بورس کالا چیست

بورس کالا چیست؟

در مقاله آشنایی با تابلو های بورس و فرابورس به معرفی بورس اوراق بهادار، بازارها و تابلوهای آن پرداختیم. در آن مقاله اشاره شد که بازارها براساس مواردی که در آن‌ها معامله می‌شود، نام‌گذاری می‌شوند. همچنین گفتیم که علاوه‌بر بورس اوراق بهادار که در آن انواع اوراق بهادار معامله می‌شوند، بازار دیگری در ایران به نام بورس کالا وجود دارد. در این بازار کالاهای مختلف، همراه با قراردادهایی متنوع معامله می‌شوند.

بورس کالای ایران دارای چهار بازار متفاوت است. بازار فیزیکی، بازار مشتقه، بازارهای مالی و بازار فرعی، چهار بازاری هستند که بورس کالای ایران را تشکیل داده‌اند. قبل از این‌که سراغ این بازارها برویم ابتدا بررسی می‌کنیم که بورس کالا چیست و به چه منظوری ایجاد شده است؟

بورس کالا چیست؟

بورس کالا، بازاری سازمان‌یافته است که در آن کالاهایی مشخص، با روش‌هایی از پیش تعیین شده معامله می‌شوند.
در بورس کالای ایران (Iran Mercantile Exchange) همانند بورس اوراق بهادار، تعداد زیادی خریدار و فروشنده وجود دارد که بجای اوراق بهادار، کالا معامله می‌کنند. در این بازار معمولا کالاها و مواد خام تغییر شکل نیافته مثل زعفران، زیره، فلزات مختلف و. معامله می‌شوند.

دلایل تشکیل بورس کالا و تاریخچه آن

یکی از دلایل بوجود آمدن بورس کالا، ناکارآمدی روش‌های معامله در بازارهای سنتی بود. این ناکارآمدی در بخش‌های عرضه، تقاضا و حتی توزیع نیز دیده می‌شد. در بازارهای سنتی فرایند کشف قیمت به‌درستی انجام نمی‌گرفت و هیچ نهاد نظارتی وجود نداشت که بر عملکرد طرفین قرارداد نظارت داشته باشد. بنابراین تصمیم‌گرفته شد تا بازاری به‌نام بورس کالا بوجود بیاید تا خلاءهای موجود در بازار را پر کند.

یکی از قدیمی‌ترین بورس‌های کالا، بورس کالا شیکاگو (CME) واقع در ایالات متحده آمریکا است که قدمتی نزدیک به 170 سال دارد. بورس فلزات لندن (LME) بعد از بورس کالای شیکاگو ، یکی دیگر از قدیمی‌ترین بورس‌های کالای دنیا است که قدمتی معادل 130 سال دارد. یعنی از حوالی قرن نوزدهم این بازارها به‌منظور برطرف کردن مشکلات مبادله و یا دادوستد بوجود آمدند.

بورس فلزات لندن

نخستین بورس کالایی ایران، بورس فلزات بود که در سال 1382 ایجاد شد، پس از آن در سال 1383 بورس کالای کشاورزی راه‌اندازی شد. در سال 1386 با ادغام بورس فلزات و بورس کالاهای کشاورزی، بورس کالای ایران بوجود آمد.

مزایا و معایب معامله در بورس کالا

همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، یکی از دلایل بوجود آمدن بورس کالا، عدم وجود ناظر بر فعالیت‌های معامله‌گران بود. قبل از راه‌اندازی بورس کالا ، معامله‌گران در انجام مبادلات خود با ریسک‌های مختلفی رو‌به‌رو می‌شدند. مثلا ممکن بود فردی نیاز به فروش کالای خود داشته باشد اما طرف دیگر قرارداد را نشناسد، از سابقه معاملاتی او باخبر نباشد و حتی از اعتبار طرف مقابل آگاهی نداشته باشد. در این مواقع طرفین با ریسک عدم ایفای تعهدات مواجه می‌شدند. علاوه‌بر این نهاد یا سازمانی وجود نداشت که افراد بتوانند از سابقه آن شخص، اصالت کالاهای مورد معامله او و. با‌خبر شوند. از طرف دیگر فروشنده نمی‌دانست که آیا خریدار در تاریخ مشخص شده، پول را به او پرداخت خواهد کرد یا خیر.

با تشکیل بورس کالا یک سازمان منسجم و یکپارچه ایجاد شد که علاوه‌بر داشتن اطلاعات خریداران و فروشندگان، اصالت کالاها را تضمین می‌کند و بر عملکرد سرمایه‌گذاران نظارت دارد. بنابراین در این بازار ریسک تسویه وجود ندارد. از دیگر مزایای این بازار می‌توان به شفافیت آن اشاره کرد. در این بازار نیز همانند بورس اوراق بهادار، خریداران و فروشندگان، قیمت‌های مد‌نظر خود را مشخص می‌کنند. این قیمت‌ها در تابلویی نمایش داده می‌شوند و قراردادها و پیمان‌هایی که منعقد می‌شود دارای اعتبار و بورس کالا چیست اصالت هستند.

کشف قیمت از دیگر مواردی است که در این بازار توسط فرایند عرضه و تقاضا انجام می‌شود. در این بازار تمامی عوامل موثر بر قیمت کالا، تاثیر خود را به‌طور شفاف نمایش می‌دهند. در این بازار اگر یکی از طرفین به وظایف و تعهداتش عمل نکند، از محل تضمین‌های اولیه‌ای که از خریدار و فروشنده گرفته شده، اقدام به جبران خسارت وارده می‌شود.

کشف قیمت در بورس کالا، از طریق فرایند عرضه و تقاضا انجام می‌شود.

از معایب این بازار می‌توان به محدودیت‌های موجود در حجم خرید اشاره کرد. برای مثال در خرید برخی محصولات نمی‌توان از یک حد معین شده‌ای، کمتر خرید کرد. شرکت‌هایی که در بورس کالا فعالیت می‌کنند موظف هستند که به‌طور دائم کالاهای خود را عرضه کنند. برای مثال نمی‌توانند سه دوره کالاها را عرضه کنند و یک دوره عرضه نکنند. این عرضه‌ها باید به‌صورت متوالی انجام شود، در غیر این صورت از بازار اخراج می‌شوند. از دیگر معایب این بازار می‌توان به عرضه برخی از کالاها به ‌شکل سبد اشاره کرد و امکان انتخاب برای خریدار وجود ندارد.

با شکل‌گیری این بازارها شاهد تغییر شکل نحوه انجام معاملات از گذشته تاکنون هستیم، یعنی از معاملات سنتی به سمت معاملات پیشرفته حرکت می‌کنیم.

چه کالاهایی در این بازار معامله می‌شوند؟

بورس کالا دارای چهار بازار فیزیکی، مشتقه، مالی و فرعی است. انواع بورس کالا چیست محصولات صنعتی و معدنی، کشاورزی، فرآورده‌های نفت و پتروشیمی و. در این بازارها معامله می‌شوند. در ادامه به معرفی کالاهایی که در هر‌کدام از این گروه‌ها معامله می‌شوند، می‌پردازیم.

