تفاوت بازار بورس و فرابورس چیست؟

شرح کامل انواع بازارهای فرابورس ایران

فرا بورس چیست؟

فرا بورس اصطلاحی که در بازار های جهانی OTC گفته می شود که اختصار کلمه over the counter می باشد. فرا بورس در واقع به معاملاتی گفته می شود که در بازارهای مالی خارج از بورس اوراق بهادر انجام می شود.

شرکت ها و موسساتی که بنا به هر دلیلی شرایط عرضه سهام در بورس را ندارند با ورود به فرابورس اقدام به داد و ستد می کنند.

فرابورس به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه ابزارهای تامین مالی متنوعی را برای بنگاه های اقتصادی فراهم آورده و بر اساس شرایط گزینه های مناسبی را به منظور بهره مندی حداکثری از مزایای بازار سرمایه پیشنهاد می کند.

هدف فرابورس

از مهم ترین اهداف راه اندازی فرا بورس سازمان‌دهی شرکت‌هایی که تمایل دارند در بازار سرمایه فعالیت کنند ولی شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند و نظارت در فرابورس کمتر از بورس است.

گزارش ‌گیری در سال مالی شرکت‌ های بورس نیاز به انتشار تعداد بیشتری گزارش هستند و به همین دلیل شفافیت بیشتری دارند. این موضوع خود باعث می شود که ریسک سرمایه ‌گذاری در فرابورس بیشتر از بورس باشد.

فرابورس بازاری برای شرکت های خارج از بورس راه اندازی شده است.

مزایای سرمایه گذاری در فرا بورس

حضور بازارهای مالی بسیار متنوع در فرا بورس یکی از جاذبه های سرمایه گذاری در فرا بورس می باشد. سهامداران می‌توانند در شرکت‌های مختلف سرمایه‌ گذاری کرده که این امر منجر می شود که ریسک سرمایه ‌گذاری کاهش یابد.

شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس از پرداخت ۱۰ درصد مالیات معاف هستند. نکته قابل توجهی هم برای شرکت ها بوده و هم سهامداران چرا که این معافیت در معامله ای که اتفاق می افتد تاثیر مستقیمی دارد. موضوع دیگری که ازمزایای سرمایه گذاری در فرابورس مباشد این است که صاحبان سهام در شرکت‌های فرابورس نسبت به سهامی که در اختیار دارند در مجمع عمومی حق رأی خواهند داشت.

در یک درجه بندی می توان عنوان کرد که سود سهام، افزایش قیمت سهام، تنوع سرمایه‌گذاری، اطمینان از محل سرمایه ‌گذاری، معافیت مالیاتی، حق خرید سهام جدید و نوسان‌های روزانه قیمت سهام از مزایای سرمایه گذاری در فرابورس است.

پادکست نکات مهم فرا بورس

در این فایل صوتی 2 دقیقه ای چند نکته طلایی در مورد حضور در فرابورس و نحوه سرمایه گذاری در آن توسط مهندس حامد غلامی توضیح داده شده است.

دروازه ورود به بازار بورس اوراق بهادار چیه؟

رتبه بندی شرکت ها در فرابورس چگونه است؟

تفاوت بورس و فرابورس

این دو نوع بازار مالی تفاوت های متعددی با یکدیگر دارند که به شرح کامل آنها خواهیم پرداخت ولی بطور کلی می توان عنوان کرد که تفاوت اصل و پایه ای در نحوه پذیرش شرکت ها و شرایط ورود آنها به این بازارها می باشد.

تفاوت عمده دیگری که با یکدیگر دارند در تعداد بازارهای تحت پوشش هر کدام می باشد. بورس اوراق بهادار دارای دو بازار بوده و فرا بورس هفت بازار مجزا دارد.

حال می پردازیم به بیان تفاوت های دیگر این دو بازار

1. بازار فرا بورس مکان فیزیکی خاصی ندارد بر خلاف بازار بورس که سرمایه گذاران می توانند در آنجا حضور پیدا کنند.
2. قوانین سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار به شدت سختگیرانه بوده و این امر موجب می شود ریسک سهامداری در آن به نسبت فرابورس بسیار کمتر باشد.
3. قوانین حضور در فرا بورس به نسبت راحت تر بوده و باعث می شود که، در زمان کمتری برای ورود به آن صرف شود.
4. فرا بورس دارای پنج بازار: اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزار‌های نوین مالی و پایه است. ولی بورس دارای دو بازار: اول و دوم است.

