدد به نحو مشاع، به منظور انتفاع و طبق قرارداد. متقاضيان می‌توانند با توجه به كارآيی اين عقد از تسهيلات بانكی استفاده كنند.
برای انجام اين معامله موضوع معامله سرمايه لازم برای مشاركت، وثيقه‌ها و بهای كالا و هزينه‌های تقريبی و قيمت تمام شده، قيمت فروش و نحوه آن، نسبت سهم سود بانك و متقاضی می بايست مشخص شود.
فروش اقساطی عبارت است از واگذاری عين به بهای معلوم به غير، به ترتيبی كه تمام يا قسمتی از بهای مزبور به اقساط مساوی و يا غيرمساوی در سررسيدهای معين دريافت شود.
- قرض‌الحسنه قرار دادی است كه به موجب آن بانك (به عنوان قرض‌دهنده) مبلغ معينی را طبق ضوابط مقرر به اشخاص حقيقی و يا حقوقی (به عنوان قرض‌گيرنده) به قرض واگذار می‌كند. تعهد بازپرداخت قرض‌گيرنده صرفا معادل مبلغ دريافتی به علاوه كارمزد آن خواهد بود. سهم قرض الحسنه اعطايی هر بانك، سقف تسهيلات اعطايی به متقاضيان و كارمزد آن سالانه توسط بانك مركزی جمهوری اسلامی ايران مشخص می شود. حداكثر مجموع كل قرض الحسنه های اعطايی هر بانك معادل كل سپرده های پس انداز قرض الحسنه است.
- مزارعه قراردادی است كه در آن بانك زمين مشخصی را برای مدت معين در اختيار طرف ديگر قرار می دهد تا در آن كشاورزی كند. در نهايت سود حاصل بين طرفين تقسيم می شود.
- اجاره به شرط تمليك يكی ديگر از تسهيلات اعطايی بانك ها است.در اين قرار داد شرط می شود مستاجر در پايان مدت اجاره در صورت عمل به شرايط قرارداد، عين مستاجره را مالك شود.
- پيش خريد نقدی محصولات توليدی به قيمت معين را سلف می گويند. طبق قانون عمليات بانكی بدون ربا، بانك می تواند به منظور ايجاد تسهيلات لازم جهت تامين قسمتی از سرمايه در گردش واحدهای توليدی (اعم از اينكه مالكيت اين واحد ها متعلق به شخص حقيقی يا حقوقی باشد)، منحصرا بنا به درخواست اينگونه واحدها مبادرت به پيش خريد محصولات توليدی آنها كند. پيش خريد محصولات واحدهای توليدی توسط بانك درصورتی مجاز است كه توسط واحد درخواست كننده توليد شده، سريع الفساد نبوده و سهل البيع باشد.
- طبق قرارداد خريد دين، بانك ها می توانند اسناد و اوراق تجاری متعلق به واحدهای توليدی، بازرگانی و خدماتی را تنزيل كنند.
- استصناع قراردادی است با توليد كننده برای ساختن چيزی كه در آن خريدار «مُستَصنِع» ، فروشنده يا توليد كننده « صَنيع» و كالای ساخته شده « مصنوع » ناميده می شوند يا توافقی است بين توليد كننده (به عنوان فروشنده) و خريدار برای فروش كالايی كه به هنگام انعقاد قرارداد وجود ندارد و به سفارش خريدار با اوصاف معين در آينده ساخته و تحويل می شود. نكته مهم در استصناع و وجه تمايز آن با عقود مشابه موجل بودن ثمن آن است. استصناع عقدی است لازم يعنی طرفين عقد نمی توانند بدون رضايت يكديگر به طور يكجانبه آن را فسخ كنند. در قرارداد استصناع نمی توان شرطی مبنی بر عدم مسووليت فروشنده در قبال عدم تحقق شرايطی كه برای كالای موضوع قرارداد(مصنوع) شمرده می شود، درج نمود. بانك ملی «الشارقه» در شارجه، افراد و گروههای دخيل در عقد استصناع را شامل مشتری ، بانك ، پيمانكار و مهندس مشاور معرفی می كند.
سخن آخر اينكه با وجود ادعای مسئولين بانكی كشور مبنی بر اجرای قوانين بانكداری اسلامی شايد يك علت عدم آشنايی ما با قواعد عقود اسلامی جاری نبودن آنها در زندگی ماست. اميد است آشنایی با عقد مضاربه كه به زودی شاهد اجرای كامل و واقعی بانكداری اسلامی در كشور باشيم.

آشنایی با وام بانک سینا و شرایط تسهیلاتش

بانک سینا بانکی است که یکی از سهام داران اصلی آن بنیاد مستضعفان اسلامی است. سال1387 از موسسه مالی بنیاد یک جهش بزرگ کرد و با ارائه سهام در بورس تهران به بانک ارتقا یافت. بانکی که امروز وام چی قصد دارد ماهیت بانکی و خدمات مالی و تسهیلاتی آن را بررسی کند.