• گروه محصولات صنعتی و معدنی، در این گروه کالاهای متفاوتی نظیر فراورده‌های فولادی، آلومینیومی، مسی و شمش روی معامله می‌شوند.
• گروه فرآورده‌های نفتی و شیمیایی، کالاهایی مثل روغن موتور، پارافین، قیر، دوده صنعتی، اسید نیتریک، استیک اسید، گوگرد، آمونیاک و. از نمونه کالاهایی هستند که در این گروه معامله می‌شوند.
• گروه کشاورزی، از کالاهایی که در این گروه معامله می‌شوند، می‌شود به کنجاله، تفاله، کنستانتره‌ها، ذرت، شکر، پسته، زعفران، پنبه، جو، برنج، تخم‌مرغ و. اشاره کرد.
• گروه کالاهای پذیرفته شده در بازار مشتقه و مالی، در این گروه انواع زعفران و اوراقی مانند اوراق سلف موازی استاندارد سراتو شرکت سایپا و. معامله می‌شوند.

در بازار فرعی، گروه‌ها و کالاهای مختلفی با شرایطی متفاوت از گروه‌های نام برده شده معامله می‌شوند. برای مثال مواردی مانند کودها، گیاهان دارویی، قند، فرآورده‌های لبنی و. در بخش کشاورزی بازار فرعی معامله می‌شوند. به‌همین صورت نیز در بخش‌های مختلف معدنی، شیمیایی و پلیمری بازار فرعی، کالاهای متفاوتی معامله می‌شوند. برای مشاهده بازارها، کالاها، قراردادها و کسب اطلاعات در رابطه با بورس کالا می‌توانید به سایت ime.co.ir مراجعه کنید.

طبقه‌بندی بازارهای بورس کالا

چه قراردادهایی در بورس کالا معامله می‌شوند؟

اگر قصد معامله در بورس کالا را دارید، نیازی نیست که خودتان قرارداد بنویسید. شما می‌توانید با استفاده از قراردادهای از پیش‌ نوشته‌شده که ساختاری استاندارد دارند، معامله کنید. در تصویر زیر بازارهای مختلف بورس کالا و برخی از قراردادهایی که در این بازارها به‌کار می‌روند را می‌بینید.در ادامه به توضیح برخی از این قراردادها می‌پردازیم.

قرارداد نقدی (Spot)

قرارداد نقدی، قراردادی است که احتمالا همه شما با این بورس کالا چیست نوع قرارداد آشنایی دارید. در این قرارداد، خریدار، همه مبلغ مورد نظر را به‌طور نقدی به فروشنده می‌پردازد، در مقابل فروشنده هم باید همان موقع کالای فروخته شده را تحویل دهد. در این قرار داد که قرارداد فوری هم به آن گفته می‌شود دو طرف قرارداد می‌توانند حداکثر ظرف سه روز به تعهدات خود عمل کنند. در این قرارداد خریدار باید هزینه کارمزد کارگزار را نیز بپردازد.

قرارداد نسیه (Credit)

در قرداد نسیه، خریدار کالای مورد نظر را فوری دریافت می‌کند، اما وجه نقد را مطابق با قرارداد و در تاریخ سررسد باید به فروشنده بپردازد.

قرارداد سلف (forward)

قرارداد سلف عکس قرارداد نسیه است. در این قرارداد خریدار کل مبلغ قرارداد را در زمان انجام معامله به فروشنده می‌پردازد. در عوض فروشنده نیز متعد می‌شود که در تاریخ سررسید که در قرارداد مشخص می‌شود، کل محصول فروخته شده را به خریدار تحویل دهد.

قرارداد آتی (Future)

قرارداد آتی، قراردادی است که طی آن دو طرف معامله متعهد می‌شوند که در یک تاریخ معین به شرایط ذکر شده در قرارداد عمل کنند. در این قرارداد فروشنده متعهد می‌شود که در تاریخ ذکر شده در قرارداد، مقدار مشخصی از یک کالا یا محصول را با قیمتی از پیش تعیین شده، در ازای دریافت مبلغ تعیین شده به خریدار تحویل دهد. برای این‌که دو طرف معامله به تعهدات خود عمل کنند، به‌صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند که مبلغی را به‌عنوان وجه تضمین در اتاق پایاپای بگذارند. دو نوع قرارداد آتی وجود دارد.

قرارداد آتی خرید و قرارداد آتی فروش

قرارداد آتی خرید (short position) این امکان را به شما می‌دهد که در تاریخ مشخصی از آینده دارایی خاصی را با قیمت توافق شده هنگام عقد قرارداد خریداری کنید. قرارداد آتی فروش (Long position ) عکس قرارداد آتی خرید است. طی این قرارداد شما متعهد می‌شوید که در تاریخ معین، در ازای دریافت مبلغی مشخص شده حین عقد قرارداد، کالای مورد نظر را بفروشید.

قرارداد اختیار معامله

اختیار معامله (option) قراردادی است که بین دوطرف، یک خریدار و یک فروشنده بسته می‌شود. در این قرارداد خریدار معامله، حق خرید یا فروش یک دارایی مشخص که در قرارداد ذکر شده است را در تاریخ سررسید دارد. بیایید کمی واضح‌تر راجع‌به این نوع قرارداد صحبت کنیم. فرض کنید من یک طرف این قرارداد هستم (واگذار کننده حق) و شما طرف دیگر آن (خریدار یا شخصی که طی قرارداد، حقی به او داده شده است). قراردادی بین ما منعقد می‌شود و من به شما حق فروش یک دارایی خاص، در یک قیمت توافقی و در یک تاریخ مشخص می‌دهم.

در ازای عقد این قرارداد شما (دارنده اختیار معامله) به‌خاطر دریافت حق خرید این کالا، مبلغی به من (واگذار کننده حق) به‌عنوان قیمت دریافت حق، پرداخت می‌کنید. حال تاریخ سررسید، رسیده است. در این تاریخ شما این حق را دارید که دارایی که در قرارداد مشخص شده است را بفروشید یا نه.

توجه داشته باشید که در اختیار معامله، شما این حق را دارید که اختیار خود را اعمال کنید یا نکنید. یعنی هیچ اجباری در فروش دارایی در تاریخ سررسید وجود ندارد. شما با توجه به شرایط بوجود آمده در سررسید می‌توانید انتخاب کنید که از این حق استفاده کنید یا نه.

دو نوع اختیار معامله وجود دارد

اختیار خرید (Call option) و اختیار فروش (Put Option). در مقالات بعدی شما را بیشتر با این اختیارها آشنا خواهیم کرد.

قراردادهای معاوضه یا تاخت (swap)

قرارداد معاوضه یا تاخت مثل قرارداد آتی و اختیار معامله از انواع قراردادهای مشتقه است. در این قرارداد یک طرف قرارداد نسبت به معاوضه عواید ناشی از ابزار مالی خود با عواید ناشی از ابزار مالی طرف مقابل اقدام می‌کند. عواید چنین قراردادی بستگی به نوع ابزار مالی مورد معامله دارد.