پذیرش سهام در فرابورس ایران

فرا بورس در ایران

فرا بورس در ایران شرایط متفاوتی نسبت به بازارهای مشابه در دنیا دارد، در واقع فرابورس در ایران در حد و اندازه بورس ظاهرشده است. شرکت های بسیاری در این بازار حضوری پر رنگ دارند و بر اساس قوانین بازار فرا بورس به انجام معاملات می پردازند.

تعداد بسیار قابل ‌توجهی اوراق بدهی در فرابورس ایران معامله می‌شوند و این شرکت را به یک بورس کامل تبدیل کرده است. بر اساس قانون بازار بورس اوراق بهادار مبنی بر اداره بازارهای خارج از بورس توسط نهادی متمرکز، شرکت فرا بورس ایران در سال ۱۳۸۷ تأسیس شد.

شرکت فرابورس ایران نیز همچون سایر بورس‌های فعال کشور با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شده و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار قرار دارد. فرابورس ایران توانمندی های زیادی دارد که می‌تواند نیاز مالی بنگاه‌های اقتصادی را برآورده نماید.

از مهم ترین کارهایی که در فرا بورس ایران اتفاق می افتد پذیرش سهام شرکت‌های سهامی عام در فرابورس است. ضوابط حاکم بر پذیرش شرکت‌ها در فرا بورس ایران به‌گونه‌ای است که طیف وسیعی از شرکت‌ها قادر به احراز شرایط و پذیرش در آن هستند.

ضوابط ساده‌تر و تنوع در شرایط پذیرش شرکت‌ها در فرابورس ایران امکانی را فراهم کرده تا بنگاه‌های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط به سرعت به این بازار مالی وارد شده و از تمامی مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار مبادلات اوراق بهادار بهره‌مند شوند.

شرح کامل انواع بازارهای فرابورس ایران

معرفی انواع بازارهای فرا بورس

بازار اول

سهام شرکت‌ها و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری پذیرش می‌شوند و مورد معامله قرار می‌گیرند. نوسان قیمت در این بازار ۵ درصد بدون حجم مبنا است. آخرین سرمایه ثبت شده شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار، حداقل ۱۰ میلیارد ریال بوده و یک سال از زمان بهره‌برداری آن‌ها گذشته و زیان انباشته ندارند.

شامل سهام شرکت‌های سهامی عام است. سهام شرکت‌های زیان‌ده، تازه‌تأسیس و آن‌هایی که با افزایش سرمایه قصد تبدیل از سهامی خاص به سهامی عام دارند در بازار دوم پذیرفته می‌شود. آخرین سرمایه ثبت شده شرکت‌های بازار دوم، حداقل یک میلیارد ریال است.

بازار پایه یکی از بازارهای فرابورس است که جهت عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار ایجاد شده است. شرکت‌های این بازار فرایند پذیرش را طی نمی‌کنند و به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• شرکت‌هایی که در بازار بورس ثبت شده‌اند، اما شرایط پذیرش ندارند.
• شرکت‌هایی که درخواست پذیرش ندارند و به دلیل الزام قانونی باید در بازار پایه درج شوند.
• شرکت‌هایی که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس، لغو پذیرش می‌شوند. مقررات ارائه اطلاعات در بازار پایه، به مراتب آسان‌تر از بازار اول و دوم است و طبعاً ریسک بیشتری نیز در این بازار وجود دارد.

بازار عرضه، محلی شفاف و امن برای انجام معاملات عمده آن دسته از اوراق بهاداری است، که شرایط یا امکان پذیرش در فرابورس را ندارند.

سوالات متداول

بله شرکت های حاضر در فرابورس نیز افزایش سرمایه دارند.

فرابورس ایران یکی از ارکان بازار سرمایه کشور ایران به‌شمار می‌رود که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار به فعالیت مشغول است.