آذین

بانک سینا نسبت به اعطای تسهیلات ارزان قیمت به بانوان درقالب طرح آذین اقدام به پرداخت تسهیلات کرده. دلیل راه اندازی این طرح در راستای توانمندسازی و کمک به اقتصاد خانواده بیان شده است. به گزارش روابط عمومی بانک سینا، بر اساس این طرح، بانوان در سراسر کشور می توانند از مزایای در نظرگرفته شده شامل اعطای تسهیلات با نرخ سود ۵ درصد، استفاده کنند. بانوان با افتتاح حساب سپرده بلند مدت ۶ درصد در بانک سینا که به عنوان ضمانت وام هم حساب می آشنایی با عقد مضاربه شود؛ می توانند بسته به شرایط تا سقف ۲ میلیارد ریال از تسهیلات این طرح بهره مند شوند.

خوب

بانک سینا در طرح آذین، فمنیست وار عمل کرده و مبلغ ۲۰۰ میلیون که بسیار قابل توجه هم می باشد را به بانوان فعالی که شَم اقتصادی دارند وام می دهد. اگر سپرده سرمایه گذاری در حساب، خوب باشد تا ۲۵۰ میلیون تومان مبلغ وام قابل افزایش است. ۳۶ ماه زمان بازگشت مناسبی برای وام می باشد اما با توجه به کمی که نه خیلی مبلغ اقساط بالا می رود؛ بانوان عزیز علاقمند حواستان باشد اگر این وام را گرفتید تا سه سال کل حقوقتان را یکجا باید برای قسط بگذارید تازه فکر کنم از همسر هم کمک باید بگیرید. روی هم رفته طرح بسیار خوبی است. به خصوص که ضامن هم حساب سپرده است.

سپرده

سپرده کنید، سود بگیرید از تسهیلات استفاده کنید. این قاعده همه بانک هاست تا مشتریان خود را به افتتاح حساب بلند مدت تشویق کنند. با کم کردن سود سپرده ها این ترفندی است که بانک ها به وسیله آن خلا کم شدن سود ها را جبران می کنند. روی سپرده بلند مدت سینا هم با سود ۱۸ درصد می توانید وام بگیرید. بین ۴ تا ۶ درصد سود سپرده از سود بانک پایین تر می باشد. ۹۰ درصد موجودی را هم می توانید وام بگیرید.۳۶ ماه زمان بازگشت اصل پول و البته سود آن از سوی بانک عنوان شده است.

سند

سند ملکتان را به بانک سینا ببرید هزینه کارشناسی را بدهید بین ۶۵ تا ۷۰ درصد ملکتان را وام بگیرید. اگر سند به بانک بردید و وام گرفتید؛ سند به رهن بانک در می آید تا شما مبلغ گرفته را با ۱۸ درصد سودش را تمام و کمال صاف کنید. سند ملک را به عنوان ضامن و در رهن گرفتن برای وام دادن کار راحتی از نظر حقوقی نیست و بانک سینا یکی از این بانک هاست که ریسک این کار را پذیرفته است.

ضامن

بانک سینا از بانک هایی است که خیلی دنبال ضامن با فیش کسر از حقوق نیست. حساب خودتان را با سپرده اش به عنوان ضامن قبول دارد. حساب را ۱۵ تا ۲۰ درصدش را بلوکه می کند تا تسویه حساب کامل کنید. برای افراد که مشکل ضامن دارند طرح هایی با این شرایط ضمانت بانک سینا مناسب هستند.

فوری

بانک سینا مثل برخی از بانک ها وام های فوری به مشتریانش اعطا می کند و این وام های فوری را روی سند ملکی با ارزشی که قبل از اعطای وام باید کارشناسی شود به فرد می پردازد.

کالا

بانک سینا در راستاي كمك به اقشار مختلف جامعه جهت رفع احتياجات ضروري، خريدكالاهاي اساسي، كالاهاي مصرفي با دوام با نرخ ۱۳% تسهيلات در قالب عقود مبادله اي (فروش اقساطي يا جعاله) پرداخت می کند. این وام به عنوان وام کارگشا و طرح رفاه خانواده در بانک سینا شناخته می شود.

شرط

مبناي اعطاي تسهيلات براساس محاسبه ميانگين مانده موجودي حساب پس انداز قرض الحسنه مشتري در دوره هاي زماني مشخص خواهد شد. متقاضي مي بايست توان باز پرداخت تسهيلات را داشته باشد و تشخيص اعتبار سنجي متقاضي با بانک و به صلاح دید خودش مي باشد. امكان انتقال تسهيلات طرح رفاه خانواده توسط متقاضي به هريك از بستگان ( شامل: پدر، مادر، فرزند، همسر، خواهر يا برادر و با ارائه مدارك لازم ) وجود دارد.