برای مثال مجموعه‌ای از جریان‌های نقدی با نرخ ثابت و مجموعه‌ای از جریان‌های نقدی با نرخ شناور با هم تاخت زده می‌شوند. بدین صورت افرادی که به دنبال دوری از نوسانات قیمت‌ها هستند، جریان نقد ثابت و سایر مشارکت‌کنندگان ریسک‌پذیر با استفاده از این فرصت‌ها با قبول ریسک جریان نقد شناور را انتخاب می‌کنند.

صندوق‌های کالایی قابل معامله (ETC)

صندوق كالايی قابل معامله که به آن Exchange Traded Commodity نیز می‌گویند، یکی از ابزارهای مالی نوین هستند. این صندوق‌ها به سرمایه گذاران این امکان را می‌دهند که به جای خرید یک کالا و نگهداری آن و پرداخت هزینه بابت حمل و نقل، هزینه‌های نگهداری مثل پرداخت هزینه انبار و. ، اوراق این صندوق‌ها را خریداری کنند. با خرید اوراق این صندوق‌ها، علاوه‌بر این‌که مالک بخشی از دارایی‌های این صندوق هستید، مسئولیت نگهداری این کالاها را نیز برعهده ندارید.

به بیانی دیگر، این صندوق‌ها بخش قابل ملاحظه‌ای از وجوه جمع‌آوری شده خود را به سرمایه گذاری در کالایی خاص اختصاص می دهند. افرادی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در این کالاها هستند اما محلی برای نگهداری آن ندارند، می‌توانند واحدهای این صندوق‌ها را خریداری کنند.

گواهی سپرده کالایی

گواهی سپرده کالایی، اوراق بهاداری است که مالکیت دارنده آن را بر مقدار معینی کالا نشان می‌دهد. پشتوانه این گواهی قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می‌گردد.

در مقالات بعد سعی می‌کنیم که هر کدام از قراردادهای بورس کالا را به‌طور کامل توضیح دهیم و نحوه استفاده از این قراردادها را شرح خواهیم داد.

چه کسانی به بورس کالا مراجعه می‌کنند؟

معمولا مخاطبان بورس کالا به دو دسته ریسک‌گریز یا ریسک‌پذیر تقسیم می‌شوند.

دسته ریسک‌گریز برای این‌که از نوسان کاذب قیمت‌ها در امان باشند به این بازار مراجعه می‌کنند. تولیدکنندگان کالا و مصرف‌کنندگان، برای کاهش ریسک احتمالی پیش روی خود می‌توانند متناسب با نیازشان از انواع قراردادهای بورس کالا استفاده کنند.

دسته دوم که افرادی ریسک‌پذیر هستند، به دنبال استفاده از نوسانات قیمت‌ها هستند و به این نوسانات به چشم یک فرصت می‌نگرند. در زبان عام به این افراد سفته‌باز یا سوداگر (Speculator) گفته می‌شود. این افراد از نوسانات قیمت استفاده کرده و سود خود را حداکثر می‌کنند.

برای این‌که بتوانید در بورس کالا فعالیت داشته باشید در اولین گام باید اقدام به دریافت کد معاملاتی در بورس کالا کنید. این کد را می‌توانید از طریق کارگزاری‌ها دریافت کنید. مدارک لازم برای دریافت کد مشتری، برای مشتری حقیقی یا حقوقی متفاوت است.

نظرات ارزشمند شما

لطفا اگر مقاله بورس کالا چیست؟ برایتان مفید بود، سوال و یا نظری درباره آن داشتید، در انتهای همین صفحه نظر خود را ثبت بفرمایید.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.

طرح تنظیم بازار یا نابودی بورس کالا؛ وزارت صمت به دنبال چیست؟

جمعی از فعالان بازار سرمایه، طی نامه‌ای خواستار ورود کمیسیون اصل ۹۰ مجلس به ماجرای مخالفت کمیسیون صنایع و وزارت صمت با نظر دولت و جلوگیری از اثرات سوء «طرح تنظیم بازار کالاهای مشمول الزام به بورس کالا چیست عرضه در بورس‌های کالایی» بر کلیت اقتصاد و بورس شدند.

اقتصادآنلاین – سارا محسنی ؛ ۱۳ تیرماه سال جاری بود که مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار طی نامه‌ای به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، خواستار خروج طرح تنظیم بازار کالاهای مشمول الزام به عرضه در بورس‌های کالایی از دستور کار مجلس و ارجاع این طرح به کمیسیون اقتصادی و الحاق آن به طرح اصلاح قانون بازار اوراق بهادار پس از اصلاحات اساسی و رفع ابهامات شد.

عنوان این طرح که پیش از این، طرح توسعه و تولید پایدار زنجیره فولاد با رویکرد اصلاح سیاست‌های تنظیم بازار بود و به تنظیم بازار کالاهای مشمول الزام عرضه در بورس‌های کالایی تغییر یافته است، به منظور تنظیم مداوم بازار کالاهای مشمول الزام به عرضه در بورس‌های کالایی از جمله زنجیره فولاد، فلزات اساسی، گاز و پتروشیمی، نفت و مواد هیدروکربنی و میعانات گازی و محصولات پتروشیمی و پالایشی تصویب شده است.

نامه‌نگاری فعالان بازار سرمایه/ اهالی بورس نگران هستند

به دنبال این موضوع، جمعی از فعالان بازار سرمایه نیز در نامه‌ای خطاب به حسن شجاعی، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، با اشاره به اثرات سوء این طرح بر کلیت اقتصاد و بازار سرمایه اظهار داشتند: «همانگونه که مستحضرید اخیرا طرحی در کمیسیون صنایع و معادن مجلس با عنوان «طرح تنظیم بازار کالاهای مشمول الزام به عرضه در بورس‌های کالایی» مورد تصویب قرار گرفته است که قرائن موجود در فرایند تدوین طرح و محتویات پیشنهادی باعث نگرانی از گسترش فساد در دستگاه‌های اجرایی و رواج امضای طلایی شده است.»

تصمیم‌گیری برای بازار سرمایه بدون حضور نماینده این بازار!

با وجود اینکه در طرح اولیه کمیسیون صنایع و معادن مجلس، حضور نماینده بورس‌های کالایی درنظر گرفته شده بود، در طرح پیشنهادی جدید، بورس‌های کالایی هیچ نماینده‌ای ندارند و اعضای کارگروه ۹ نفره طرح مذکور در حالی انتخاب شده‌اند که وزارت صمت، نقشی پررنگ را درخصوص تصمیم‌گیری در مورد عرضه کالاها در بورس‌های کالایی ایفا می‌کند و به نوعی کلیه اختیارات مربوط به بورس کالای ایران به وزارت صمت محول می‌شود.

تداوم پیگیری طرح در کمیسیون صنایع و وزارت صمت با وجود مخالفت دولت

لازم به ذکر است که طرح تنظیم بازار کالاهای مشمول الزام به عرضه در بورس‌های کالایی، در جلسه هفتم تیرماه سال جاری هیات وزیران مطرح و با آن مخالفت شد. با این حال، وزارت صمت و کمیسیون صنایع و معادن مجلس همچنان پیگیر تصویب این طرح در صحن علنی هستند.