شرکت هایی که هنوز شرایط حضور در بورس را ندارند، در فرابورس شرکت می کنند

نحوه انجام معامله در فرابورس تفاوتی با بورس ندارد. با همان روالی که شما در بورس سهام می‌خرید، می‌توانید با همان روال سهام شرکت‌هایی که در فرابورس پذیرفته شده‌اند را نیز خریداری کنید.

بورس و فرابورس چه تفاوتی دارند؟

در این مقاله می خواهیم علاوه بر معرفی سرور مجازی بورس توشن شما را با تفاوت میان بورس و فرابورس نیز آشنا کنیم.

سرور مجازی بورس توشن این امکان را در اختیار شما قرار می دهد تا بتوانید با اینترنت بسیار پر سرعت تری نسبت به اینترنت های خانگی در بازار سرمایه فعالیت داشته باشید.

سرور مجازی بورس با دیتا سنتر هایی که در برج میلاد دارد بالا ترین، مطمئن ترین و همچنین پر قدرت ترین سرعت اینترنت را در اختیار شما قرار می دهد تا بتوانید نتیجه دلخواهتان را در بازار بورس به دست آورید.

در مطالب قبلی شما را با ۱۰ نکته کلیدی در مورد موفقیت در بازار بورس آشنا کردیم. در ادامه همراه ما باشید تا تفاوت بورس و فرابورس آشنا شوید.

مقایسه بورس و فرابورس

بازارهای مالی بسیار پیچیده هستند و ساختار اقتصادی مخصوص به خود را دارند.

از این رو در قیمت گذاری بازار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشند.

در حقیقت اگر در هر بازاری معامله هایی در رابطه با اوراق بهادار صورت می‌گیرد، مانند:

بازار سهام، بازار اوراق ‌قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات، به این نوع بازار ها بازار های مالی گفته می شود.

بازار بورس

در بورس، دارایی‌های گوناگونی از جمله دارایـی مالی و همچنین دارایی های واقعی معامله می شود.

اگر در یک بورس دارایی‌های مالی یا همان دارایی‌های کاغذی (اسنادی مانند سهام و اوراق مشارکت) معامله شود، آن را بورس اوراق بهادار می گویند.

همچنین به بورسی که در آن دارایی ‌های واقعی و یا کالاهای فیزیکی معامله خرید و فروش شود، بورس کالا می گویند.

نوع دیگری از بورس هم به نام بورس ارز موجود می باشد که در آنجا، پول رایـج کشورها معامله می ‌شود که البته این بورس در کشور ما ایجاد نشده است.

بازار فرابورس

در آبان ماه سال ۱۳۸۷ فرابورس ایران فعالیت خود را با نظارت خود سازمان بورس اوراق بهادار شروع نمود که البته این بازار نیز از ساختار و جایگاه قانونی مانند بورس برخوردار می باشد.

همچنین روند پذیرش و خرید و فروش در آن ساده‌ تر می باشد تا به تامین مالی اقتصاد کشور کمک کند.

ساماندهی و هدایت کردن بازار سرمایه را می توان از وظایف مهم این بازار دانست.

به اضافه این که شمار مختلفی از اوراق بهادار در بازار فرابورس قابل خرید و فروش است.

همچنین وارد شدن به آن نیز شرایط و الزامات بسیار کمتری می خواهد.

این کارایی ساده امکاناتی را فراهم کرده تا بنگاه‌ های اقتصادی با به دست آوردن حداقل شرایط در مدت کوتاهی، بتوانند وارد این بازار شوند و از تمام مزیت های شرکت‌های موجود در بازار بهره ببرند. فرابورس پنج بازار دارد که نام‌ هر یک:

بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و همچنین بازار پایه می باشد.

تفاوت بورس و فرابورس در تقسیم بندی بازار

به‌ طور کلی بازار سرمایه به دو بازار اول و دوم طبقه بندی می ‌شود. رویکرد این دو بازار با هم در ارتباط می باشد.

از این رو هنگامی که یک شرکت در بازار اول عملکرد موثری ارائه ندهد بازار دوم نیز همینگونه خواهد شد.

همچنین هنگامی که شرکتی در بازار دوم به درستی عمل کند بازار اول نیز تاثیر آن را خواهد دید.