مضاربه

بانک سینا تسهيلاتی در قالب عقد مضاربه و به منظور تأمين سرمايه مورد نياز مشتريان معتبر در بخش بازرگاني جهت خريد و فروش كالاي متعارف دارد. متقاضي با يك بار تشكيل پرونده و ارائه مدارك لازم مي تواند به دفعات تا سقف اعتباري تعيين شده از زمان انعقاد قرارداد تا زمان سررسيد از اين تسهيلات استفاده نمايد. مبلغ تسهيلات (سرمايه مضاربه) بر اساس توان و تخصص حرفه اي متقاضي و انجام اعتبار سنجي توسط بانک تعيين مي شود و عدد و سقف تعریف شده ایی ندارد.

دیگر

بانک سینا تسهیلات دیگری هم دارد که با شرایط دیگر بانک ها برابری می کند و از مزیت بیشتر ویژه ایی برای بیان کردن برخوردار نیست. بانک سینا به خانه های ناتمام، به پزشکان، تسهیلات تامین جایی برای محل کسب و کار، تعمیر ساختمان و احداث بنای جدید برای زندگی با شرایط عقود اسلامی به مشتریان خودش وام می دهد.

آموزش حقوق مدنی ۷ - عقود معین - قسمت ب

هدف از آموزش مدنی ۷، در ابتدا آشنایی و در ادامه درک و یادگیری کامل مخاطب با دسته ای از عقود مهم است. امید است مخاطبین پس از فراگیری درس فوق، علاوه بر تسلط کامل بر مباحث مورد بحث در تمامی آزمون های حقوقی از آشنایی با عقد مضاربه جمله وکالت و مشاوران حقوقی و همچنین در تحصیلات تکمیلی موفق و پیروز باشند. یادگیری درس فوق به دلیل جای دادن عقود مهم و سوال برانگیز برای طراحان سوال آزمون های حقوقی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و ضرورت یادگیری آن برای موفقیت در آزمون های مذکور بدیهی و غیرقابل انکار است. در این آموزش با استفاده از مثال های فراوان و کتب بزرگان حقوق سعی بر آن شده تا به اهداف مذکور، جامه عمل پوشانده شود.

آموزش حقوق مدنی ۷ - عقود معین - قسمت ب

لیلا غیاث آبادی فراهانی

کارشناس ارشد فقه و حقوق جزا

لیلا غیاث آبادی فراهانی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته فقه و حقوق جزا از دانشگاه میبد یزد که دارای تعداد متعددی مقالات داخلی و خارجی هستند. در حال حاضر مشغول انجام کارهای پژوهشی برای بالا بردن سابقه علمی خود و آماده شدن برای قبولی در آزمون های حقوقی و مقطع دکتری می باشند.

توضیحات تکمیلی

رشته حقوق از جمله رشته های پرطرفدار جوانان آشنایی با عقد مضاربه امروزی به حساب می آید. یکی از اصلی ترین علل این گرایش، رسیدن به شغل های با درآمد بالا، از جمله وکالت است. راه رسیدن به قبولی در آزمون های حقوقی، یادگیری بی کم و کاست مباحث حقوقی با دقت کافی است. رشته حقوق، دروس کیفری و حقوقی زیادی را در خود جای داده است و از مهم ترین مباحث حقوقی می توان به عقود اشاره نمود که هر یک اصولا قوانین و مقررات ویژه ای دارند که تک تک و به صورت جزیی باید فراگرفته شوند.

یکی از مهم ترین دروس رشته حقوق، درس مدنی ۷ بوده که دسته ای از عقود با عناوین: ودیعه، عاریه، وکالت، ضمان، حواله، کفالت، رهن، هبه، سبق و رمایه و عقود مشارکتی را مورد بررسی قرار می دهد. هدف از آموزش مدنی ۷، در ابتدا آشنایی و در ادامه درک و یادگیری کامل مخاطب با دسته ای از عقود مهم است. امید است مخاطبین پس از فراگیری درس فوق، علاوه بر تسلط کامل بر مباحث مورد بحث، در تمامی آزمون های حقوقی از جمله وکالت و مشاوران حقوقی و همچنین در تحصیلات تکمیلی موفق و پیروز باشند.

یادگیری درس فوق به دلیل جای دادن عقود مهم و سوال برانگیز برای طراحان سوال آزمون های حقوقی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و ضرورت یادگیری آن برای موفقیت در آزمون های مذکور، بدیهی و غیرقابل انکار است. در درس حقوق مدنی ۷ که شامل ۱۳ عقد می شود باید نکته بین بود، چرا که این درس به دلیل کاربردی بودن و تله های تستی فراوان، همواره مورد نظر طراحان سوال آزمون های حقوقی قرار می گیرد.