مغایرت با اصل ۵۳ قانون اساسی

طبق اصل ۵۳ قانون اساسی، کلیه دریافت‌های دولت در حساب‌های خزانه‌داری ‌کل متمرکز می‌شود و همه پرداخت‌ها در حدود اعتبارات مصوب به‌ موجب قانون انجام می‌گیرد.

این در حالی است که براساس طرح طرح تنظیم بازار کالاهای مشمول الزام به عرضه در بورس‌های کالایی، میزان عوارض بر صادرات کالاها به پیشنهاد رئیس کارگروه که وزیر صمت است، مشخص می‌شود و صد درصد عواید حاصل از این ماده، به حساب خاص وزارت صمت یا دستگاه مربوط نزد خزانه‌داری کل کشور واریز می‌گردد.

محمدعلی محمدی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین به بررسی طرح «تنظیم بازار کالاهای مشمول الزام به عرضه در بورس‌های کالایی» پرداخت و گفت: این طرح به شدت نسنجیده است و نه ‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز آسیب‌های جبران‌ناپذیری به صنایع و بازار سرمایه باشد.

وی افزود: بدیهی است که اگر قیمت‌های بورس کالای ایران از قیمتی که در نتیجه عرضه و تقاضای واقعی تعیین می‌شود پایین‌تر باشد، بر روی تمام سهم‌ها و ناشران بورسی که اقدام به عرضه محصولات خود در بورس کالا می‌کنند، اثر منفی می‌گذارد و حتی موضوعیت یافتن چنین طرحی، بازار سرمایه را در معرض خطر قرار می‌دهد.

موازی‌کاری با مسئولیت‌های وزارت اقتصاد و شورای عالی بورس

محمدی تصریح کرد: طبق قانون بازار اوراق بهادار، بالاترین مرجع بازار سرمایه، شورای عالی بورس است که زیرمجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی است و وزیر اقتصاد، رئیس شورای عالی بورس است. در طرح مذکور، اختیاراتی به وزارت صمت محول خواهد شد که به دلیل ایجاد تداخل در مسئولیت‌ها و اختیارات شورا، مشکلاتی را برای بازار سرمایه ایجاد خواهد کرد.

(لازم به ذکر است که در این طرح، کارگروهی با ترکیب مشابه با ترکیب اعضای شورای عالی بورس و اوراق بهادار جهت تنظیم مداوم بازار کالاهای مشمول الزام به عرضه در بورس‌های کالایی تشکیل خواهد شد. این در حالی است که براساس مواد ۴ و ۷ قانون بازار اوراق بهادار، این دو کارگروه وظیفه‌ای مشابه در راستای تنظیم بازار دارند و این موضوع، ساختار نظارتی و ارکان بازار سرمایه را متاثر و دچار اشکال خواهد کرد.)

محمدی درخصوص این موضوع گفت: شورای عالی بورس، بالاترین رکن بازار سرمایه محسوب می‌شود و دستگاه یا نهاد دیگری نمی‌تواند تکلیفی را برای بازار سهام وضع کند. از سوی دیگر رئیس شورای عالی بورس، وزیر اقتصاد است و در صورت اجراشدن این طرح، وزیر اقتصاد به عنوان رئیس شورای بورس نمی‌تواند پاسخگوی سهامداری باشد که وزارت صمت بر کالای آن، قیمت‌گذاری کرده است. همچنین اگر قرار بر نظارت است، وظیفه آن برعهده وزارت اقتصاد، شورای عالی بورس و. است.

(ضمن آنکه بورس‌های کالایی، یکی از انواع تشکل‌های خود انتظام بوده که بنابر بند ۵ ماده ۴ قانون بازار اوراق بهادار، صدور مجوز فعالیت آنها بر عهده شورای عالی بورس بوده و نظارت بر عملکرد و تصویب اساسنامه آنها نیز از وظایف سازمان بورس است.)

تهدید استقلال بورس کالا/ محدودیت صادرات و ورود ارز به کشور

محمدی اظهار داشت: بورس کالا، بستری برای انجام معاملات، کشف قیمت و شکل گرفتن عرضه و تقاضا است و از دستور پیروی نمی‌کند. از سوی دیگر، این طرح استقلال بورس کالای ایران را به خطر می‌اندازد. ضمن اینکه به موجب این طرح، وضع عوارض صادراتی بر روی محصولات توسط این کمیته صورت خواهد گرفت که پیش‌بینی‌پذیری تولید و صادرات را برای شرکت‌ها دشوار می‌نماید. درواقع این امکان ایجاد خواهد شد که به قیمت از دست دادن بازارهای صادراتی، اشباع بازار داخل در کوتاه مدت که به طور حتم قابل تداوم نیز نخواهد بود، صورت پذیرد. در حالی که در صورت اختلاف قیمت کالاهای داخل و خارج، انگیزه‌های قاچاق و صادرات غیررسمی افزایش خواهد یافت.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: همچنین باید توجه داشت که متاسفانه رعایت حقوق مالکیت، طی سالیان اخیر در سیاست‌گذاری‌ها مغفول واقع شده است و سیاست‌گذار به جای فعالان بخش خصوصی تصمیم‌گیری می‌کند. این موضوع موجب شده است که انگیزه سرمایه‌گذاری بلندمدت و فعالیت اقتصادی مولد در کشور، آمار چندان امیدبخشی نداشته باشد. برای مثال، نمی‌توان تولیدکننده‌ای را که تعهد صادراتی بلندمدت دارد و با وجود تمام موانع از جمله تحریم‌ها و رقابت‌های دشوار با رقبای بین‌المللی، قراردادی بلندمدت را با مشتریان خارجی منعقد کرده است، وادار به عرضه تمام محصولات در بورس کالا کرد یا اینکه عوارضی برای آن وضع شود که صادرات را از توجیه بیندازد. در شرایطی که کشور به دسترسی به منابع ارزی پایدار نیازمند است، ایجاد ابهام جدید توسط یک کمیته علاوه بر خسارات احتمالی لغو قرارداد صادراتی برای تولیدکنندگان، می‌تواند تهدیدکننده درآمدهای صادراتی کشور نیز شمرده شود.

طرح‌های نسنجیده؛ عامل بی‌رمقی بازار سرمایه

محمدی اظهار داشت: از سوی دیگر یکی از دلایل بی‌رمقی بازار سرمایه در ماه‌های اخیر، ایجاد طرح‌هایی مشابه طرح مذکور است که سیاست سرکوب قیمت‌ها، کنترل عرضه و تقاضا و.. را دنبال می‌کنند و تصویب قطعی طرح تنظیم بازار کالاهای مشمول الزام به عرضه در بورس‌های کالایی، به احتمال فراوان اثر منفی خود را بر بازار سهام خواهد گذاشت.

وی تصریح کرد: هر زمانی که سقف قیمتی در بورس کالای ایران با شعار حمایت و تنظیم بازار وضع شد، وضعیت تامین مواد اولیه برای تولیدکنندگان واقعی به مراتب بدتر و نقش دلالان یا شبه تولیدکنندگان نیز بیشتر شده و درنهایت هم، هیچ اثری در قیمت پرداختی مصرف‌کننده نهایی نداشته است.