علاوه بر این هنگامی که یک شرکت در بازار دوم به درستی عمل نکند از بازار اخراج می ‌شود.

بازار فرابورس ایران نیز به همین شکل می باشد در ابتدا توضیح داده شد، دارای ۵ بازاراست.

به همین خاطر نخستین فرق بورس و فرابورس در طبقه بندی و تعداد این دو بازار می باشد.

تفاوت بورس و فرابورس در فرآیند پذیرش

وضعیت پذیرش سهام در بازار بورس مقداری سخت است، اما بازار فرابورس ساده تر می باشد.

بنابراین شرکت‌ های کوچک هم می توانند سهام خود را در بازار سرمایه فرابورس ارائه دهند.

بورس اوراق بهادار فوایدی از جمله شفافیت قیمت ‌ها و کاهش خطر را دارد.

این در حالی است که در بازار فرابورس این مزیت ها به طور کامل وجود ندارد چرا که شرایط معامله خرید و فروش ها با نظر طرفین قرارداد صورت می گیرد.

یکی دیگر از تفاوت بورس و فرابورس را می توان ساعت های خرید و فروش در نظر گرفت.

بازار بورس از روز شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲٫۳۰ به جز روز های تعطیل رسمی فعالیت دارد، این در خالی است که ساعات کار فرابورس انعطاف پذیری بسیار بیشتری دارد.

از قبیل روزنامه, اینترنت پر سرعت مانند سرور مجازی بورس توشن, حضور در تالار بورس و همچنین بسیاری از موارد دیگر استفاده می کنند.

با مطالعه اطلاعات بالا با تفاوت های مهم بازار بورس و فرابورس آشنا شدید.

امیدواریم با استفاده از سرور مجازی بورس توشن و همچنین پیگیری آخرین اخبار در مورد بورس می توانید به نتیجه مورد نظرتان دست پیدا کنید.

چگونه سرور مجازی بورس با اینترنت پر سرعت برای خرید عرضه اولیه و سر خط زدن معاملات بورس تهیه کنم ؟

بازار فرابورس چیست؟

عرضه و پذیرش سهام شرکت‌ها در بازار بورس، یکی از روش‌های تأمین مالی برای شرکت‌ها و نهادهای مالی فعال در اقتصاد است؛ بنابراین شرکت‌ها برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای و افزایش تولیدات و سود خود، به دنبال نقدینگی بیشتری از بازار بورس هستند. معاملات سهام همچنین برای سایر افراد و سرمایه گذاران به عنوان یک گزینه سرمایه گذاری جذاب محسوب می‌شود. بازار بورس، بازاری یکپارچه و با سازوکاری مشخص است که قوانین و ساختارهای به خصوصی دارد. شرکت‌های متقاضی پذیرش در بورس باید دارای شرایط خاص این بازار باشند؛ اما در این میان بسیاری از شرکت‌ها، شرایط اولیه برای پذیرش در بازار بورس را ندارند؛ بنابراین بازار فرابورس برای پذیرش این‌گونه شرکت‌ها تشکیل شده است. در ادامه به بررسی سازوکار بازار فرابورس می‌پردازیم.

بازار فرابورس

بازار فرابورس همانند بازار بورس، مکانی برای خرید و فروش و معاملات سهام و سایر اوراق بهادار است که قیمت این اوراق براساس فرآیند عرضه و تقاضا صورت می‌پذیرد. تفاوت عمده بازار بورس و فرابورس، پذیرش راحت‌تر شرکت‌ها در بازار فرابورس است. قوانین سخت‌گیرانه کمتری برای نمادهای پذیرفته شده در تابلوهای بازار فرابورس وجود دارد؛ اما این موضوع احتمال افزایش ریسک سرمایه گذاری در نمادهای بازار فرابورس را نیز به وجود آورده است. همچنین دوره ثبت شرکت‌ها در فرابورس نسبت به بورس کمتر است.

بازار فرابورس یکی از انواع بازارهای خارج از بورس است. بازار خارج از بورس، بازاری در قالب شبکه ارتباط الکترونیک یا غیر الکترونیک برای معاملات اوراق بهادار بر پایه مذاکره است.