هر یک از عقود دارای قوانین و مواد مختص به خود است، به طوری که با یادگیری کامل یک عقد نمی توان ادعا کرد به عقود دیگر نیز مسلط خواهید شد، پس باید راهی را برای یادگیری انتخاب کرد که علاوه بر سرعت در یادگیری به درک عمیق و فراموش نشدن نکات دست یافت. در این آموزش با استفاده از مثال های فراوان و کتب بزرگان حقوق سعی بر آن شده تا به اهداف مذکور، جامه عمل پوشانده شود.

آشنایی با عقد مضاربه

قرارداد پیمانکاری و مهم‌ترین نکات در تنظیم آن چیست؟

مشاوره مالکیت فکری

قرداد پیمانکاری و مهم‌ترین نکات در تنظیم آن چیست؟

همانطور که در پست‌های قبلی بیان آشنایی با عقد مضاربه شد، چندین نوع قرارداد وجود دارد از جمله قراردادهای بیع، قرارداد کاری، مضاربه، قرارداد مشارکت در ساخت و . که هر یک از این قراردادها، شرایط و قوانین خاص و منحصر به فردی علاوه بر قوانین کلی جهت تدوین و تنظیم دارند.

پیمانکار کیست؟

پیمانکار شخصی است حقیقی یا حقوقی که یک طرف امضای قرارداد (پیمان) با کارفرما است و نسبت به اجرای درست موضوع قرارداد متعهد است. در پروژه‌های پیمانکاری که انواع مختلفی دارد پیمانکار می‌تواند جانشینی قانونی به جای خود برگزیند که البته این شخص و یا جانشین هم حکم و وظایف خود پیمانکار را دارا می‌باشد.

پیمانکار عمومی : فرد یا موسسه یا شرکتی است که پای امضای قرارداد با شخص یا شرکت دیگر است تا پروژه مشخص را با توجه به تخصص و تجربه و تکیه بر دانش و مهارت مدیریتی موارد توافق شده بین طرفین قرارداد اجرا نماید.

پیمانکار جزء: شخص حقیقی یا حقوقی است که معمولاً در کارهای اجرایی پروژه متخصص است و برای اجرای قسمتی از یک پروژه بزرگ با پیمانکار عمومی قرارداد می‌بندد. مثلاً کسی که در پروژه ساختمانی لوله کشی می‌کند.

قرارداد پیمانکاری چیست؟

قبل از اینکه به چیستی قرارداد پیمانکاری بپردازیم بهتر است با قرارداد آشنا شوید و از نکاتی که در نوشتن قرارداد مهم است مطلع شوید. در همین راستا پیشنهاد می‌شود که مقاله زیر را مطالعه کنید.

همانطور که در بالا اشاره شد قرارداد پیمانکاری، قرارداد یا پیمانی است که میان دو شخص حقیقی یا حقوقی یعنی کارفرما و پیمانکار تنظیم می‌شود و در آن اموری مانند فعالیت‌ها، تعهدات و مسئولیت‌های طرفین نسبت به یکدیگر مشخص می‌شود. کارفرما که یک طرف قرارداد است خدمتی را از پیمانکار در زمان مشخص درخواست می‌کند و وجه مشخصی را به او پرداخت می‌کند که این درخواست‌های کارفرما در بندهای قرارداد تدوین شده با پیمانکار نوشته شده و به پیمانکار ارائه می‌دهد.

قراردادهای پیمانکاری شرایطی هم دارند:

• شرایط عمومی: شرایطی است که در همه قراردادهای پیمانکاری عمومیت داشته و لازم‌الاجرا است. شرایط عمومی حاکم بر قراردادهای پیمانکاری بدون در نظرگرفتن موضوع قرارداد تغییر ناپذیر است و وظایف هر کدام از طرفین در آن مشخص و معین است.
• شرایط خصوصی: شرایط خصوصی قراردادها بر خلاف شرایط عمومی قابل تغییر است و با توجه به موضوع نمونه قرارداد تنظیم می‌شود. مثلاً شرایط خصوصی نمونه قرارداد پیمانکار تاسیساتی با شرایط خصوصی نمونه قرارداد پیمانکاری آسفالت خیابان با هم متفاوتند.

قرارداد پیمانکاری یک عقد نامعین است زیرا با توجه به شرایط عمومی و اختیاراتی که ماده ۱۰ قانون مدنی به طرفین قرارداد داده است تنظیم می‌شود و قانون نیز از آنها حمایت می‌کند.

نکات مهم نمونه قرارداد پیمانکاری

در قراردادهای پیمانکاری قبل از هر کاری باید موضوع قرارداد کاملا واضح باشد، همچنین مشخص بودن طرفین قرارداد، خدماتی که قرار است پیمانکار انجام دهد، انتظارات کارفرما از پیمانکار به طور جامع و کامل در نمونه قرارداد توضیح داده شود تا جای هیچ ابهامی نماند.