جزئیات خبر

یکی از بازارهای بسیار مهم بورس کالا بازار فیزیکی آن است. ماهیت این بازار از حیث تحویل کالا شبیه به بازار سنتی است؛ البته با این تفاوت که قوانین و سازوکارهای مخصوص و مشخص خود را دارد. ماهیت بازار کالا به‌این‌ترتیب است که تولیدکنندگان مواد خام مانند پتروشیمی ها و فلزات و محصولات کشاورزی و…که به‌اصطلاح در بازار فیزیکی بورس کالا به آن‌ها عرضه‌کننده گفته می‌شود، تولیدات خود را در بازار فیزیکی بورس کالا عرضه می‌کنند. مصرف کنندگان مواد اولیه نیز که به‌اصطلاح تولید کنندگان هستند، این مواد اولیه را با سازوکار مخصوص بازار خریداری می‌کنند.

تفاوت بازار فیزیکی با بازار سنتی در قوانین حاکم بر آن و سازوکار خرید آن و قیمت‌های شفاف آن است. طبق تقسیم‌بندی که تا الان صورت گرفته، گروه‌های کالایی که تا الان معامله شده‌اند شامل موارد زیر هستند:

نحوه ورود به بازار فیزیکی بورس کالا

نحوه ورود به بازار فیزیکی بورس کالا برای عرضه کنندگان:

عرضه کنندگان برای ورود به بورس کالا نیاز به پذیرش محصول خود در بورس کالا دارند. برای پذیرش کالا در بازار فیزیکی یا به‌اصطلاح بازار اصلی لازم است عرضه‌کنندگان مدارک موردنیاز بورس کالا را تکمیل کنند. در ادامه کمیته‌ای تحت عنوان هیئت پذیرش در مورد این درخواست تصمیم‌گیری خواهند کرد. لازم به ذکر است، هیئت پذیرش حداکثر ظرف ۳۰ روز پس از دریافت گزارش و مستندات مربوط از بورس، نظر کتبی خود را با ذکر دلایل مبنی بر تائید یا رد پذیرش کالا، از طریق بورس به متقاضی اعلام می‌کند.

نحوه ورود به بازار فیزیکی بورس کالا برای خریداران:

برای تعریف خریداران در بازار فیزیکی بورس کالا باید به شرایط بازار آن کالا توجه داشت. در بازار فیزیکی بورس کالا، عرضه کنندگان شرایط خرید را برای خریداران تعریف می‌کنند. با توجه به افزایش تقاضا برای کالاهای عرضه شده در بازار فیزیکی بورس کالا و همچنین توجه به آسیب‌شناسی که از طرف بورس کالا و سازمان صنعت و معدن صورت گرفته، در ۹۹% موارد، تولیدکنندگان (مصرف‌کنندگان نهایی) کالا را از بورس کالا خریداری می‌کنند.

در بازار فیزیکی بورس کالا خریداران را به دو دسته خریداران خارجی و داخلی تقسیم می‌کنند.

قبل از اینکه به این دودسته بپردازیم با توجه به قوانین جدید از سوی مدیریت نظارت بر کارگزاران، لازم است تمامی مشتریان جدیدی که قصد گرفتن کد معاملاتی جهت خرید از بازار فیزیکی بورس کالا را دارند در سامانه سجام ثبت‌نام کنند؛ سپس اقدام به کد گیری کنند.

مشتریان به دو دسته مشتریان حقیقی و حقوقی تقسیم می‌شوند:

مشتریان حقیقی:

برای دریافت کد معاملاتی مشتریان حقیقی، لازم است مشتری بعد از ثبت نام در سامانه سجام مراحل زیر را انجام دهد:

۱- درخواست کتبی به کارگزار جهت گرفتن کد
۲- تکمیل فرم کد گیری مشتریان حقیقی بازار فیزیکی بورس کالا
۳- تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقیقی بازار فیزیکی بورس کالا
۴- ثبت‌نام در سایت دارایی و امور مالیاتی و ارسال کد رهگیری به کارگزار
۵- کپی شناسنامه و کارت ملی
۶- ارسال پروانه بهره‌برداری درصورتی‌که پروانه بهره‌برداری به نام شخص حقیقی باشد.

مشتریان حقوقی

به‌منظور دریافت کد معاملاتی مشتریان حقوقی نیز لازم است مشتری ابتدا در سامانه سجام ثبت‌نام کند. سپس به‌منظور تکمیل ثبت‌نام مراحل زیر را انجام دهد:

۱- درخواست کتبی به کارگزاری جهت گرفتن کد
۲- تکمیل فرم کد گیری مشتریان حقوقی بازار فیزیکی بورس کالا
۳- تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی بازار فیزیکی بورس کالا
۴- ارائه مدارک مربوط به شرکت شامل: اساسنامه، روزنامه رسمی آخرین تغییرات شرکت، آخرین روزنامه رسمی در مورد اعضا هیئت‌مدیره و دارندگان امضا مجاز شرکت، شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضا مجاز، رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت
۵- آخرین صورت‌های مالی حسابرسی شده به همراه گزارش حسابرس و بازرس قانونی صرفاً جهت احراز فعال بودن اشخاص حقوقی
۶- پروانه بهره‌برداری درصورتی‌که واحد تولیدی باشد
۷- ثبت‌نام در سامانه انبارها

کد گیری برای اشخاص خارجی:

اشخاص حقیقی خارجی:

۱- درخواست کتبی به کارگزار
۲- تکمیل فرم کد گیری مشتریان حقیقی بازار فیزیکی بورس کالا
۳- تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقیقی بازار فیزیکی بورس کالا
۴- گذرنامه معتبر کشور متبوع

اشخاص حقوقی خارجی:

۱-درخواست کتبی به کارگزاری جهت گرفتن کد
۲-تکمیل فرم کد گیری مشتریان حقوقی بازار فیزیکی بورس کالا
۳-تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی بازار فیزیکی بورس کالا
۴-ارائه مدارک ثبت یا تأسیس شرکت عبارتند از: گواهی تأسیس یا مدرک مشابه، اساسنامه یا مدرک مشابه، مدارک مشخصات و حدود اختیارات صاحبان امضا مجاز شخص حقوقی، مدارک مربوط به مجوز فعالیت در کشور متبوع که به تائید کنسولگری ایران رسیده باشد.
۵-مدارک مثبت مالی (صورت‌های مال حسابرسی شده یا مدرک مشابه) به تشخیص بورس

چه کالاهایی در بازار فیزیکی بورس کالا عرضه می‌شوند؟

در جدول زیر سعی شده که خلاصه‌ای از انواع کالاهایی که در بازارهای مختلف بورس فیزیکی کالا عرضه می‌شود ارائه گردد:

پلیمری: پلی‌پروپیلن، پلی‌اتیلن سنگین،پلی‌ونیل کلراید، پلی‌اتیلن ترفتالات، پلی‌اتیلن سبک، پلی‌استراین و …