بازار فرابورس دومین بازار سرمایه ایران است، که معادل انگلیسی آن را Over the Counter Market یا به اختصار OTC ‌گویند.

معاملات در بازار فرابورس در روزهای کاری از شنبه تا چهارشنبه هر تفاوت بازار بورس و فرابورس چیست؟ هفته از ساعت 8:30 تا 9 صبح به صورت پیش گشایش و ارسال سفارش‌ها بوده و معاملات سهام از ساعت 9 صبح تا 12:30 ظهر صورت می‌گیرد.

تاریخچه بازار فرابورس

تأسیس و راه‌اندازی بازارهای خارج از بورس در سال 1384 در قوانین بازار اوراق بهادار مصوب شد. طبق ماده 4 این قانون صدور، تعلیق و لغو فعالیت بازارهای خارج از بورس بر عهده شورای عالی بورس است؛ همچنین تأسیس بازارهای خارج از بورس و نظارت بر فعالیت آن‌ها، مانند تأسیس بورس ها و نهادهای مالی دیگر، منوط به ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار است.

بدین صورت، با توجه به دستورالعمل فعالیت بازارهای خارج از بورس شورای عالی بورس که در سال 1386 مصوب شد و طبق ماده 4 قانون بازار اوراق بهادار و مجوز سال 1387 سازمان بورس و اوراق بهادار، در تفاوت بازار بورس و فرابورس چیست؟ سال 1387 شرکت فرابورس در اداره ثبت شرکت‌ها و مؤسسات تجاری به ثبت رسید و فعالیت خود را آغاز کرد.

پس از تدوین و تصویب دستورالعمل‌های مورد نیاز جهت پذیرش و دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات فرابورس و ایجاد زیرساخت‌های لازم، بازار فرابورس ایران در تاریخ 6 مهرماه سال 1366 به طور رسمی فعالیت خود را شروع کرد.

انواع بازار فرابورس

همان‌طور که گفته شد بازار فرابورس نسبت به بازار بورس، شرایط منعطف‌تری برای پذیرش شرکت‌ها دارد. به طور کلی، بازار فرابورس دارای پنج بازار اصلی شامل بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار پایه و بازار ابزارهای نوین مالی است. همچنین بازار ابزار مشتقه و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط نیز بخشی از بازار فرابورس است.

• در بازار اول، دوم و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط فرابورس، سهام شرکت‌های سهامی عام پذیرفته و معامله می‌شود.
• در بازار سوم فرابورس، اوراق بهادار مانند سهام شرکت‌های سهامی، حق تقدم سهام، پذیره‌نویسی سهام و سایر اوراق بهادار انجام می‌پذیرد.
• بازار پایه فرابورس براساس یکی از الزامات ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه و ماده 36 احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور و در راستای برنامه‌های توسعه ایجاد شده است. در واقع بازار پایه فرابورس هر شرکت سهامی عام را می‌پذیرد.

در بازار ابزارهای نوین مالی، همه ابزارهای مالی که به تائید شورای عالی بورس رسیده است، شامل انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی‌های سپرده و انواع اوراق صکوک، قابل پذیرش و معامله است.

در بازار مشتقه نیز، معاملات اوراق اختیار معامله صورت می‌گیرد.

در ادامه به نحوه پذیرش شرکت‌های در بازارهای اول، دوم، سوم و پایه می‌پردازیم.

بازار اول

در بازار اول، معاملات سهام شرکت‌های سهامی عامی که شرایط دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس را احراز کرده باشند، انجام می‌شود. پذیرش شرکت در بازارهای اول و دوم فرابورس منوط به تهیه امیدنامه و ارسال مدارک و مستندات کافی به منظور شناخت از وضعیت شرکت است. پس از تکمیل مدارک یاد شده هیات پذیرش اوراق بهادار ضمن بررسی وضعیت مالی و عملیاتی، در صورت احراز شرایط موجود، با پذیرش شرکت موافقت می‌نماید. برخی از شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازار اول فرابورس به شرح زیر است:

به گزارش رتبه آنلاین از جوان همه ما تا حدی با بورس آشنایی داریم بخصوص این روز‌ها که مردم به سرمایه گذاری در بورس و حمایت از اقتصاد کشور روی آورده اند، اما با این وجود بسیاری از ما نمی‌دانیم که تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

در سال‌های اخیر و با توجه به وضعیت اقتصادی کشور یکی از بهترین روش‌های کسب سود سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار است. اما در کنار بازار بورس، بازار دیگری با شرایط متفاوت‌تر به نام فرابورس وجود دارد.