حواستان باشد کوچکترین اشتباه در قرارداد و اعداد و ارقام می‌تواند برای طرفین مشکل ساز شود.

قراردادهای پیمانکاری شامل:

• انواع فعالیت‌های ساختمانی
• قرارداد پیمانکاری با کارخانجات دولتی و خصوصی
• قرارداد شهرداری و ارگان‌های دولتی
• قرارداد سفت‌کاری ساختمان
• قرارداد تعمیرات ساختمان
• قرارداد دکوراسیون داخلی
• قرارداد نازک کاری ساختمان
• قرارداد ساخت و ساز آبینه
• قرارداد تهیه و نصب تجهیزات صنعتی

انواع قرارداد پیمانکاری

در اجرای هر پروژه با توجه به شرایط آن، باید روش درستی برای اجرای آن انتخاب شود تا نیازهای کارفرما و پیمانکار در آن مشخص شود. انواع قرارداد پیمانکاری با توجه به نوع انجام آن به صورت زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

1- روش تک عاملی یا پیمانکاری امانی

بیشترین مسئولیت و اجرای کارهای پروژه در امور طراحی پروژه و مدیریت پروژه در اختیار کارفرما است و به همین دلیل است که مدیران با تجربه سعی می‌کنند این روش را انتخاب نکنند. در روش تک عاملی کارهای اجرایی از دست پیمانکار خارج است و معمولاً این روش در پروژه‌های کوچک استفاده می‌شود.

2- روش دو عاملی با مقطوع

در این روش کارفرما با عقد یک قرارداد با پیمانکار، بیشترین مسئولیت اجرای پروژه را از جمله طراحی پروژه و . را به پیمانکار واگذار می‌کند و خود شخص کارفرما فقط نظارت و تایید فرایند اجرای پروژه را بر عهده دارد.

پس در این روش قرارداد نقش بسیار مهمی دارد و نیاز هست تا در انعقاد بندهای قرارداد دقت بسیاری شود زیرا هر تغییری در مفاد قرارداد برای طرفین باعث ایجاد ادعاهای جدید می‌شود. در این نوع قرارداد پیمانکار باید برآورد قیمت خود را برای انجام صفر تا صد خدمات به کارفرما ارائه دهد. قیمت اعلام شده شامل سود پیمانکار در فرآیند اجرا نیز آشنایی با عقد مضاربه می‌شود.

3- روش سه عاملی با متعارف

در این روش کارفرما قراردادهای جداگانه‌ای با افراد مجزا برای اجرای پروژه منعقد می‌کند. کارفرما در این روش یک قرارداد با مشاور برای طراحی پروژه و یک قرارداد با پیمانکار برای ساخت پروژه که شامل فعالیت‌هایی مانند تامین کالا، اجرای عملیات ساخت، نصب و . است را آشنایی با عقد مضاربه منعقد و تنظیم می‌کند. کارفرما در این روش فقط مسئولیت هماهنگی بین مشاور و پیمانکار را دارد. این روش در ایران محبوبیت و رواج بیشتری دارد.

4- روش چهار عاملی یا مدیریت اجرا

روش سه عاملی در این مرحله اصلاح شده و در آن کارفرما مسئولیت هماهنگی خود، که بین مشاور و پیمانکار است را به شخص دیگر و یا سازمان خارجی دیگری که به او مدیر گفته می‌شود واگذار می‌کند.یعنی در این روش کارها بین چهار شخص تقسیم می‌شود. مشاور، پیمانکار، مدیر طرح، کارفرما.

5-روش طراحی، تدارکات، ساخت یا کلید در دست epc

در این روش نیز پیمانکار مسئول هر اشتباهی است که در اجرای پروژه به وجود می‌آید و کارفرما تمام خواسته‌ها و انتظارات خود را به پیمانکار که طرف دوم قرارداد است اعلام می‌کند. پیمانکار در این روش طرح خام پروژه را تحویل گرفته و پروژه آماده بهره‌برداری را تحویل کارفرما می‌دهد. کارفرما فقط بر کار نظارت می‌کند و یا هم مسئولیت نظارت را به مشاور یا مدیر طرح واگذار می‌کند.

نحوه پرداخت در قراردادهای پیمانکاری

قرار دادهای پیمانکاری جدا از لحاظ اجرای کار و عملیات ساخت از جهت نحوه پرداخت هزینه‌ها به پیمانکار و عوامل اجرای پروژه انواع مختلفی دارند.

1- روش پرداخت مقطوع Lump sum

این روش پرداخت پیمانکار اجرای پروژه را با گرفتن مبلغ مشخص قبول می‌کند. این روش معایب و مزیت‌هایی نیز دارد زیرا در این روش پیمانکار باید بسیار دقیق و حساب شده قیمت‌ها را محاسبه کند و به کارفرما ارائه دهد. یکی از مزیت‌های این روش مشخص بودن هزینه کار تمام شده در شروع اجرای پروژه برای کارفرما است ولی برای پیمانکار معایبی دارد که ممکن است باز افزایش قیمت مصالح در حین اجرای پروژه پیمانکار قادر به اتمام پروژه نباشد.