خرید از بازار فیزیکی بورس کالا

مراحلی که یک مشتری برای انجام خرید از بازار فیزیکی بورس کالا باید طی کند شامل:

۱- گرفتن کد از کارگزار منتخب
۲- معرفی یک حساب وکالتی جهت خرید و واریز ۱۰ درصد وجه ارزش قرارداد به‌حساب وکالتی تا زمان مشخص‌شده در روز معامله
۳- ارسال سفارش خرید به کارگزار و امضای دستور خرید و ارسال آن برای کارگزار خود تا قبل از معامله

در صورت خرید از بورس (که در مقاله‌ای جدا عملیات خرید را توضیح خواهیم داد) مراحل زیر تا تحویل کالا باید طی شود:

۱- تسویه خرید: بعد از خرید ۱۰ درصد ارزش قرارداد از حساب مشتری برداشته می‌شود و ۹۰ درصد باقی‌مانده، طی یک اعلامیه خریدی به خریدار اعلام و تا زمان مشخص‌شده در اعلامیه خرید مشتری باید به‌حساب بورس کالا واریز کند.
۲- ارسال ثبت خریدار به کارگزار فروشنده: بعد از تسویه، کارگزار خریدار، نامه‌ی باربری خریدار را به کارگزار فروشنده اعلام می‌کند و به همراه مدارک موردنیاز جهت بررسی و گرفتن حواله برای کارگزار فروشنده ارسال می‌کند.
۳- حواله: کارگزار فروشنده ثبت ارسالی از طرف کارگزار خریدار را به همراه مدارک ارسالی بررسی کرده و پس از تائید برای فروشنده ارسال می‌کند. فروشنده نیز پس از بررسی‌های لازم، شماره حواله را به کارگزار خود (کارگزار فروشنده) اعلام می‌کند و از طریق کارگزار خریدار این شماره حواله به مشتری اعلام می‌شود و مشتری اقدام به بارگیری کالای خریداری‌شده می‌کند.

سخن آخر:

در این مقاله توضیحاتی در خصوص انواع کالاهای مورد معامله در بازار فیزیکی بورس کالا خواندیم. مشتریان بازار فیزیکی بورس کالا به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می‌شوند. هر یک از این گروه‌ها روش متفاوتی برای اخذ کد معاملاتی بورس کالا دارند. پس از دریافت کد معاملاتی، خریداران و فروشنده‌ها از طریق ارسال سفارش به کارگزاری خود اقدام به معامله محصول و کالای موردنظر می‌کنند.

انواع معاملات بازار بورس کالا

در این مطلب قصد داریم شما را با انواع معاملات بازار بورس کالا که شامل بازار فرعی، بازار کالاهای فیزیکی، بازار مشتقه و بازار مالی می‌شود، آشنا کنیم.

بسیاری از افراد درک روشنی از بازار بورس کالا ندارند و نمی‌دانند که بورس کالا چیست؟ در واقع بورس کالای ایران ( Iran Mercantile Exchange ) به داد و ستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران می‌پردازد و راه‌اندازی معاملات ابزارهای مشتقه و بورس کالا چیست به ویژه قراردادهای آتی را در برنامه‌های پیش روی خود دارد.

بورس کالای ایران در راســتای تحقق اهداف خود توانســته است علاوه بر توســعه قراردادهای نقد، نسیه و ســلف در بازار فیزیکی، ابزارهای متنوع دیگری را برای محصــولات مختلف طراحی و به بهره برداری برساند. هر ابزار با ویژگی‌های منحصر به فردی که دارا می باشد نیازهای بخشی از فعالان اقتصادی را پوشش می‌دهد.

برای شروع یک سرمایه‌گذاری دقیق و مطمئن ، شناخت کامل بخش‌های مختلف بازار ضروری است. بازارهای بورس ایران متشکل از بورس اوراق بهادار (معاملات سهام و سایر اوراق بهادار)، بورس کالا و بورس انرژی است.

انواع معاملات بورس کالای ایران

معاملات بورس کالای ایران در حال حاضر در قالب چهار گروه زیر که هر کدام از این قالب‌ها دارای ابزارهای خاص خود هستند، در حال انجام می‌باشد.

1. بازار کالاهای فیزیکی

یکی از بازارهای بسیار مهم بورس کالا بازار فیزیکی آن است. ماهیت این بازار از حیث تحویل کالا شبیه به بازار سنتی است؛ البته با این تفاوت که قوانین و سازوکارهای مخصوص و مشخص خود را دارد. معاملات کالای فیزیکی در بورس کالای ایران به روش مزایده انجام می‌شود. مزایده یا حراج به نوعی از معامله گفته می‌شود که در ابتدا فروشنده حداقل قیمتی را که حاضر است کالای خود را بفروشد اعلام می‌کند. سپس خریداران در صورت تمایل، قیمتی بالاتر از قیمت نهایی را جهت خرید پیشنهاد می‌کنند. در نهایت کالا به پیشنهاد دهنده بالاترین قیمت فروخته می‌شود. در واقع حراج، سازوکاری برای دادوستد کالا بر پایه انطباق سفارش‌های خرید و فروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.

انواع قراردادهای مورد معامله در بازار فیزیکی:

• قرارداد نقدی: قراردادی است که طی آن پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله انجام می‌شود.
• قرارداد نسیه: قراردادی است که طی آن کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید پرداخت می‌گردد.
• قرارداد سلف: قراردادی است که طی آن کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله پرداخت می‌گردد.

معاملات در بازار فیزیکی در دو رینگ داخلی و صادراتی صورت می پذیرد.

• رینگ داخلی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف داخل ایران است.
• رینگ صادراتی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف بین‌المللی است.

2. بازار فرعی

در این بازار کالاهایی که به دلایلی نظیر عدم تداوم عرضه، نیاز به بازدید حضوری کالا جهت احراز کمیت و یا کیفیت توسط متقاضی خرید، قابل اتکا نبودن نرخ کشف شده در بورس به واسطه سهم پایین معامله در بورس نسبت به کل بازار محصول و درخواست تسویه خارج از پایاپای معامله توسط عرضه‌کننده امکان‌پذیرش و معامله در بازار فیزیکی را ندارند قابل پذیرش و معامله می‌باشد و همانند بازار فیزیکی امکان معامله انواع قراردادها در دو رینگ داخلی و صادراتی بر روی سه دسته محصولات صنعتی و معدنی، فراورده‌های نفتی و پتروشیمی و محصولات کشاورزی وجود دارد.

یا به بیانی ساده‌تر، کالاهایی که امکان عرضه در بازار فرعی را دارند آن‌هایی هستند که معمولا شرایط عرضه در بازار فیزیکی را ندارند. برای مثال محصولاتی از قبیل: فولاد، ضایعات، پلیمر، شیمیایی، روی، مواد معدنی، سولفات، آهک، صنعتی، مس و اموال غیرمنقول، شامل املاک و مستقلات اداری تجاری مسکونی و اراضی کشاورزی.