بطور خلاصه شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار را ندارند در این بازار به معامله سهام می‌پردازند که از نظر عمل فرق چندانی ندارند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد فرق بورس و فرابورس این مقاله رو مطالعه کنید.

فرق بین بورس و فرابورس در چیست؟

برای درک بهتر تفاوت میان بورس و فرابورس ابتدا بهتر است که این دو موضوع را بصورت جداگانه تعرف نماییم.

بورس چیست؟

در علم اقتصاد، بورس به بازاری گفته می‌شود که قیمت‌گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می‌شود و در یک طبقه‌بندی کلی شامل بورس کالا و اوراق بهادار است.

فرابورس چیست؟

و، اما بازار فرابورس، داد و ستد خارج از بورس یا به اصطلاح فرابورس (OTC) به طور مستقیم بین دو طرف بدون هیچ گونه نظارتی از جانب یک نهاد مشخص مانند بورس انجام می‌گیرد. فرابورس در مقابل داد و ستد بورسی است که در بازار‌های سازمان یافته رخ می‌دهد قرار دارد.

شرکت فرابورس ایران همچون دو بورس فعال کشور، بورس اوراق و بورس کالا، با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شده و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار قرار دارد، از مزایای فرابورس این است که ورود به بازار‌های فرابورس از شرایط و الزامات کمتری برخوردار بوده و شامل بازار‌های متنوعی می‌باشد.

7 تفاوت بین بورس و فرابورس

اولین تفاوت بورس و فرابورس این است که بازار فرابورس مکان فیزیکی خاصی ندارد که معامله گران مانند بورس گرد هم آیند.
از دیگر تفاوت‌های میان بورس و فرابورس این است که قوانین وضع شده در فرابورس انعطاف پذیر و معمولاً ناشی از توافق طرفین می‌باشد، ولی در بورس استاندارد‌ها و قوانین خاصی وجود دارد.
سومین تفاوت بورس و فرابورس در این است که در بازار‌های فرابورسی با توجه به اینکه شرایط معاملات با نظر طرفین تعیین می‌گردد مزایایی از قبیل کاهش ریسک و شفافیت قیمت‌ها وجود ندارد؛ و تفاوت دیگر بورس و فرابورس این است که ساعات کار فرابورس نسبت به بورس از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار است. در فرابورس سطح فعلی امکانات الکترونیکی، انجام معاملات 24 ساعته را امکان پذیر کرده که، در مقایسه با یک بورس، مزیت عمده‌ای محسوب شده.
پنجمین فرق میان بورس و فرابورس این است که فرابورس دارای پنج بازار: اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزار‌های نوین مالی و پایه است. ولی بورس دارای دو بازار: اول و دوم است.
یکی از تفاوت‌های بازار بورس در مقابل بازار فرابورس، شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک آن می‌باشد، اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد؛ و آخرین تفاوت بین بورس و فرابورس این است که تفاوت در فرآیند پذیرش در بازار بورس و فرابورس وجود دارد.
در واقع ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه همواره نشان‌دهنده رشد شرکت و معرفی آن‌ها در سطح کشور می‌باشد. شرکت‌هایی که سهامشان در بازار‌های مالی مورد داد و ستد قرار می‌گیرد از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند؛ بنابراین ورود به بازار اوراق بهادار از جمله اهداف شرکت‌ها محسوب می‌شود. اما این واقعیت که دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق بهادار برای تعداد عمده‌ای از شرکت‌های سهامی فعال در کشور میسر نبوده و این شرکت‌ها از مزایای بازار سرمایه محروم بوده‌اند قبل از ایجاد فرابورس مشهود بوده است.

در نتیجه فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس، ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده‌تر ایجاد گردید تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد.

مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه می‌باشد که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند.

فرق بورس و فرابورس به زبان ساده در واقع این است که رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.