2- روش پرداخت بر اساس فهرست بهاء یا واحد بهاء Unite price

در روش فهرست بهاء پایه در ایران از طرف معاونت نظارت و راهبردی ریاست جمهوری تهیه می‌شود که در این فهرست بهاء هزینه‌های انجام تمامی فعالیت‌ها به صورت جداگانه نوشته شده است .پس با توجه به فهرست بهاء، مبلغ کل پروژه از جمع کردن تمامی مبلغ‌های فعالیت‌های قابل انجام در پروژه به دست می‌آید ودر قرارداد درج می‌شود. یعنی مشاور در این روش پرداخت، ابتدا نقشه‌ها و مشخصات فنی پروژه را تهیه می‌کند و پیمانکار با توجه به آن مقدار لازم مصالح و لوازم موردنیاز را محاسبه می‌کند و بر اساس فهرست بهاء هزینه کل اجرای عملیات پروژه را مشخص می‌کند.

از مزایای این روش اینکه هزینه اجرای پروژه در ابتدای اجرا مشخص می‌شود و اگر در حین انجام پروژه احتیاج به تغییراتی باشد با توجه به اینکه مبنا فهرست بهاء است کارفرما آشنایی با عقد مضاربه آشنایی با عقد مضاربه و پیمانکار نمی‌توانند ادعای خاصی داشته باشند. از معایب هم اینکه کارفرما نمی‌‌تواند بودجه خود را کنترل کند و امکان اختلاف بین طرفین نیز است.

4- نحوه پرداخت درصدی با حداکثر قیمت (تلفیق پرداخت درصدی و مقطوع)

در این روش کارفرما هزینه‌های فعالیت‌های انجام شده در پروژه و مبلغ معینی به عنوان حق‌الزحمه را به پیمانکار پرداخت می‌کند زیرا در این روش قیمت کار پیمانکار ثابت و مشخص نمی‌باشد و کارفرما درصدی از مبلغ ثابتی که در پروژه هزینه شده را به عنوان سود به پیمانکار می‌دهد.

از مزایای این روش آزادی عمل پیمانکار برای انجام هر چه بهتر پروژه است و نیاز به پایین آوردن کیفیت مصالح برای صرفه جویی در هزینه‌ها ندارد.

از معایب هم قیمت اتمام پروژه از اول مشخص نیست بلکه در چند مرحله امکان‌پذیر است.

بیمه قرارداد پیمانکاری چیست؟

بحث بیمه در قرارداد پیمانکاری مانند بحث بیمه در بقیه مشاغل حائز اهمیت است، زیرا بر اساس قانون، کارفرما با استخدام و به کارگیری نیروی کار باید حق بیمه آنها را پرداخت کند، این حق بیمه بر اساس میزان حقوق و دستمزد کارگر است که از کارفرما دریافت می‌کند.

اما در مورد حق بیمه در قراردادهای پیمانکاری قضیه فرق می‌کند در این قراردادها حق بیمه بر اساس میزان حق‌الزحمه‌ای است که در قرارداد قید شده و انواعی دارد که رعایت آن از جاتب کارفرمایان لازم و ضروری است.

ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی جهت یکپارچه سازی امور بیمه‌ای، قراردادهای پیمانکاری را به سه دسته تقسیم کرده است.

• قرارداد مشمول ضوابط طرح‌های عمرانی

درصد بیمه پیمانکاری در این قرارداد به دو صورت است و پیمانکار نیاز به پرداخت حق بیمه ندارد و حق بیمه توسط کارفرمای طرح پرداخت می‌شود.

قراردادهای غیرعمرانی به چهار دسته تقسیم می‌شود و از جدول حق بیمه، قراردادهای پیمانکاران استفاده می‌کنند. ۱. خدماتی، مکانیکی ۲.دستمزدی و خدماتی ۳. قراردلدهایی با هزینه مشترک طرفین ۴.خدماتی، مکانیکی و دستی

درصد حق بیمه پیمانکار به نوع قرارداد غیر عمرانی در قرارداد پیمانکاری وابسته است که چهار نوع اصلی دارد:

۱. قراردادهای خدماتی که به صورت مکانیکی کارها در آن انجام می‌شود.

۲. قراردادهای دستمزدی و خدماتی که غیر مکانیکی هستند.

۳. قراردادهای تهیه ابزار به صورت مشترک بین پیمانکار و کارفرما

۴. قراردادهای خدماتی که مقداری از کار مکانیکی و بخشی هم به صورت دستی انجام می‌شود.