3. بازار مشتقه

این بازار شامل معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله می‌باشد:

• قرارداد آتی: فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان بورس کالا چیست تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود، آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس بگذارند و متعهد می‌شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند. مشخصات این قرارداد بر روی یک دارایی مشخص، یکسان می‌باشد و توسط بورس پیشنهاد و به تصویب هیئت پذیرش می‌رسد.
• قرارداد اختیار معامله: تفاوت این اوراق با معاملات آتی در این است که در قرارداد آتی دو طرف متعهد به خرید و فروش دارایی در سررسید هستند اما در این اوراق یک نفر متعهد است (فروشنده اختیار که پول آن را گرفته‌است) و دیگری دارای اختیار (خریدار اختیار که پول آن را به فروشنده داده است). فروشنده اوراق متعهد می‌شود در صورت درخواست خریدار، تعداد مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال (قیمت معین معامله در آینده که الان تعیین شده‌است) معامله کند. برای جلوگیری از امتناع فروشنده اختیار از انجام تعهدش، فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس قرار می‌دهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند. اوراق اختیار در بازار ثانویه قابل خرید و فروش می‌باشند. اوراق اختیار معامله می‌تواند به دو نوع اختیار فروش یا اختیارخرید تقسیم گردد. در اختیار خرید، خریدار حق خرید یک کالا را در آینده از فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده به او بفروشد. در اختیار فروش، خریدار حق فروش یک کالا را در آینده به فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده از او بخرد.

4. بازار مالی

• قرارداد سلف موازی استاندارد: فروشنده کالا در قالب این اوراق، همانند قرارداد سلف بهای کالایی را که در آینده تحویل خواهد داد، به صورت نقد دریافت می‌کند. این اوراق برخلاف قرارداد سلف، بازار ثانویه دارد و دارنده اوراق می‌تواند قبل از سررسید این اوراق را در بورس به فروش برساند.
• گواهی سپرده کالایی: گواهی سپرده کالایی ورقه بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده شده به انبار پذیرش شده در بورس کالا است و پشتوانه آن قبض انبار صادر شده توسط انباردار است. انباردار پس از ارزیابی کمی و کیفی کالای مشتری برای وی قبض انبار صادر می‌نماید. مشتری با سپرده کردن این قبض نزد اتاق پایاپای، می‌تواند این گواهی سپرده کالایی را که به پشتوانه قبض انبار صادر می‌شود در بازار ثانویه معامله نماید. مالک گواهی در طول مهلت نگهداری کالا، هر زمان که خواست می‌تواند به انبار مراجعه و کالا را از انبار تحویل گیرد.
• صندوق سرمایه‌گذاری کالایی: صندوق کالایی با جذب سرمایه از طریق فروش واحدهای سرمایه‌گذاری، منابع جذب شده را بر روی اوراق‌بهادار مبتنی بر کالا سرمایه‌گذاری می‌کند. صندوق کالایی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینه‌های حمل و نقل، انبارداری و خسارت‌های احتمالی آن، اوراق این صندوق‌ها را خریداری نمایند. به عبارت دیگر، این صندوق‌ها بخش قابل ملاحظه‌ای از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایه‌گذاری در کالایی خاص اختصاص می‌دهند و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوق‌ها می‌کنند.

ساختار کلی بازارهای بورس کالای ایران

به صورت کلی ساختار کلی بازارهای بورس ایران در 4 قالبی که عنوان شد دسته‌بندی می‌شوند. هر کدام از این بازارها مجموعه‌ای از محصولات و کالاهای خاصی را دربرداشته و متناسب آن هدف کلی و تعریف شده‌ای را دارا می‌باشند؛ که توضیح داده شد.

انواع محصولات معامله شده در بورس کالای ایران

آشنایی با اصول و ساختارهای اولیه بورس یقیناً یکی از ملزومات اولیه مشارکت فعالان حوزه اقتصادی در این بازار نوپا محسوب می‌شود. از این‌رو به جهت اهمیت آشنایی هرچه بیشتر شما با محصولات پذیرفته شده در بورس کالا اقدام به انتشار لیست مربوط به محصولات پذیرفته شده کردیم که به تفکیک در زیر می‌آید:

خرید خودرو از بورس کالا

با توجه به مزایا خرید از بورس کالا مانند قابل نظارت، کم هزینه و قانون مند بودن معاملات، عرضه و فروش بورس کالا چیست خودرو از طریق این بازار می تواند باعث شفافیت در قیمت گذاری شود. به همین دلیل، تصمیم گرفته شد تا از 28 اردیبهشت با عرضه خودرو وانت کارا بهمن موتور، خرید خودرو نیز در بازار بورس کالا امکان پذیر شود. همچنین قرار است تا خودرو شاهین نیز به بورس کالا اضافه شود و در آینده نیز خودروهای بیشتری عرضه گردند.

به همین دلیل در این مقاله سعی شده است تا به معرفی خرید خودرو از بورس کالا پرداخته و جزئیات بیشتری از آن شامل زمان، شرایط و نحوه ثبت سفارش خرید ماشین از بورس کالا ارائه شود تا موجب آگاهی کاربران در این خصوص شود.

خرید خودرو از بورس کالا چیست

مدتی است که خرید خودرو از طریق ثبت نام در قرعه کشی انجام می شود و آن دسته از شرکت کنندگانی که برگزیده و موفق به پرداخت وجه در زمان مقرر می شوند، خودرو مورد نظر خود را دریافت می کنند. اما روش دیگری نیز به تازگی برای عرضه و فروش خودرو ایجاد شده است که خرید خودرو از بورس کالا می باشد. اما بورس کالا چیست و چگونه امکان خرید خودرو از این طریق وجود دارد؟

بورس کالا از سال 82 فعالیت خود را شروع کرده و هدف آن فراهم کردن بازاری سازمان یافته و منسجم برای تقابل آزاد عرضه و تقاضا است که ارائه دهنده کالاهای پایه در بخش های پتروشیمی، صنعتی و کشاوری می باشد. از مزایای بورس کالا می توان به مواردی مانند قابل نظارت، کم هزینه و قانون مند بودن معاملات، حذف رانت، فروش کالا فقط در صورت استاندارد بودن آن و ایجاد بازار بدون واسطه اشاره کرد.

با توجه به مزایای ذکر شده، عرضه خودرو از طریق این بازار می تواند باعث ایجاد شفافیت در قیمت گذاری آن ها شود و حواشی پیرامون فروش آنلاین خودرو را نیز کاهش دهد. به همین دلیل، تدابیر لازم اتخاذ شد تا از 28 اردیبهشت با عرضه خودرو وانت کارا بهمن موتور، خرید ماشین نیز در بازار بورس کالا امکان پذیر شود. همچنین تصمیم گرفته شده است که خودرو شاهین نیز وارد بورس کالا شود و راه برای عرضه خودروهای دیگر نیز محیا گردد. نکته دیگری که در خصوص خرید ماشین از بورس کالا وجود دارد این است که خرید خودرو در این بازار بدون نیاز به قرعه کشی انجام می شود.