تفاوت بورس و فرابورس (OTC) چیست؟

بسیاری از بازارهای مالی جهان بر اساس معاملات اوراق بهادار فعالیت می کنند. برای مثال بورس و فرابورس، بازارهای جذابی هستند که اوراق بهادار شرکت های مختلف در آنجا خرید و فروش می شود. البته تفاوت هایی بین بازار بورس و فرابورس وجود دارد که در این مقاله به بررسی آنها خواهیم پرداخت، پس با ما همراه باشید.

بازار بورس چیست؟

بورس در واقع یک بازار متمرکز و سازمان یافته است که در آن اوراق بهادار، کالا و اوراق مشتقه شرکت های تجاری در میان تریدرها (معامله کنندگان) و کارگزاری های سهام (Stockbrokers) خرید و فروش می شود. قیمت اوراق بهاداری نظیر سهام، اوراق قرضه دولتی، اوراق مشارکت، ارز بر اساس نیروی عرضه و تقاضا (Supply & Demand) در بازار تنظیم می شود. معاملات بازار بورس اغلب در یک مکان فیزیکی انجام می گیرند، البته پلتفرم های آنلاین نیز برای معامله اوراق بهادار وجود دارد.

معاملات بازار بورس توسط شرکت های کارگزاری نظارت می شود؛ به عبارت دیگر شرکت های کارگزاری اشخاص حقوقی هستند که به عنوان نماینده افراد اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار خواهند کرد. البته بازار بورس مجموع قوانینی برای شرکت های کارگزاری وضع کرده است و مستقیما بر روی فعالیت آنها نظارت می کند.

ویژگی های بازار بورس

بورس نیز مانند هر بازار معاملاتی دیگر دارای ویژگی های منحصربفردی است که در ادامه هر یک را به طور مختصر توضیح خواهیم داد.

1- معامله اوراق بهادار :

اولین کارکرد بازار بورس در حقیقت فراهم کردن بستری رسمی برای معامله اوراق بهادار و نقد کردن دارایی بر اساس قیمت رایج بازار است. علاوه بر این، بازار بورس شرایطی انعطاف پذیر برای سرمایه گذارها فراهم می کند تا هر زمام که لازم باشد، سبد سهام (پورتفولیو) خود را تغییر دهند.

2- تعیین قیمت :

حضور تعداد زیادی خریدار و فروشنده، بورس را به یک بازار رقابتی تبدیل کرده است. از آنجایی که فعالیت های مالی در بازار بورس شفاف است و تمام اطلاعات مورد نیاز در دسترس قرار دارند، بنابراین قیمت گذاری اوراق بهادار از طریق برگزاری مناقصات (مزایده ای) انجام می گیرد.

3- جمع آوری بودجه :

بازار بورس بهترین مکان برای تامین بودجه است؛ به عبارت دیگر شرکت های تجاری و مراکز دولتی از طریق فروش اوراق بهادار به عموم مردم می توانند بخشی از منابع مالی خود را تامین کنند.

4- بسیج پس انداز :

مردم پس انداز خود را در بازار بورس سرمایه گذاری می کنند تا سود خوبی از آن کسب کنند. بدین ترتیب بازار بورس مردم را تشویق به سرمایه گذاری در بخش های پربازده می کند و از این طریق پس انداز آنها را بسیج کرده و در یک مسیر هدایت می کند.

5- معاملات اوراق بهادار دست دوم :

در معاملات، فقط آن دسته از اوراق بهاداری خرید و فروش می شوند که ابتدا توسط شرکت ها در قالب یک پیشنهاد عمومی در بازار اول عرضه شده باشند.

بازار فرابورس چیست؟

بازار فرابورس یا خارج از بورس (OTC) دارای مکان فیزیکی خاص نیست و در حقیقت یک بازار غیر متمرکز برای خرید و فروش اوراق بهادار ثبت نشده محسوب می شود. به عبارت دیگر بر خلاف بازار بورس که شرکت ها و معامله کنندگان به صورت مستقیم با یکدیگر روبرو می شوند، معاملات در فرابورس عمدتا از طریق شبکه های ارتباطی نظیر تلفن، ایمیل، پایانه های کامپیوتری و غیره انجام می پذیرد.