در حق بیمه عمرانی چون حق بیمه‌ای که پرداخت می‌شود کمتر است بیشتر کارفرمایان و پیمانکاران سعی می‌کنند که قراردادشان در این دسته قرار گیرد زیرا قانون می‌گوید که همه کارفرمایان و پیمانکاران باید علاوه بر کارکنان خود که بیمه می‌کنند، نیروهای مربوط به پروژه‌های مناقصه‌ای و قراردادی را هم بیمه کنند و سازمان تامین اجتماعی به منظور اطمینان از این کار تمامی کارفرماها را مجبور کرده که زیر نظر این سازمان باشند.

با یک مشاور صحبت کن

دریافت مشاوره

مشاوره تنظیم قرارداد در چه زمینه‌هایی به شما کمک می‌کند؟ قرارداد یکی از اسناد حقوقی معتبر بوده که در بسیاری از دادوستدهای مالی و غیرمالی اشخاص کاربرد دارد. امضای یک سند کاغذی که می‌تواند بر زندگی ما تاثیرات مثبت یا منفی غیرقابل تصوری داشته باشد. به همین دلیل نیاز است قبل از امضای هر قرارداد، به طور کامل در مورد عواقب و تبعات آن آشنا شویم. بسیاری از افراد و شرکت‌ها قبل از تنظیم با یک وکیل متخصص قرارداد مشورت می‌کنند. قراردادها انواع مختلفی دارند. مشاوره حقوقی قرارداد می‌تواند در زمینه‌های مختلف به شما کمک کند از جمله: قرارداد مشارکت در ساخت قرارداد استخدام قرارداد مشارکت در تولید صنعتی قرارداد کارگری و کارفرمایی قرارداد سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه هر نوع قرارداد مشارکت کاری بین دو یا چند نفر مشاور حقوقی قرارداد از چه مهارت‌هایی باید برخوردار باشد؟ افراد ممکن است در زمینه‌های مختلفی نیاز به مشاوره قرارداد داشته باشند. اما برخی از حوزه‌ها وجود دارند که مراجعه به وکیل متخصص قرارداد در آنها بیشتر است. بنابراین نیاز است که مشاورین این حوزه با برخی قوانین و تخصص‌ها آشنایی بیشتری داشته باشند از جمله: قانون کار و روابط کارگری و کارفرمایی الزمات حقوقی سرمایه‌گذاری قوانین بیمه و تامین اجتماعی قانون تجارت دریافت مشاوره حقوقی تنظیم قرارداد الوبیزنس به عنوان اپلیکیشن کسب‌وکار این امکان را فراهم آورده تا افراد بتوانند با بهترین مشاوران ایران در زمینه‌های مختلف به صورت حضوری، تلفنی مشورت بگیرند. همچنین شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند از طریق الوبیزنس مشاوره رایگان دریافت کنند. مشاوره ثبت و امور حقوقی حوزه‌های مختلفی را در زمینه‌های گونان در برمی‌گیرد که امور قراردادها یکی از آنها است.

مشاوره حقوقی

مشاوره قرارداد

الوبیزنس متشکل از برترین مشاوران در حوزه‌های ثبت شرکت و برند یا اختراع، فروش و دیجیتال مارکتینگ، صادرات و واردات، بیمه و قانون کار، سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال یا بورس و طلا و مسکن، مالیات و حسابرسی و . آماده خدمات‌دهی و مشاوره به تمامی مناطق ایران می‌باشد.

آشنایی با کارت اعتباری مرابحه

در برخی بانک‌های اسلامی در سایر کشورها، حدود ۹۵ درصد تسهیلات صرفاً بر اساس عقد مرابحه به متقاضیان پرداخت می‌شود.

عقد مرابحه، یکی از اصلی‌ترین عقود مورد استفاده در بانکداری اسلامی است که از ظرفیت بالایی جهت پاسخگویی به نیازهای مختلف برخوردار می‌باشد. به لحاظ تعریف، مرابحه یکی از انواع قرارداد بیع است و مقصود از آن، معامله‌ای است که فروشنده قیمت تمام ‌شده کالا، اعم از قیمت خرید، هزینه‌های حمل ‌و نقل و نگهداری و سایر هزینه‌های مربوط را به اطلاع مشتری رسانده و سپس تقاضای مبلغ یا درصدی اضافی به‌ عنوان سود می‌کند.

عقد مرابحه به ‌دلیل سادگی، در بسیاری از بانک‌های اسلامی (به‌ ویژه در سایر کشورها) استفاده می‌شود؛ به ‌نحوی ‌که مثلاً در برخی بانک‌های اسلامی، حدود ۹۵ درصد تسهیلات صرفاً بر اساس عقد مرابحه به متقاضیان پرداخت می‌شود.