خرید خودرو از بورس دارای شرایط خاص خود می باشد و تنها با داشتن کد بورسی و از طریق کارگزاری ها قابل انجام است. به همبن جهت متقاضیان باید برای اخذ کد بورسی و ثبت نام در یکی از کارگزاری های مجاز اقدام کنند و معاملات خود را از طریق کارگزاری خود انجام دهند.

زمان خرید خودرو از بورس کالا

اطلاع از زمان درست عرضه خودرو در بورس کالا و اقدام به موقع جهت ثبت سفارش اهمیت دارد، زیرا خرید ماشین از بورس کالا شرایط زمانی خاص خود را دارد. یکی از شرایط خرید این است که متقاضی باید مبلغی را به عنوان پش پرداخت به حساب وکالتی واریز نماید که حداقل 24 ساعت قبل از ثبت سفارش باید انجام شود و ثبت سفارش نیز قبل از ساعات ۸:۳۰ روز عرضه انجام شود. به همین دلیل اطلاع از زمان عرضه خودرو در بورس کالا مهم می باشد که در ادامه این بخش، نحوه اطلاع از زمان خرید خودرو از بورس کالا ارائه شده است.

ابتدا به سایت بورس کالای ایران مراجعه کنید و درقسمت بازارها و بخش بازار فیزیکی، روی گزینه اطلاعیه عرضه کلیک نمایید.

در صفحه باز شده، گزینه اول را صنعتی و گزینه دوم را خودرو انتخاب کنید. برای مشخص کردن تاریخ نیز روی شکل تقویم کلیک نمایید و در آخر، گزینه نمایش را بزنید.

پس از برگزاری طرح های فروش خودرو، شرکت کنندگان باید منتظر اعلام نتایج قرعه کشی باشند تا بتوانند به سرعت از نتایج مطلع گردند و در صورت برگزیده شدن، اقدام به واریز وجه نمایند که در مقاله زیر به آن پرداخته شده است.

شرایط خرید خودرو از بورس کالا

شرایط خرید خودرو در بازار بورس کالا تابع شرایط فعالیت در بازار بورس است. به این معنا که متقاضیان برای ثبت سفارش خودرو باید دارای کد بورسی بوده و در یک کارگزاری نیز عضو باشند. زیرا معاملات بورسی فقط از طریق کارگزاری ها ممکن است و برای این کار نیز داشتن کد بورسی الزامی می باشد.

همچنین یکی دیگر از شرایط خرید خودرو، داشتن حساب وکالتی در بانک است. حساب وکالتی به حسابی می گویند که وجه پیش پرداخت به آن واریز می شود و کارگزاری نیز امکان برداشت وجه از آن را دارد. برای افتتاح حساب وکالتی باید با همراه داشتن فرم معرفی نامه و سایر مدارک مورد نیاز، به یکی از شعب بانک مراجعه کرد.

یکی دیگر از شرایط خرید خودرو از بورس، ثبت سفارش خرید قبل از ساعت 8 و 30 دقیقه روز عرضه خودرو می باشد که در صورت گذشت این زمان، امکان خرید وجود نخواهد داشت.

همچنین خریداران خودرو بورس باید حداقل یک روز قبل از ثبت سفارش خود، مبلغ پایه را به عنوان پیش پرداخت به حساب وکالتی واریز نمایند.

در حال حاضر، تنوع خودرو های ارائه شده در بورس کالا محدود به وانت کارا می باشد که در آینده امکان افزوده شدن شاهین و ماشین های دیگر به این بازار وجود دارد.

نحوه خرید خودرو از بورس کالا

در بخش های قبلی به معرفی و ارائه شرایط خرید خودرو از بورس کالا پرداخته شد و در ادامه، نحوه خرید آن توضیح داده می شود تا کاربران اطلاعات بیشتری در این خصوص به دست آورند و با آگاهی تصمیم به خرید ماشین از بورس نمایند.

اولین گام جهت خرید خودرو بورسی، دریافت کد بورسی می باشد که برای این منظور باید در سایت سجام ثبت نام نمود و این کد را دریافت کنید. تمامی معامله گران بورس باید این کد را داشته باشند، زیرا کد بورسی برای هر شخص متفاوت است و از طریق آن هویت افراد مشخص می شود و امکان تخلف کاهش می یابد.

در گام بعدی باید در یک کارگزاری ثبت نام نمایید، چرا که انجام معاملات بورس فقط از طریق کارگزاری ها میسر می باشد. توجه کنید که برای ثبت نام در کارگزاری نیز باید کد بورسی داشته باشید.

قدم بعدی، افتتاح حساب وکالتی در بانک است. کاربران برای انجام معاملات بورس، باید مبلغ تعیین شده ای را به عنوان پیش پرداخت به حساب وکالتی واریز نمایند. وجه پیش پرداخت با توجه به نوع کالا متفاوت است و در زمان سفارش اعلام می شود. کارگزاری ها معمولا بانک هایی را جهت افتتاح حساب وکالتی به اعضای خود معرفی می کنند که می توانید به بانک معرفی شده از طرف کارگزاری خود مراجعه کنید.

پس از انجام مراحل قبلی و انتخاب خودرو، اکنون باید وجه پیش پرداخت را به حساب وکالتی واریز نمایید. برای این منظور می توانید از طریق پنل کاربری خود در کارگزاری اقدام کنید. نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که باید یک روز قبل از ثبت سفارش، پیش پرداخت را به حساب وکالتی واریز نمایید.

در این مرحله و پس از واریز وجه پایه به حساب وکالتی، باید به صفحه کاربری خود در کارگزاری بروید و خودرو مد نظر را سفارش دهید. با باید به این نکته توجه کنید که باید تا قبل از ساعت 8 و 30 دقیقه روز عرضه، سفارش خود را ثبت نمایید.

پس از ثبت سفارش و در آخر، نوبت به تعیین نمایندگی جهت دریافت خودرو در صورت موفق انجام شدن خرید می باشد.

اگر بعد از خواندن این مقاله، سوال یا ابهامی در خصوص خرید خودرو از بورس کالا داشتید هم می توانید با کارشناسان مرکز مشاوره سامانه ها تماس بگیرید. کارشناسان سامانه ها تمام سوالات شما را به کامل ترین شکل ممکن پاسخگو هستند.

1- خرید خودرو از بورس کالا چه مزایایی دارد؟ عرضه خودرو از طریق بورس کالا می تواند باعث ایجاد شفافیت در قیمت گذاری آن ها شود و حواشی پیرامون فروش آنلاین خودرو را نیز کاهش دهد که توضیحات بیشتر در مقاله ارائه شده است.

2- خرید خودرو از بورس کالا در چه زمانی انجام می شود؟ همان طور که در مقاله توضیح داده شد، زمان خرید خودرو از بورس کالا در سایت بورس کالای ایران ارائه می شود که برای اطلاع از آن می توان مطابق توضیحات مقاله عمل کرد.

3- نحوه خرید خودرو از بورس کالا چگونه است؟ اولین گام برای خرید خودرو از بورس، دریافت کد بورسی می باشد که ادامه مراحل به همراه توضیحات بیشتر در مقاله ارائه شده اند.