به طور کلی آن شرکت هایی که توانایی عرضه سهام خود در بورس را ندارند وارد بازار فراربورس می شوند. معاملات بازار فرابورس بین دو شرکت یا موسسه مالی صورت می گیرد و محصولات مالی از قبیل اوراق قرضه دولتی، مشتقات، ارز و غیره در آن مبادله می شود.

در حقیقت فرابورس یک بازار معاملاتی است که معامله گران می توانند دارایی مالی خود را در آن خرید و فروش کنند. علاوه بر این سرمایه گذاران برای خرید سهام یا اوراق قرضه می توانند به صورت مستقیم با معامله گران تماس بگیرند یا اینکه دارایی مربوطه را از طریق یک کارگزاری معتبر به بهترین قیمت خریداری کنند.

معامله گران اوراق بهادار برای خرید یک سهام خاص نرخ قیمت پیشنهادی (Bid Price) تعیین می کنند و برای فروش یک دارایی خاص نیز قیمت درخواستی (Ask Price) ارائه می دهند. در این صورت اختلاف بین قیمت پیشنهادی و قیمت درخواستی (اسپرد) را به اصلاح Markup (حاشیه سود محصول به قیمت خرید) معامله گر می نامند.

تفاوت های بورس و فرابورس

تفاوت مابین بورس و فرابورس در زمینه های زیر بسیار مشهود است :

1. بورس به معنی یک نهاد یا سازمان معاملاتی است که بستری برای خرید و فروش اوراق بهادار شرکت های تجاری فراهم می کند. در طرف مقابل، فرابورس یک بازار معاملاتی غیر متمرکز محسوب می شود که خریداران و فروشندگان از طریق شبکه های ارتباطی مختلف نظیر اینترنت و تلفن با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.
2. قیمت اوراق بهادار معامله شده در بازار فرابورس توسط معامله گران تعیین می شود، اما قیمت اوراق بهادار در بورس از طریق نیروی عرضه و تقاضا تعیین می شود.
3. شرکت های کوچکی که به هر دلیلی نمی توانند الزامات و پیش نیازهای ورود به بورس را برآورده کنند معمولا دارایی خود را وارد بازار فرابورس می کنند. اما کمپانی های تجاری بزرگتر اغلب برای خرید و فروش سهام خود از طریق بورس اقدام می کنند.
4. بورس دارای یک مکان فیزیکی است که معاملات در آن بر اساس روش مناقصه ای انجام می پذیرد، در حالی که فرابورس عموما مبتنی بر تماس های تلفنی و اینترنتی اداره می شود.
5. معاملات در بازار بورس در یک ساعت کاری مشخص انجام می پذیرد در صورتی که امکان معامله در تفاوت بازار بورس و فرابورس چیست؟ بازار فرابورس به صورت شبانه روزی در اختیار معامله کنندگان قرار دارد.
6. شفافیت مالی سهام شرکت های ثبت شده در بازار بورس بیشتر از فرابورس است.
7. در بازار بورس فقط آن اوراق بهاداری که از نظر کیفیت و کمیت در حد استاندارد قرار دارند، خرید و فروش خواهند شد اما قراردادهای معاملاتی در فرابورس بر اساس الزامات مورد نیاز تنظیم می شوند.
8. به دلیل عدم تعادل کوتاه مدت بین عرضه و تقاضا، هیچ مکانیزمی برای جلوگیری از افزایش یا کاهش شدید قیمت اوراق بهادار در بازار فرابورس وجود ندارد. اگرچه در صورت عدم تعادل قیمت یک سهام خاص، بازار بورس دستور توقف معامله آن سهام را صادر می کند؛ به عبارت دیگر این کار به شرکت های دیگر اجازه می دهد تا تعادل را مجددا به بازار برگردانند.

سخن پایانی

به طور کلی می توان گفت بورس یک قدم جلوتر از فرابورس حرکت می کند چرا که از نظر تسویه حساب با سرمایه گذاران، شفافیت در اطلاعات مالی شرکت ها، انعطاف پذیری در تغییر سبد سهام، قیمت منصفانه و ریسک پذیری عملکرد بهتری نسبت به فرابورس دارد.