در نظام بانکی ایران نیز هر چند در گذشته استفاده از این عقد محدود بود، اما در سال‌های اخیر این شیوه توسعه یافته است و به نظر می‌رسد در آینده نیز بیش از پیش مورد استفاده قرار گیرد. در این رابطه بانک مرکزی کشور از مهر ماه سال ۱۳۹۵، طرح استفاده گسترده از کارت اعتباری مرابحه در شبکه بانکی را آغاز کرد و بر اساس اطلاع‌رسانی انجام شده، قرار است کارت اعتباری مرابحه به تدریج جایگزین تسهیلات خرد شود.

به لحاظ حقوقی در شبکه بانکی کشور، تا سال ۱۳۸۹ تنها نوع خاصی از قرارداد مرابحه (فروش اقساطی) در قانون عملیات بانکی بدون ربای ایران وجود داشت؛ اما در این سال و با تصویب قانون برنامه پنجم توسعه، قراردادهای مرابحه، خرید دین و استصناع به فصل۳ از قانون عملیات بانکی بدون ربا اضافه ‌شد. پیرو آن، هیئت وزیران به پیشنهاد بانک مرکزی و با استناد به ماده ۹۸ قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱۳۸۹)، آیین‌نامه قرارداد مرابحه را به‌ شرح ذیل ابلاغ کرد.

الف- مرابحه قراردادی است که به ‌موجب آن عرضه‌کننده، بهای تمام‌ ‌شده اموال و خدمات را به اطلاع متقاضی می‌رساند و سپس با افزودن مبلغ یا درصدی اضافی به‌ عنوان سود، آن را به‌صورت نقدی، نسیه دفعی یا اقساطی، به اقساط مساوی یا غیرمساوی در سررسید یا سررسیدهای معین به متقاضی واگذار می‌کند.

ب- بانک‌ها می‌توانند به ‌منظور رفع نیازهای واحدهای تولیدی، خدماتی و بازرگانی و برای تهیه مواد اولیه، لوازم یدکی، ابزار کار، ماشین‌آلات، تأسیسات، زمین و سایر کالاها و خدمات مورد احتیاج این واحدها و نیازهای خانوار برای تهیه مسکن، کالاهای بادوام مصرفی و خدمات، به سفارش و درخواست متقاضی، این اموال و خدمات را تهیه و تملک کرده و سپس آن را در قالب مرابحه به متقاضی واگذار کنند.

پ- بانک‌ها مکلف‌اند قبل از انعقاد مرابحه، اطمینان حاصل نمایند که اصل منابع و سود متعلقه در طول مدت قرارداد، قابل برگشت است.

به لحاظ عملیاتی در کارت‌های اعتباری، دارنده کارت با استفاده از اعتباری که بانک صادرکننده کارت برای وی در نظر می‌گیرد، اقدام به خرید کالاها و خدمات کرده و از محل اعتبار پیش‌گفته، قیمت آنها را به ‌صورت نقدی می‌پردازد و نسبت به بانک صادرکننده کارت بدهکار می‌شود. بر همین اساس، در طراحی کارت اعتباری بر اساس قرارداد مرابحه، دست‌کم چهار ذینفع حضور دارند که عبارت‌اند از: بانک یا مؤسسه اعتباری ناشر کارت، بانک یا مؤسسه اعتباری پذیرنده کارت، دارنده کارت و نهایتاً فروشگاه یا مرکز خدماتی.

در الگوی کارت اعتباری مرابحه، بانک ناشر بعد از اعتبارسنجی مشتری متناسب با اعتبار وی، کارت اعتباری در اختیارش آشنایی با عقد مضاربه می‌گذارد و طبق قرارداد، دارنده کارت را وکیل در خرید به ‌وسیله کارت برای بانک می‌کند و متعهد می‌شود تا سقف اعتبار، منابع لازم برای خرید کالاها و خدمات مورد نیاز دارنده کارت را بپردازد.

زمانی که دارنده کارت در جایگاه وکیل بانک به خرید کالا اقدام می‌کند، کارت را در دستگاه پایانه فروش فروشگاه قرار می‌دهد و با انجام این کار، بانک ناشر کارت (از راه بانک پذیرنده)، قیمت کالاها و خدمات را به فروشگاه پذیرنده کارت می‌پردازد و کالا را تملک می‌کند. سپس بانک ناشر کارت کالاها و خدمات خریداری ‌شده را به دارنده کارت به ‌صورت بیع مرابحه‌ نسیه برای مدت ‌زمان معین و با نرخ سود مشخص می‌فروشد.

در پایان لازم به ذکر است که با توجه به ظرفیت‌های خوب عقد مرابحه و اینکه این عقد می‌تواند جایگزین بسیاری از عقود مانند: فروش اقساطی، جعاله، مضاربه و اجاره شود، توصیه می‌شود استفاده از این ابزار در شبکه بانکی کشور توسعه پیدا کند./محمدحسن حقیقی